Paryż
Wielkim ludziom wdzięczna ojczyzna

Autorka: Anna Derecki
Taki napis figuruje na frontonie paryskiego Panteonu, gdzie decyzją Zgromadzenia Narodowego z 1791 roku wdzięczna ojczyzna stworzyła wielkim ludziom miejsce spoczynku. Bo Panteon jest grobowcem, ale grobowcem szczególnym...
fot: Anna Derecki
Paryż. Wielkim ludziom wdzięczna ojczyzna
Jest przede wszystkim Panteon świątynią świecką, symbolem uznania dla wielkich, obdarzonych talentem, czasem geniuszem, ale też chęcią działania, nieugiętą odwagą, wolą walki ze złem i szukania dla człowieka postępu i godności. A przede wszystkim ? w dosyć wyjątkowy sposób ? określa kto jest wielkim człowiekiem.
To już 10 lat! Materiał został zamieszczony w naszym portalu ponad dekadę temu.
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!

W 1806 roku Napoleon przywrócił religijną funkcję Panteonu ale zachował tu miejsce spoczynku wielkich ludzi. Dekoracja obiektu nabrała nowych form, ideologicznych zwłaszcza. Restauracja monarchii wyniosła na tron Ludwika XVIII ? wtedy powstały pendentywy (wycinki sklepienia) autorstwa malarza Grosa: Chwała, Śmierć, Ojczyzna i Sprawiedliwość. Miały też powstać rzeźby ewangelistów, nowe malowidła religijne, ale brak pieniędzy zahamował prace. W 1830 roku Rewolucja Lipcowa dokonała laicyzacji Panteonu, powrócił napis Wielkim ludziom?, a alegoria ojczyzny zaczęła rozdawać swoim dzieciom wieńce laurowe na frontonie dłuta Davida d?Anger.

Rewolucja 1848 roku zahamowała projekty monarchii lipcowej, powstały malowidła Paul?a Chenavard opowiadające o moralnej ewolucji świata, ale nie zostały w Panteonie umieszczone, obiekt otrzymał jeszcze raz nowe przeznaczenie ? Ludwik Napoleon Bonaparte (przyszły cesarz Napoleon III) przywrócił mu rolę miejsca kultu. Prawdziwy program dekoracyjny rozpoczął się w 1874 roku, w momencie zmiany dyrektora Sztuk Pięknych. Został nim katolik i monarchista, Philippe de Chennevi?res, którego ambicją było połączyć we wnętrzu Panteonu historię Świętej Genowefy i chrześcijańskich korzeni Francji. Wybór tematów, wybór artystów… sprawa się trochę przeciągnęła.

Nie wszyscy artyści akceptowali propozycje udziału w tym dziele, choć sprawa była prestiżowa. Powstała dekoracja malarska składająca się z serii tematycznych: historia Świętej Genowefy, koronacji Karola Wielkiego (Francuzi uważają go za króla Francji, Niemcy za króla Niemiec, ale to był anno domini 800), chrztu Klodwiga, epopei Joanny d?Arc, epizodów z życia Ludwika IX Świętego. De Chennevi?res zamówił też posągi Chrystusa, Matki Boskiej i dwunastu świętych francuskich. Posągi religijne stopniowo znikały jednak z Panteonu, ostatnie w 1965 roku. Przy okazji ostatniej i definitywnej laicyzacji Panteonu, kolejny dyrektor Sztuk Pięknych zamówił rzeźby o tematyce rewolucyjnej, republikańskiej. Po tej „czystce” zostało do dzisiaj w Panteonie 10 dzieł rzeźbiarskich.

W 1885 roku, w czasie narodowego pogrzebu Wiktora Hugo, budowla ostatecznie przestała być kościołem, stała się Panteonem. W dniu pogrzebu zdjęto ostatnie symbole religijne, pozostał tylko, obecny do dziś, kamienny krzyż na szczycie budowli. To była dziesiąta, ostatnia zmiana przeznaczenia budowli. Można powiedzieć, że między 1874 a 1898 rokiem, powstały w Panteonie cykle dekoracyjne ku chwale Świętej Genowefy i chrześcijańskiej Francji oraz ku chwale republikańskiej, laickiej ojczyzny.
O panteonizacji decyduje dziś prezydent Francji.

Z ostatniej chwili:

Prezydent Francji, Nicolas Sarkozy, zaproponował kolejną panteonizację: pisarza Alberta Camus (Dżuma, Obcy itd..). Na razie trwa polemika: Camus nie znosił państwowych honorów, co więcej ? jego syn, Jean niechętnie odnosi si do tego, aby jego ojca wprowadził do Panteonu Sarkozy?
I tak Panteon, kościół świętej Genowefy, świątynia świecka i jeden z najbardziej znanych pomników Paryża żyje dziś jeszcze polemikami, które tak lubią Francuzi. Wolter ich uczył że za przekonania można oddać życie, ale bronić trzeba do ostatniej kropli krwi prawa naszych przeciwników do wyrażenia własnych, kontrowersyjnych opinii.

Warto wiedzieć

Dojazd metrem do stacji Cardinal Lemoine (linia 10) lub
RER do stacji – Luxembourg (linia B). Autobusy: 21, 27, 38, 84, 85, 89.

Czytaj dalej - strony: 1 2

Poczytaj więcej o okolicy:

Dodaj komentarz
(Dozwolone typy plików: jpg, gif, png, maksymalny waga pliku: 4MB.)
(wymagany, niepublikowany)
Wszystkie materiały zamieszczone na naszym portalu chronione są prawem autorskim. Możesz skopiować je na własny użytek.
Jeśli chcesz rozpowszechniać je dla zysku bez zgody redakcji i autora – szukaj adwokata!