Gibraltar
Zamorskie Terytorium Brytanii
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Stanowiąc British Overseas Territory, od początku XVIII stulecia pod suwerennością Zjednoczonego Królestwa, leży Gibraltar na samym południowym szpicu Półwyspu Iberyjskiego.
Geograficznie jest to niewielki półwysep, ostro werżnięty w morze, od zachodu ograniczony przez Bahía de Algeciras albo Bay of Gibraltar. Znajduje się po północnej flance słynnej cieśniny swego imienia, Estrecho de Gibraltar, która na długości 60 km równoleżnikowo łączy Morze Śródziemne z Oceanem Atlantyckim. Z kolei w układzie przeciwnym, z północy na południe, przy szerokości od 14,4 km do 44 km separuje Europę i Afrykę.
Skała ponad miastem
Półwysep w większości wypełniony jest wyniosłą masywną monolityczną wapienną skałą jurajską tej samej nazwy, Rock of Gibraltar lub Pe?ón de Gibraltar, z wysokości 426 m nad poziom morza stromo doń opadającą, geologicznie zaś przynależną górskiemu systemowi Cordilleras Béticas. Łatwo rozpoznawalnego kształtu, jedna z najsławniejszych skał na świecie, uważana była przez starożytnych za północny słup legendarno-mitycznych Słupów Heraklesa (Columnas de Hércules).
Z kolei jako samo miasto rozciąga się Gibraltar wąskim pasem po okcydentalnej stronie półwyspu, gdzie Skała Gibraltarska przyjmuje postać nieco łagodniejszą. Ta flanka jest więc mocno zaludniona, w odróżnieniu od wschodniej z jedynie dwiema niewielkimi osadami, Catalan Bay (La Caleta) i Sandy Bay. Na północy ulokowane jest miejscowe lądowisko-lotnisko, tuż za którym idzie równo wytyczona linia graniczna z Hiszpanią (1,2 km). Bezpośrednio po stronie hiszpańskiej znajduje się przyległe do Gibraltaru relatywnie spore bo liczące 63 tys. miasto La Línea de la Concepción (Campo de Gibraltar, Provincia de Cádiz, Andalucía). Przyrodnicza zaś osobliwość GBZ to półdziko żyjące na swobodzie małpy. To jedyne takie miejsce w Europie. Stąd też skała zwana bywa czasami Małpią Skałą.
Hiszpański, portugalski, maltański
Jak wszystkie inne takie punkty, przez historię rozrzucone po całej kuli ziemskiej i przeważnie skorelowane z imperialnymi dziejami Brytanii, jak Hongkong albo jak Singapur, zatem różnego typu państwa-miasta, czym Gibraltar de facto jest, kwalifikuje się i ten do najgęściej zaludnionych obszarów świata. Na powierzchni ledwie 6,7 km kw. żyją bowiem 32 tysiące ludzi. Co daje ponad 4,8 tysiąca na km kw. Zwykle wykazują oni pochodzenie brytyjskie (27%), hiszpańskie (26%, przeważnie z Andaluzji, a 2% z balearskiej Minorki), włoskie (19%), portugalskie (11%), maltańskie (8%) lub izraelskie (3%).
W relacji z powyższym katolicy biorą ok. 70?80%. Gros ludności jest dwujęzyczna. Poza oczywiście angielskim znają hiszpański. Mimo iż tylko angielski cieszy się statusem języka oficjalnego wiele informacji urzędowego charakteru podawana jest także po hiszpańsku (oznakowania uliczne itp.). W hiszpańskiej zaś mowie potocznej używa się dialektu o nazwie llanito (yanito). Generalnie bazując na hiszpańszczyźnie andaluzyjskiej zawiera on mnogie anglicyzmy, czym wpisuje się w przeróżne wytworzone na całym świecie odmiany spanglish, jako też słowa z innych języków śródziemnomorskich (portugalski, włoski, gł. genueńsko-liguryjski, hebrajski, maltański, arabski).
Holendrzy i Anglicy
Po anonsowane XVIII stulecie nie ma Gibilterra w zasadzie czegoś w rodzaju własnej historii. Jest ona fragmentem dziejów Hiszpanii. Około 950 roku przed naszą erą punkt ten zasiedlili Fenicjanie. Potem mogły tutaj funkcjonować półstałe osady Kartaginy i Rzymu (Mons Calpe). Po upadku rzymskiego imperium zachodniego trafiła skała pod kontrolę Wandalów przeprawiających się tędy do Afryki, by dalszą kolejnością stanowić cząstkę istniejącego od początku V wieku Regnum Visigothorum, aż po islamską arabsko-berberyjską konkwistę królestwa w 711 roku.
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz