Kamieniec Podolski
Warownia na kresach Rzeczypospolitej
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Na skalistym wzgórzu w zakolu Smotrycza wznosi się malownicze, historyczne centrum miasta Kamieniec Podolski, bronione od jedynej dostępnej strony przez potężną twierdzę. Przez kilka wieków była to jedna z najważniejszych warowni na kresach Rzeczypospolitej.
Najstarszymi znanymi świątyniami w Kamieńcu była wzniesiona w XII w. cerkiew prawosławna p.w. Zmartwychwstania (Woskresieńska) na tzw. Folwarku Ruskim na zewnątrz pętli Smotrycza. Wewnątrz niej natomiast, w XIV w. ormiańska p.w. Zwiastowania NMP (Błagowieszczeńska). Obie uległy zniszczeniu w końcu XVII w. pod rządami tureckimi. W średniowieczu niemal całą zachodnią część Starego Miasta zajmowały kościoły i klasztory. W szczytowym okresie było ich ponad 30, z czego zachowało się 13. Niektóre zburzono dopiero w latach 30. XX wieku podczas stalinowskiej przymusowej ateizacji społeczeństwa. Z katolickich obiektów sakralnych jako pierwszy zbudowano w mieście w XIV w. klasztor dominikanów. Przebudowany w XVIII w. w stylu baroku przez Jana deWitte, inżyniera i komendanta kamienieckiej twierdzy. Później wzniesiono kolejne klasztory: nie zachowane jezuitów i karmelitów, a także franciszkanów, karmelitów bosych, dominikanek oraz kościoły, w tym katedrę p.w. św. św. Piotra i Pawła.
Trzy miejskie rynki
Centrum miasta stanowił niemal kwadratowy Rynek Polski z ratuszem i dzwonnicą oraz Rynek Ormiański na planie długiego prostokąta. Łączyły je, i tak jest nadal, krótka ulica Dominikańska oraz biegnące ich obrzeżami ulice Piatnicka i Tatarska. Natomiast Rynek Ruski był i jest na wschodnim krańcu miasta. Ze względu na naturalne położenie, miasto było praktycznie nie do zdobycia. Jedyne słabe miejsce – wąski przesmyk między nurtami Smotrycza, blokowała słynna twierdza. Zaś w momentach zagrożenia dodatkowa woda zalewająca ten przesmyk dzięki śluzom przy znajdujących się w dole, nad rzeką, bramach: Polskiej i Ruskiej.
Stary Zamek i Stare Miasto
Kamienieckiej twierdzy i jej historii poświęcono już wiele opracowań naukowych oraz niezliczone inne publikacje. Jest też opisana, chociaż bardzo skrótowo, w przewodnikach. Zainteresowanych szczegółami odsyłam do ich lektury. Wspomnę tylko, że pierwsze umocnienia na wspomnianym przesmyku między nurtami rzeki wznoszono już w XI-XII wiekach. Natomiast zachowaną do naszych czasów, przynajmniej w podstawowym kształcie, fortecę, od XIV do XVII w. Zbudowano ją na przedłużeniu mostu zwodzonego w bramie miejskiej, później zastąpionego stałym. I funkcjonowała ona do 1812 roku, kiedy straciła status budowli obronnej.
Dodaj komentarz