Ticino
Włoski kawałek Szwajcarii

Ticino to jedyny szwajcarski kanton z językiem włoskim jako jedynym urzędowym. Mówi nim 83 proc. ludności. Zaś jego włoski charakter kulturowy zadeklarowany jest w pierwszym artykule kantonalnej konstytucji.
fot: Jarosław Swajdo
Ticino. Włoski kawałek Szwajcarii
Lugano, główne miasto kantonu Ticino, tym samym całej włoskiej Szwajcarii, niezwykle malowniczo rozłożyło się nad przedalpejskim transgranicznym jeziorem swego imienia, bezsprzecznie jednym z najurokliwszych zakątków Europy.
Uwaga! Materiał został zamieszczony w naszym portalu już ponad rok temu.
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!

Tessyńczycy, postawieni przed wyborem Lombardii lub Republiki Helweckiej, powołanej w miejsce rozwiązanej Alte Eidgenossenschaft, uznali się wtedy za Liberi e Svizzeri. Nowy kanton utworzono w 1803 roku (wraz z Graubünden i paroma innymi). Na stolicę włoskiego państwa szwajcarskiego obrana została Bellinzona. We względu jednak na sprzeciw Lugano kantonalna konstytucja z 1814 roku zmieniła to na trzy miasta mające co sześć lat wymieniać się stołeczną rolą. Były nimi Bellinzona, Lugano, Locarno. Stan ów trwał do 1878 roku.

Pójść za Ticino

Swą nazwę włoski kanton bierze od rzeki Ticino. Rodzi się ona w Svizzera Meridionale, na Passo della Novena (Nufenenpass). Po przepłynięciu Lago Maggiore wstępuje na Nizinę Padańską, obmywa tam od południa Pawię, by pokonawszy łącznie 248 km oddać swe wody do Padu pod Vaccarizza di Linarolo we włoskiej Provincia di Pavia. Rzeką tą są więc jakby symbolicznie spojone dwa bardzo bliskie sobie człony włoskiego świata (Svizzera Italiana i Italia Settentrionale).

Symbolicznie równie ważne miejsce zajmuje ona też w najnowszej historii Włoch. Z grubsza wyznaczając dziś regionalną fronterę Piemontu i Lombardii markowała bowiem w 19. stuleciu granicę państwową pomiędzy sabaudzko-piemonckim Królestwem Sardynii, prącym do zjednoczenia pod swym berłem Italii, a austriackim Królestwem Lombardzko-Weneckim. Bojownicy włoskiego Risorgimento domagali się wtedy od Sabaudów pójścia za Ticino. Czyli wojny z odwiecznym wrogiem Austrią celem wyparcia jej z Włoch.

Separowane Świętym Gotardem

W tych wysokogórskich rejonach Szwajcarii znajduje się też kluczowy dla całego kraju węzeł wodny, zarazem element głównego wododziału europejskiego, ze źródłami czterech dużych rzek, każdej zmierzającej w innym kierunku, w tym Renu i Rodanu. Jego komponentem są rozciągnięte w Masywie Świętego Gotarda doliny rzek Ticino i Reuss.

Pierwszej jak już wiemy bardzo włoskiej, a drugiej dla odmiany mocno niemieckiej, bo dopływu Aare w systemie wodnym Renu. Sam zaś Masyw Świętego Gotarda ze swą słynną alpejską Przełęczą Świętego Gotarda oddziela włoski Tessyn od niemieckiego Uri (jednego z trzech Prakantonów, Urkantone albo Waldstätte, wraz ze Schwyz i Unterwalden założyciela w 1291 roku Szwajcarii). Tym samym separuje latyński świat włoski, część oraz fundament Europy Południowej tudzież reszty Śródziemnomorza, od germańskiego świata niemieckiego, czyli historycznej Europy Środkowej.

Czytaj dalej - strony: 1 2 3

Poczytaj więcej o okolicy:

Dodano: 2 lutego 2019; Aktualizacja 12 lutego 2019;
 
Dodaj komentarz
(Dozwolone typy plików: jpg, gif, png, maksymalny waga pliku: 4MB.)
(wymagany, niepublikowany)
Wszystkie materiały zamieszczone na naszym portalu chronione są prawem autorskim. Możesz skopiować je na własny użytek.
Jeśli chcesz rozpowszechniać je dla zysku bez zgody redakcji i autora – szukaj adwokata!
Zamknij