Nieśwież
W Roku Dziedzictwa Radziwiłłów
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Po piętnastu latach prac rewaloryzacyjnych Nieśwież, dawna książęca siedziba Radziwiłłów i jej wspaniałe wnętrza i muzealne wyposażenie dostępne są dla zwiedzających.
Prace trwały od 1997 do 2012 roku, sam remont zamku od 2004 roku. Ranga tego obiektu była tak wielka, że już w 2005 roku wpisany został na Listę Dziedzictwa UNESCO. W 2013 roku natomiast przypada 430 rocznica rozpoczęcia budowy przez Mikołaja Krzysztofa Radziwiłła „Sierotkę” kamiennej cytadeli, a następnie potężnego zamku. Z tej okazji obchodzony jest tu Rok Dziedzictwa Radziwiłłów.
„Sierotka”, „Rybeńko”, „Panie Kochanku”
W skład majątku Radziwiłłów Nieśwież wszedł w 1533 roku jako wiano Anny z Kiszków, żony księcia Jana Radziwiłła zwanego Brodatym. Stał się na ponad 4 wieki – do 1939 roku – perłą w ich włościach. Podwaliny murowanego kompleksu zamkowo-pałacowego Nieśwież zawdzięcza wnukowi Jana, wspomnianemu już Radziwiłłowi „Sierotce” (1549-1616), marszałkowi wielkiemu litewskiemu, podróżnikowi i pamiętnikarzowi. To on bowiem rozpoczął w 1583 wznoszenie kamiennej cytadeli, a następnie przez 13 lat zamku otoczonego głęboką, wyłożona kamieniami fosą, z 20-metrowej wysokości wałami ziemnymi i bastionami, na których stało 30 armat.
Linię obrony zamku z drugiej strony stanowiły wspomniane stawy oraz rzeka Usza. Jako ciekawostkę wspomnę, że data 1583 figuruje na kamiennej tablicy po lewej stronie bramy wjazdowej na teren pałacowego kompleksu, na bramie mostowej – za mostem przez fosę. Zaś po prawej stronie na drugiej takiej samej tablicy data 2010 informuje o roku zakończenia odbudowy. Pojawiła się ona, o ile dobrze pamiętam, gdyż w Nieświeżu byłem podczas rewaloryzacji tego kompleksu kilka razy, w 2008 roku. W rzeczywistości prace przeciągnęły się o dwa lata dłużej.
Kompleks ten w ciągu w ciągu czterech wieków był wielokrotnie rozbudowywany, palony, odbudowywany, przebudowywany zgodnie z aktualnymi potrzebami. Początkowo zamek z wysoką wieżą składał się z trzech oddzielnych budowli. W zespole tym były też stajnie i obiekty gospodarcze. Zdobyć, ograbić i spalić razem z miastem udało się go dopiero Szwedom podczas wojny północnej w 1706 roku. Zatopili też 21 armat, z których jedną, wydobytą podczas odbudowy fosy, można obecnie oglądać w ekspozycji muzealnej. Odbudowę zamek zawdzięcza Michałowi Kazimierzowi Radziwiłłowi zwanemu „Rybeńko” (1702-62) i jego synowi Karolowi Stanisławowi „Panie Kochanku”.
Pałac w miejsce twierdzy
To za władania Karola Stanisława „Panie Kochanku” twierdzę przekształcono w zespół zamkowo-pałacowy. Trzy osobne gmachy z XVII w. połączono w jeden kompleks architektoniczny z rozległym wewnętrznym dziedzińcem, który podziwiać można również obecnie. Jego głównymi częściami są: Zamek, tzw. Kamienica, Arsenał, galerie – wschodnia i południowa, dobudówka do zamku, most wjazdowy. A także podziemne przejścia, system obronny z fosą itp. W okresie szczytowej świetności zamek miał 170 sal – z których najpiękniejszymi była: Królewska, Złota, Myśliwska i Zbrojownia oraz pokoi i innych pomieszczeń, w tym zamkowe kaplice.
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz