Dzisiejsza wieś Szydłów w województwie świętokrzyskim do 1869 r. była miastem. I to nie byle jakim. Prawa miejskie uzyskał bowiem Szydłów w 1329 r. od króla Władysława Łokietka. Radzę więc jak najszybciej wybrać się tam i poczuć atmosferę średniowiecznego miasta.

Okres największej świetności Szydłowa przypada na wiek XIV, kiedy to Kazimierz Wielki otoczył je murami i zbudował zamek. Pierwotna długość murów wynosiła 1080 m, dziś oglądamy ok. 700 m, ale co bardzo istotne – w „jednym kawałku”. W obrębie murów miejskich Kazimierz ufundował kościół (gotycki) pw. św. Władysława. Jest to jeden z dwunastu kościołów pokutnych za śmierć księdza Baryczki. Obok kościoła dzwonnica „przytulona” do murów miejskich – pozostałość dawnej baszty.

Od XV w. nastąpił w Szydłowie rozwój rzemiosł różnych, zwłaszcza sukiennictwa. Miasto czerpało dochody także z handlu, wraz z jego rozwojem napłynęła ludność żydowska. Świadectwem jest szesnastowieczna synagoga, w której mieści się teraz muzeum judaików. Można w niej zobaczyć również rzeźby Kazimierza Zemły – „Mojżesz” i „Król Dawid Psalmista”.

Do miasta prowadziły trzy bramy: Krakowska, Opatowska i Wodna. Do naszych czasów dotrwała tylko Krakowska. W XIV/XV w. za murami miejskimi powstał kościół pw. św. Ducha (obecnie ruina) i gotycki kościół pw. Wszystkich Świętych. W tym ostatnim w latach 50. ub. wieku odkryto pozostałości polichromii ściennych z ok. 1375 r. Stało się to przypadkiem. Zapaliła się więźba dachowa i pod wpływem temperatury niejako stopiły się późniejsze tynki i malowidła, odsłaniając pierwotną polichromię.

Miasto było kilkakrotnie niszczone. Bardzo ucierpiało w czasie najazdu Rakoczego i podczas potopu szwedzkiego. Druga wojna światowa spowodowała niemal całkowite zniszczenie budynków w rynku i pobliskich uliczkach, częściowo uszkodzono kościół farny św. Władysława i mury miejskie. Po wojnie miejscowość odbudowano.

Teraz trwają intensywne prace rewitalizacyjne w rynku – zmieniana jest nawierzchnia z asfaltowej na kostkę, ratusz ma dostać wieżę, której po wojnie nie odbudowano. Prowadzone są prace naprawcze murów, ale nie są to prace konserwatorskie w ramach istniejącej substancji, mury są uzupełniane do pierwotnej wysokości flanki – wręcz nadbudowywane. Wszystko jest pod nadzorem konserwatorskim, ale porównując stare odcinki murów, z odnowionymi, trudno się oprzeć wrażeniu, że powstaje ogromna makieta. Z pewnością te dzisiejsze „stare” kawałki też kiedyś były konserwowane, ale czas nadał im cechy autentyczności i dostojeństwa. Za ileś lat odnawiane dzisiaj mury zapewne też nabiorą patyny.

Warto wiedzieć

* Od kilku lat odbywają się w Szydłowie plenery malarskie i rzeźbiarskie. Warsztaty, zwłaszcza rzeźby w drewnie, pozostawiają ślad w miejscowości. Prowadzone są tematycznie; powstają na wolnym powietrzu galerie wielkich postaci: to królowie polscy, święci, aniołowie.

* Szydłów to również stolica polskiej śliwki, w okolicy jest ponad tysiąc sadów. Święto Śliwki ma miejsce we wrześniu i jest okazją do zaprezentowania różnych odmian tych owoców.

Przeczytaj także...

Stambuł. Obszedłem całe mury Bizancjum

Autor: Cezary Rudziński

Dotarłem do celu: przeszedłem wzdłuż i obejrzałem całe Mury Bizancjum. Ale podczas tego pobytu również wiele innych wspaniałych zabytków i ciekawych miejsc w tym fascynującym mieście.

Kraków. Kazimierz, konkurent stołecznego grodu

Autorka: Barbara Górecka

Dzisiejszy Kazimierz jest pełen kontrastów. Prawie na każdej ulicy pięknie odnowionym budynkom towarzyszą walące się ruiny, które nie miały szczęścia w odbudowie. W ciągu dnia to dość senne miasteczko. Ożywia się wieczorem...

Kraków. Mury obronne Starego Miasta

Autor: Waldemar Rusek

Przeszliśmy 1,5 km od Wzgórza Wawelskiego przez Główny Rynek do Barbakanu słuchając historii omawianej przez przewodnika. Na dłużej zatrzymaliśmy się przy pozostałościach miejskich fortyfikacji.