Grodzisko Dolne
Tureckie straże przy Grobie Pańskim
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Niewielką miejscowość w powiecie leżajskim najlepiej odwiedzić w okresie wielkanocnym; przed, albo po świętach. Bo choć w wielu parafiach zachował się zwyczaj stawiana straży grobowych przy symbolicznym grobie Chrystusa, to największe ich parady odbywają się właśnie tu.
W licznych kościołach, choćby na Mazowszu, straże przy grobie wystawia Ochotnicza Straż Pożarna. Strażacy stoją w galowych mundurach, hełmach, z toporkami na ramieniu. Najogólniej przyjmuje się, że to nawiązanie do straży, wystawionej przez legionistów rzymskich przy grobie Chrystusa. Natomiast we wsiach podkarpackich istnieją (i powstają nowe) specjalne oddziały straży grobowych, formowane, umundurowane i ćwiczone na wzór wojskowych. Nazywane są najczęściej Turkami. Nazwę i pochodzenie tego oryginalnego obyczaju wywodzi się z czasów powrotu armii króla Jana Sobieskiego spod Wiednia; w Wielkim Tygodniu służący w niej wojacy, poprzebierani w zdobyczne tureckie stroje, zaciągali warty w kościołach.
Krakusy i kościuszkowcy
Stroje dzisiejszych straży – każda ma własne mundury – nawiązują do historycznych ubiorów tureckich, ale też często przypominają uniformy z czasów insurekcji kościuszkowskiej lub wojen napoleońskich. Straże znane są także pod innymi nazwami: „Grobowcy”, „Krakusy” lub „Wojsko Kościuszkowskie”. W podkarpackiej wsi Grodzisko Dolne oddziały Turków opisywane są od około 1863 roku, najmłodsze powstały w latach 80. i 90. ubiegłego wieku. W każdej parafii tej gminy funkcjonuje oddział straży. Wszystkie maja własne musztry paradne, niektóre – własne orkiestry. To właśnie w Grodzisku powstał w 1993 roku pomysł organizowania dorocznych parad Straży Tureckich.
Doroczne parady
Turki stoją przy symbolicznym grobie Chrystusa od Wielkiego Piątku, przez Wielką Sobotę do mszy rezurekcyjnej w Wielką Niedzielę. W wielu miejscowościach na Podkarpaciu odbywają się coroczne parady Turków. Najbardziej znana jest ta organizowana w Grodzisku Dolnym. Odbywa się tu co dwa lata, zawsze w pierwszą niedzielę po Wielkiejnocy. W zeszłym roku (2012) miała miejsce jubileuszowa, dwudziesta defilada.
Turek, jak malowanie
W Grodzisku stoi pomnik Turka. Odsłonięto go 15 kwietnia 2007 r. podczas 15. Jubileuszowej Parady Straży Wielkanocnych. W Otwarciu wziął udział… ambasador Turcji. Metalowa instalacja składa się z czterech pionowych elementów tworzących razem postać strażnika. Zgrabna. Na cokole znajduje się napis: „W hołdzie tym, którzy byli i pozostaną wierni tradycji”.
Warto wiedzieć
W tym roku (2013) centralna, ogólnopolska XXI parada będzie miała miejsce w miejscowości Nowa Dęba w drugą niedzielę po Wielkanocy (14.04)
Poczytaj więcej o okolicy:
Zajrzyj na te strony:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz