Tarnów
Zostały tylko kolumny
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Za ogrodzeniem z łańcucha resztki starej posadzki. Na czterech ceglanych kolumnach wznosi się resztka stropu. Znać jeszcze na nim ślady stiukowych dekoracji. Kolumny miały kiedyś ozdobne kapitele? Są pozbawione tynku, widać, że przetrwały pożar.
Niewielki drewniany daszek, wsparty na metalowych słupach chroni to, co zostało z najstarszej synagogi w Tarnowie, zasłużenie zwanej Starą. Ten pomnik przypominający los połowy mieszkańców miasta, którzy zginęli w czasie okupacji hitlerowskiej, stoi w obrębie dawnych miejskich murów, przy placu Rybnym. Tablica w trzech językach (po polsku, hebrajsku i angielsku) informuje o dziejach tego przedziwnego obiektu.
Synagogę Starą w Tarnowie hitlerowcy podpalili już w listopadzie 1939 roku. Podpalili też inne bóżnice i domy modlitwy. Potem rozebrali to, co zostało z pożogi. Po innych synagogach nie pozostał nawet ślad. Dlaczego bima, czyli podwyższenie, z którego czytano Torę ocalało od zniszczenia?
Zanim druga wojna światowa ogarnęła Tarnów, miasto liczyło 56 tys. mieszkańców, z czego 45 proc. stanowili Żydzi. To była trzecia co do wielkości społeczność żydowska w Galicji (po Krakowie, Lwowie i Stanisławowie), ale jej udział procentowy wśród ogółu mieszkańców był w tym mieście największy.
Żydzi osiedlali się w Tarnowie od XV wieku. W 1581 mieli już własną synagogę. Była prawdopodobnie drewniana i stała w miejscu, gdzie znajdujemy teraz resztki starej bimy. Kolumny należą jednak do kolejnej bożnicy, którą postawiono tu w połowie XVII wieku, gdy do miasta napłynęło najwięcej osadników wyznania mojżeszowego.
Warto wiedzieć
* Synagoga Nowa, zwana też Jubileuszową, stała przy ulicy Nowej. Jej budowę ukończono 1908 roku i oddano wiernym 18 sierpnia, w dniu imienin cesarza Franciszka Józefa. Nazywano ją więc czasem też jego imieniem. Budowla była dumą tarnowskich Żydów ? nie dziwne, imponująco przedstawia się na starych fotografiach. Ponoć jej pożar trwał trzy dni, wiele dni zajęło też Niemcom zburzenie jej murów. Obecnie, w miejscu gdzie stała, znajdziemy jedynie upamiętniającą ją tablicę.
* Przy ul św. Anny (teraz pusty plac) stała synagoga reformowana, zwana Tempel.
* W Tarnowie zachowały się jeszcze: budynek dawnej mykwy, domu starców, domu sierot, szpitala i domu robotniczego oraz szkół i towarzystwa kredytowego a także ogromny kirkut.
Poczytaj więcej o okolicy:
Zajrzyj na te strony:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz