Żelazowa Wola
W dworku Szopena: moderna XXI. wieku
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Wizyta w Żelazowej Woli zaskakuje. Gdzie podziało się ciepło zaścianka? Wybudowane w parku z okazji 200. rocznicy urodzin Szopena nowe budynki, dziwią. Na pierwszy rzut oka.
Moderna XXI. wieku, klasyczna prostota budynków wykonanych z miejscowych materiałów: polnych kamieni, czerwonej i białoszarej cegły, szkła i drewna ? wkomponowały je w otoczenie. Budynki noszą muzyczne nazwy ? ?Etiuda?, ?Polonez? i ?Preludium? . Są przestrzenne, jasne, funkcjonalne. Park poddano renowacji i rozbudowie z wykorzystaniem wzorców angielskiej sztuki ogrodowej z przełomu XIX i XX w. Żelazowa Wola, mimo że muzeum jest ubogie w pamiątki po Szopenie, przyciąga nie tylko melomanów. Dworek w stylu polskim, bogaty park, pomniki tworzą enklawę ciszy i spokoju.
Fryderyk Szopen urodził się w oficynie dworu hrabiostwa Skarbków, właścicieli Żelazowej Woli. Do tej pory nie zostało ostatecznie udokumentowane, kiedy to nastąpiło: 22 lutego czy 1 marca 1810 r., a być może 1809. Przyjęty został rok 1810. Jesienią tegoż roku rodzina Szopenów opuściła dworek i przeniosła się na stałe do Warszawy. Fryderyk wyemigrował do Paryża w 1831 r. i mieszkał tam do śmierci w 1849 r.
Po utracie majątku przez Skarbków, przechodził on z rak do rąk. W 1859 r. nabył go Adam Towiański, który pierwszy wskrzesił pamięć o Szopenie. Następcy doprowadzili dwór do ruiny. W końcu XIX w. powstał w Warszawie społeczny komitet miłośników muzyki Szopena, który chciał wykupić posiadłość. Zażądanej kwoty 5 tys. rubli ? kwoty wygórowanej szopenowską legendą ? wówczas nie zebrano. W 1894 r. udało się dzięki staraniom miłośników twórczości Szopena m.in. rosyjskiego muzyka Milija Bałakiriewa ? ustawić na terenie posiadłości pomnik ? obelisk wg projektu Bronisława Żochowskiego. Obelisk, surowy w wyrazie: medalion Szopena, nazwisko ? F. Chopin, data urodzenia ? 22.II. 1810 r., istnieje do dziś. Ciekawy jest tekst aktu erekcyjnego wmurowanego w fundament pomnika. Zapisano m.in.:Pomnik postawiony na gruncie oddanym pod wieczną używalność przez obecnego właściciela wsi Żelazowa Wola, Aleksandra Pawłowskiego i dalej: Pomnik ten wystawiony za najwyższym zezwoleniem udzielonym dnia 14/26 października 1893 r.. Na fundusz budowy pomnika Fr. Chopina złożyły się: dochód z koncertu urządzonego staraniem Tow. Muzycznego w Warszawie, dn. 2 maja 1894 r. oraz koncertów danych na ten cel w Płocku, Kaliszu, Radomiu i Szadku. Programy tych koncertów przechowuje się w puszce niniejszej. Oprócz dochodu z koncertów, fundusz budowy powiększyła ofiara pieniężna Józefa Ignacego Paderewskiego?
Ocalałe resztki dworku Skarbków i rozparcelowaną posiadłość udało się wykupić muzycznym stowarzyszeniom nieomal czterdzieści lat później od niepiśmiennego chłopa Rocha Szymaniaka, ostatniego właściciela dworku. W latach trzydziestych wybudowano Dom Urodzenia Fryderyka Chopina nadając jednej z zachowanych oficyn wygląd typowo polskiego szlacheckiego dworku. Jego wnętrze wyposażono w meble z epoki. Rozległy park zaprojektował Franciszek Krzywda-Polkowski. Z niemal całego świata nadesłano wówczas blisko 10 tysięcy sadzonek, które znalazły swoje miejsce wśród zachowanej rodzimej roślinności. Z tego czasu pochodzi wiele egzotycznych okazów jak grujecznik japoński, katalpy, sosny panderosa czy tulipanowce.
Jak z pozytywki wydobywają się z dworku szopenowskie mazurki. Kojąca, eteryczna, liryczna muzyka. Szopenowska. Zakochani w niej, siedzą na ławeczkach, zasłuchani. To naturalne. Bo właśnie tutaj w parkowym otoczeniu odczuwa się trzewiami wręcz uczuciową siłę tej muzyki. Jakże pięknie ? na wieść o śmierci Szopena ? wyraził się Robert Schumann ? Dusza muzyki przeleciała nad światem.
Warto wiedzieć
* W Żelazowej Woli nie ma poczty, ani skrzynki (najbliższy urząd jest w Nowych Mostkach). Hobbyści okolicznościowych i miejscowych stempli są niepocieszeni.
Poczytaj więcej o okolicy:
Zajrzyj na te strony:
Komentarze: 5
Dodaj komentarz
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Odwiedziłem żelazową Wolę jeszcze przed przebudową z okazji roku Chopinowskiego: bardzo byłem rozczarowany. Dworek jak dworek, pamiątek zero, park jedynie ładny. Czyżby coś się zmieniło?
O jej! jakże różne odczucia. W Żalazowej Woli bywam co najmniej raz w roku. Poprzednia jej wersja nieco skromna ,ale swojska z koncertami, a muzyki słuchało się przed dworkiem; pianista dopiero po zakończeniu ukazywał się w drzwiach dworkowych – tamta Żelazowa Wola chyba była o niebo bliższa Fryckowi w stosunku do dzisiejszej nowoczesnej, ale oschłej. Tej obecnej nie lubię. Teresa
W odnowionej Żelazowej Woli nie było mi dane być. Może wybiorę się tej jesieni. Ta poprzednia wcale mi się nie podobała. I trudno mi było zrozumieć, po co tam jeżdżą te wszystkie wycieczki. I dlaczego takie drogie były bilety. Obawiam się, że teraz są jeszcze droższe…
Pamiątki ogląda się w Warszawie na Okólniku, a w Żelazowej Woli liczy się atmosfera miejsca. I właśnie tej atmosfery mazowiecko-sielskiej po przebudowie zabrakło. Teresa
No właśnie tej atmosfery miejsca wcale nie poczułem. Brakowało mi jej.