Łańcut
Zamek Lubomirskich i Potockich

Zamek jest jedną z najpiękniejszych rezydencji arystokratycznych w Polsce. Słynie ze znakomitych wnętrz mieszkalnych oraz interesującej kolekcji pojazdów konnych. Zespół pałacowy otacza stary malowniczy park.
fot: Barbara Górecka
Łańcut. Zamek Lubomirskich i Potockich
W 1944 roku Potocki musiał opuścić zamek. Posiadłość, wraz z częścią parku, została przejęta przez Ministerstwo Kultury i Sztuki. Zbiory łańcuckie jednak zostały.
Uwaga! Materiał został zamieszczony w naszym portalu już ponad rok temu.
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!

Łańcut, niewielkie miasto w województwie podkarpackim, położone jest na obrzeżach Pogórza Dynowskiego. Znane jest z zamku Potockich i Fabryki Wódek (o niej napisałam osobno).

Zamek jest jedną z najpiękniejszych rezydencji arystokratycznych w Polsce. Słynie ze znakomitych wnętrz mieszkalnych oraz interesującej kolekcji pojazdów konnych. Zespół pałacowy otacza stary malowniczy park. Wznoszą się w nim pawilony i zabudowania gospodarcze związane z codziennym życiem jego dawnych mieszkańców. Niestety, muzeum w pałacowe to jeden z niewielu obiektów w Polsce, w którym nie wolno fotografować, nawet za opłatą.

Magnacka siedziba

Historia miasta sięga wczesnego średniowiecza. Czas lokacji przyjmuje się na 1349 rok. Wiąże się to z postacią króla Kazimierza Wielkiego. Łańcuckim majątkiem zarządzały rody: Pileckich, Stadnickich, Lubomirskich i Potockich. Pierwsza siedziba znajdowała się na wzgórzu w północnej części miasta. Obecny zamek zbudowany został w latach 1629-42 na zlecenie Stanisława Lubomirskiego. Na tamte czasy była to nowoczesna budowla. Składała się z budynku mieszkalnego otoczonego fortyfikacjami bastionowymi, a w ich narożach stały wieże. W drugiej połowie osiemnastego wieku księżna Izabella Lubomirska (z Czartoryskich) przekształciła fortecę w zespół pałacowo-parkowy. Wnętrza wypełniono znakomitymi dziełami sztuki. Zaliczane są do najpiękniejszych w Polsce. Do najstarszych pomieszczeń należy: Wielka Sień, Sala pod Stropem, Sala pod Zodiakiem. Bywało tu wielu znakomitych gości. Kwitło życie muzyczne i teatralne. W tym czasie rozpoczęto też kształtowanie parku. Zasadzono lipy i stworzono aleję spacerową.

Drugie życie rezydencji

Po śmierci księżnej Lubomirskiej, majątek stał się własnością jej wnuka Alfreda I Potockiego. On utworzył tutaj w 1830 roku ordynację. Jego syn Alfred II Józef związany był z dworem habsburskim i rzadko bywał w Łańcucie. Zamek i park popadły w zaniedbanie. Po jego śmierci zagościł tu Roman Potocki i wraz z żoną przywrócił dawny blask. W latach 1889-1911 przeprowadzono generalny remont zamku i częściową przebudowę. Dotyczyła ona wszystkich kondygnacji. Założono wodociągi i kanalizację oraz zelektryfikowano zamek. Wnętrza przekształcono w stylu neobaroku francuskiego i tak widzimy je dzisiaj. Najbardziej reprezentacyjne komnaty są na pierwszym piętrze skrzydła zachodniego: Sala Balowa i Wielka Jadalnia. W 1890 roku rozpoczęto w parku prace, które trwały czternaście lat. Park dwukrotnie powiększono i otoczono ogrodzeniem. Po wschodniej stronie zorganizowano Ogród Włoski, a po południowej Ogród Różany. Jest też Ogród Bylinowy. Od tamtego czasu zespół pałacowo-parkowy stał się jedną z najbardziej luksusowych rezydencji w Europie. Częstym gościem był arcyksiążę Rudolf oraz Franciszek Ferdynand. Przedstawiciele znakomitych rodów arystokratycznych czuli się tu doskonale. Kolejny ordynat Łańcuta, Alfred III Potocki rządził od 1915 roku. W zamku nadal bywali szacowni goście. Był król rumuński Ferdynand z żoną, książę Kentu Jerzy z żoną, prezydent Polski Ignacy Mościcki i wiele innych osobistości.

Współcześnie ? muzeum

W 1944 roku Potocki musiał opuścić zamek. Posiadłość, wraz z częścią parku, została przejęta przez Ministerstwo Kultury i Sztuki. Zbiory łańcuckie jednak zostały. Uzupełniano je kolejnymi eksponatami. Pochodzą one z powojennych zakupów i z depozytów z innych muzeów. Część najcenniejszej kolekcji znajduje się w Galerii Sztuki Starożytnej Muzeum Narodowego w Warszawie. Park słynie z bogactwa gatunków drzew, a wśród nich cenne egzemplarze z czasów księżnej Izabeli. To platan, magnolia w kilku gatunkach, miłorząb, tulipanowiec, sosny, świerki?

Poczytaj więcej o okolicy:

Komentarze: 1

    Waldemar, 23 marca 2020 @ 21:30

    W zamku są organizowane sympozja naukowe .
    Podobno na zamku w Łańcucie sale nie są udostępnione prywatnym firmom i osobom fizycznym na organizowanie np. przyjęć weselnych . Ale możesz skorzystać z powozu zamkowego i koni noszących wypalone piętno zamkowe .

Dodaj komentarz
(Dozwolone typy plików: jpg, gif, png, maksymalny waga pliku: 4MB.)
(wymagany, niepublikowany)
Wszystkie materiały zamieszczone na naszym portalu chronione są prawem autorskim. Możesz skopiować je na własny użytek.
Jeśli chcesz rozpowszechniać je dla zysku bez zgody redakcji i autora – szukaj adwokata!