Użhorod
Zamek, skansen i trzy świątynie

Po rozbiorach Polski i przesunięciu granic Austrii daleko na wschód i północ, zamek ten stracił znaczenie militarne. Obecnie mieszczą się w nim muzea: krajoznawcze i galeria obrazów.
fot: Cezary Rudziński
Użhorod. Zamek, skansen i trzy świątynie
W Muzeum Architektury Ludowej i Tradycji regionu zakarpackiego zgromadzono sporo, wyjątkowo starannie dobranych budowli ? sakralnych: cerkwi i kapliczek oraz świeckich: domów mieszkalnych i budynków gospodarczych z różnych stron Zakarpacia.
To już 10 lat! Materiał został zamieszczony w naszym portalu ponad dekadę temu.
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!

Rodowód zamku w zakarpackim mieście Użhorod (Ужгород) sięga X wieku, ale w obecnym kształcie, na planie prostokąta – końca wieku XIV. Uwagę zwracają jego potężne kamienne mury obronne o grubości 2,5-3 m i wysokości, w zależności od usytuowania terenu, 10-15 m.

Bastiony w narożnikach ułatwiały odpieranie wrogów nacierających z różnych stron. Niedostępność zamku powiększała fosa o głębokości 8-10 metrów z mostem zwodzonym. Sam zamek stanowi de facto również niedostępną, prostokątną jednopiętrową cytadelę z basztą o murach grubości również 2,5-3 mi otworami strzelniczymi. W systemie obronnym zamku, nigdy zresztą nie zdobytego szturmem i ostatni raz obleganego w 1704 roku przez węgierskich powstańców – kuruców, stanowiła ona ostateczny bastion oporu. Z trzech stron otacza go fosa, z czwartej niedostępne urwisko. Wewnątrz znajduje się niewielki dziedziniec arkadowy. Zaś wśród drzew i zieleni porastających wzgórze zamkowe uwagę zwracają dwie duże brązowe rzeźby. Jedna, z XVII wieku, przedstawia Herkulesa walczącego z hydrą. Druga, postawiona w 1896 roku dla upamiętnienia Tysiąclecia Węgier, orła z rozpostartymi skrzydłami. Po rozbiorach Polski i przesunięciu granic Austrii daleko na wschód i północ, zamek ten stracił znaczenie militarne. Przekazany został więc Kościołowi greckokatolickiemu, który ulokował w nim seminarium duchowne. Obecnie mieszczą się w nim muzea: krajoznawcze i galeria obrazów.

Perły architektury drewnianej

Obok zamku znajduje się skansen ? Muzeum Architektury Ludowej i Tradycji regionu zakarpackiego. Zgromadzono w nim sporo, wyjątkowo starannie dobranych budowli – sakralnych:  cerkwi i kapliczek oraz świeckich: domów mieszkalnych i budynków gospodarczych z różnych stron Zakarpacia. Będąca wśród nich drewniana cerkiew greckokatolicka św. Michała Archanioła zbudowana w XVIII w. we wsi Szelestowo w rejonie mukaczewskim, jest najpiękniejszą budowlą tego typu jaką widziałem nie tylko na Zakarpaciu, ale chyba i we wszystkich innych miejscach w kilku krajach, w których wznoszono je w przeszłości. Posiada ona 22-metrowej wysokości wieżę, imponujący jest w niej również XVIII-wieczny ikonostas. Ocalała, gdyż w 1927 r. przeniesiono ją do Mukaczewa zamieniając w muzeum, a w 1974 r. na obecne miejsce. Spośród wielu innych eksponatów tego skansenu moją uwagę zwróciła również duża chata o stromym, krytym drewnianymi gontami dachu. Zbudowała ją rodzina A.P. Polaków we wsi Stebliwki w rejonie chusteckim. Skąd, podobnie jak pozostałe eksponaty, trafiła tutaj.

Unicka katedra i rzymski kościół

Z pozostałych użhorodzkich zabytków najbliżej zamku wznosi się, usytuowana również na wzgórzu, greckokatolicka katedra p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego. Jest to świątynia pojezuicka zbudowana w latach 1640-46 i przekazana unitom w 1775 roku. Podczas przebudowy w latach 1858-78 otrzymała zarówno obecny kształt fasady zaprojektowanej przez włoskiego architekta Luca Fabri, jak i piękny pięciopiętrowy ikonostas. Obok tej katedry stoi gmach dawnego kolegium jezuickiego, później pałacu biskupiego, a obecnie biblioteki uniwersyteckiej.

Czytaj dalej - strony: 1 2

Poczytaj więcej o okolicy:

 
Dodaj komentarz
(Dozwolone typy plików: jpg, gif, png, maksymalny waga pliku: 4MB.)
(wymagany, niepublikowany)
Wszystkie materiały zamieszczone na naszym portalu chronione są prawem autorskim. Możesz skopiować je na własny użytek.
Jeśli chcesz rozpowszechniać je dla zysku bez zgody redakcji i autora – szukaj adwokata!
Zamknij