Toruń
Gotyk na dotyk na liście UNESCO
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Gotyk na dotyk ? tak brzmi hasło reklamowe Torunia. I bardzo bliskie jest ono odczuciom zwiedzającego miasto turysty.
Bo zewsząd otaczają go gotyckie fasady budynków, gotyckie wieże ratusza i kościołów, gotyckie bramy, mury. Ba, nawet w budynkach z pozoru renesansowych czy barokowych uważne oko dostrzeże starsze podwaliny. Gotyk jest tu na każdym kroku, na wyciągnięcie ręki. Tak wielka liczba XIII-XV-wiecznych zabytków ? w Toruniu znajduje się ich najwięcej w Polsce po Krakowie, i tak bardzo jednorodna stylowo i autentyczna zabudowa spowodowały, że w 1997 r. toruńskie Stare i Nowe Miasto oraz ruiny zamku zostały wpisane na Światową Listę Dziedzictwa UNESCO.
Krzyżacka lokacja
Toruń jest jednym ze starszych miast w Polsce. Lokowano je na nad Wisłą, na prawie chełmińskim w 1233 r., a akt jego lokacji stał się wzorcem dla powstawania około 200 innych ośrodków. Przez prawie 800 lat dziejów tworzono tu i budowano. Miasto rosło na skrzyżowaniu szlaku handlowego Wisły , którą transportowano zboże z dalekich rubieży Rzeczypospolitej do Gdańska i szlaku znad Morza Północnego ? z Brugii, Gandawy i Lubeki ? do bałtyckich metropolii – Królewca, Rygi i Tallina. Bogaciło się nieustannie i rosło w siłę, było jednym ze znaczniejszych ośrodków dawnej Rzeczypospolitej. I choć dotykały je naturalne w dawnych czasach zniszczenia przez powodzie i pożary, miasto unikało kataklizmów wielkich wojen. Dlatego mamy dziś największy i najlepiej zachowany zespół gotyckiej architektury mieszkalnej w Europie północnej, w dodatku zachowany w układzie niezmiennym przez wieki. Wśród 1100 obiektów wpisanych do rejestru zabytków przynajmniej kilka trzeba zobaczyć koniecznie. Są to katedra św. Janów, kościoły Mariacki, św. Jakuba, dwa rynki z ratuszami (szczególnie piękny jest ten staromiejski), wreszcie obronne mury z trzema bramami i pięcioma basztami. Wśród nich ta najsłynniejsza, wybudowana w drugiej połowie XIII wieku Krzywa Wieża. Po najpiękniejszy widok na Stare i Nowe miasto należy wybrać się na drugą stronę Wisły.
Kopernik w kilku odsłonach
W 1473 roku, w gotyckim Toruniu urodził się Mikołaj Kopernik ? najsłynniejszy mieszkaniec miasta, jedyny którego imię znajdziemy w najbardziej egzotycznych encyklopediach. Przyszedł na świat w kamienicy przy ulicy świętej Anny. Dzisiaj to ulica jego imienia, a w budynku pod nr. 17 mieści się jego muzeum. Na starym rynku stoi najsłynniejszy i jeden z najstarszych na świecie pomnik astronoma. Jego imię nosi Uniwersytet Mikołaja Kopernika oraz producent toruńskich pierników – Fabryka Cukiernicza „Kopernik”. Bo po gotyku i Koperniku pierniki są jednym z najlepiej rozpoznawalnych symboli Torunia. A tradycja ich pieczenia sięga korzeniami średniowiecznego, gotyckiego miasta.
Warto wiedzieć
* Na terenie toruńskiego zespołu staromiejskiego obowiązują ograniczenia ruchu i parkowania samochodów. Całą starówkę podzielono na trzy strefy: ruchu pieszego, ograniczonej dostępności, strefę ruchu. Trzeba uważać na znaki, by nie zapłacić mandatu.
* Muzeum Okręgowe ma siedzibę przy Rynku Staromiejskim 1, a składa się z kilku oddziałów, są to m.in. Dom Mikołaja Kopernika i Muzeum Toruńskiego Piernika.
* Latem 1969 roku Marek Piwowski na nabrzeżu Wisły w Toruniu kręcił zdjęcia do kultowego już filmu ?Rejs?. W miejscu, gdzie rozłożyli się wtedy filmowcy, stoi teraz tablica informująca o tym fakcie, a murek wzmacniający nabrzeże pokryty jest cytatami z pamiętnych dialogów.
* Pomnik Mikołaja Kopernika w Toruniu, który stoi na Rynku, jest jednym z najstarszych na świecie, ale nie najstarszym. Ten pierwszy znajduje się w? Toruniu, ale ukryty jest w kościele Świętojańskim. Popiersie zamówione w 1765 r. przez księcia Józefa Aleksandra Jabłonowskiego tak bardzo nie spodobało się rajcom, że schowali je w ciemnym kącie. Obecny pomnik stanął w 1853 r.
Tekst ukazał się w nr 14/2016 tygodnika Świat & Ludzie.
Poczytaj więcej o okolicy:
Zajrzyj na te strony:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz