Czerwińsk nad Wisłą
Znów miasto wokół romańskiej bazyliki
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Najcenniejszą częścią tego zespołu architektonicznego jest kościół, podniesiony w 1968 r. przez papieża Pawła VI do rangi bazyliki mniejszej. Zbudowany został w I połowie XII wieku z granitu jako trójnawowa bazylika, jedna z największych w ówczesnej Europie, z dwiema wieżami i należy do najcenniejszych zabytków romańskich w Polsce. A ściślej romańsko – gotycko – barokowych, gdyż na przestrzeni już niemal dziewięciu wieków istnienia przechodził burzliwe losy i był kilkakrotnie przebudowywany. Zachowując jednak trzon konstrukcyjny i wiele pierwotnych elementów.
Jak zmieniała się świątynia
Zainteresowanych szczegółami odsyłam do dokładniejszych publikacji na ten temat. Wspomnę tylko, że pierwszej przebudowy dokonano już w połowie XIII w wznosząc zakrystię. A poważniejszą po pożarze w 1328 r. już w stylu gotyckim. „Gotyzacja” wnętrza, z użyciem cegieł, nastąpiła w wiekach XV i na początku XVI, zwłaszcza za czasów opata Rafała (1470-1502). M.in. wydłużono wówczas prezbiterium i przebudowano fasadę zachodnią oraz przebudowano kaplice w apsydach. „Barokizacja” w I połowie XVII w z inicjatywy opata Mikołaja Szyszkowskiego (1622-34) spowodowała kolejne, poważne zmiany w wyglądzie nie tylko wnętrza, ale i zewnętrzne. M.in. dobudowanie skarp do fasady zachodniej.
Remonty i przebudowy w II połowie XIX oraz I połowie XX wieku wzmocniły m.in. wieże, a w trakcie tej drugiej zrekonstruowano wspaniały romański portal z I polowy XII w, wykonany prawdopodobnie w pracowni włoskiego mistrza Wiligema w Modenie. Odkryto też fragmenty, bardzo rzadkich wśród zachowanych, romańskie freski z XIII wieku i przeniesiono je na nowe miejsce. Przedstawiają one sceny Sądu Ostatecznego. Odsłonięto też malowidła gotyckie z XV w ze scenami ścinania drzew do budowy Arki Noego, św. Krzysztofa i 12 apostołów. Stanowią one dużą atrakcję, chociaż największą jest ołtarz główny wykonany w Krakowie około roku 1630.
„Cudowny” obraz M.B. Czerwińskiej i inne zabytki
W jego centrum znajduje się wspomniany „cudowny” obraz Matki Boskiej Czerwińskiej namalowany, chociaż być może tylko odnowiony, w 1612 r. przez Łukasza z Łowicza. Madonna z Dzieciątkiem posiada piękną, srebrną koszulkę oraz złote korony. Obok niej znajduje się, również złota lub złocona, para aniołów, a nad nimi słońce i księżyc oraz srebrna gołębica. Obraz ten jest odsłaniany, gdyż normalnie zakrywa go, odsuwana elektrycznie, kurtyna z namalowaną stojącą postacią Madonny z Dzieciątkiem w otoczeniu aniołów i klęczącym przed nią św. Janem Bosko.
Odbywa się to uroczyście i powoli, udało mi się wykonać kilka zdjęć tej ceremonii. Dodam, że inny obraz Matki Boskie z Dzieciątkiem, też w srebrnej koszulce, złotych koronach, z aniołami, słońcem, księżycem i gołębicą, ale już bez kurtyny, zajmuje centrum ołtarza w jednej z kaplic. Bardzo efektowna jest, bogato dekorowana i złocona, barokowa ambona. Jak również ołtarze boczne, freski na ścianach i stropie, epitafia i dziesiątki obrazów oraz innych dekoracji we wnętrzu świątyni. Podobnie jak kamienne portale zewnętrzne i wewnętrzne.
Poczytaj więcej o okolicy:
Komentarze: 2
Dodaj komentarz
Z biegiem Wisły
Wisła, jedna z najmniej zagospodarowanych rzek Europy, ma tajemnice. Odkrywajmy je po kolei... z biegiem rzeki.
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
mazovia dream, w bardzo mazowieckim, eo ipso bardzo polskim, najszczerzej polskim krajobrazie.
Trafiłam do Czerwińska jak raz w ostatnią niedzielę, gdy w samo południe rozpoczynała się uroczysta msza z okazji przywrócenia praw miejskich. Najechało się sporo patyków krajowych wojewódzkich i kościelnych, maszerowały poczty sztandarowe… Pompa była na miejską skalę!