Puszcza Bukowa
Zwolnij! Tutaj czas ma inny wymiar
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Na jednym z wielu wielkich głazów narzutowych, osobliwości przyrodniczych Puszczy Bukowej, widnieje napis: Tutaj czas ma inny wymiar. Zwolnij, tu bije SERCE PUSZCZY.
Puszcza Bukowa zwana również Knieją Bukową położona na Wzgórzach Bukowych zajmuje powierzchnię ponad 80 km kw. Opiera się na wschodzie na rzece Płoni, ku której teren obniża się łagodnie. Od zachodu i północy otaczają ją szczecińskie dzielnice i osiedla: Zdroje, Żydowce, Klucz, Osiedle Bukowe, Klęskowo. Na południu przechodzi łagodnie ku Równinie Wełtyńskiej, której nazwa pochodzi od wioski Wełtyń – „wrót” Gryfina.
Ścieżką Stanisława Grońskiego
Wejść można do Puszczy praktycznie z każdej strony. Z Osiedla Bukowego czarny szlak prowadzi Drogą Grońskiego do pomnika – Głazu Grońskiego. Pełen wyrazu jest ten połamany kamień, jak strzaskane podczas wspinaczki w Alpach, w okolicy Chamonix, życie Stanisława Grońskiego, pseudonim „Mojżesz”. Tak wiele można o nim powiedzieć. Góral, przepojony miłością do gór, taternik i alpinista, po osiedleniu się w Szczecinie propagował walory krajoznawcze Pomorza. Założył klub miłośników gór. Uczył gór. W Puszczy Bukowej znakował szlaki i napisał o niej przewodnik „Knieja Bukowa”, który ukazał się w 1953 roku. W swoim wspomnieniu o Stanisławie Górskim, taterniczka i ratownik górski Krystyna Sałyga-Dabkowska, wzruszająco napisała: Widzisz – mówił Groński – gdy ktoś ginie w górach, żegna się go gałązką kosówki. Taki zwyczaj trwa od lat. To jakby pożegnanie z górami, rozumiesz? Stanisław Górski spoczywa nadal w „białym grobie”, jego ciała nie odnaleziono. Tutaj – w Puszczy Bukowej, której najwyższy „szczyt” – wzniesienie Bukowiec mierzy 148,3 m n.p.m. – wspomnienie o Grońskim brzmi szczególnie. Głaz Stanisława Grońskiego ma obwód 12,3 m. i długości 4,5 m. 23 sierpnia 1959 roku PTTK umieściło na nim marmurową tablicę inskrypcyjną (zamienioną w 1976 na metalową) o treści: Pamięci Stanisława Grońskiego, czołowego taternika polskiego, Pioniera turystyki Ziemi Szczecińskiej. Zginął w masywie Mount Blanc w sierpniu 1957 roku.
Królewską ścieżką
Dalej, leśnym duktem – „Królewską ścieżką” na czarnym szlaku – dochodzi się do Głazu Młyńskiego zwanego „Serce”, gdyż ma jego kształt. To płaski blok granitu o obwodzie 14,5 m i wys. 1,5 m. Obydwa głazy uznane zostały za pomniki przyrody. Królewska ścieżka doprowadzi do Siodła Doliny Zielawy. Zwracają uwagę głazy – kierunkowskazy. To pomysł, który wszedł w życie w maju 2013. Z planowanych 50. 10 kamiennych drogowskazów już ustawiono. Formą nawiązują do przedwojennych drogowskazów, na których umieszczano nazwę drogi oraz kierunki marszu z odległościami do celu. Stąd można podążać dalej, na Bukowiec, lub odbić brukowaną Drogą Dolinną, która przebiega malowniczą doliną rzeczki Rudzianka.
Na Wzgórzach Bukowych
Wzgórza Bukowe ukształtowane zostały przez lodowiec. Północna i środkowa część puszczy jest najbardziej wywyższona i pofałdowana, o zróżnicowanej rzeźbie terenu, z wysokimi i stromymi wzgórzami poprzecinanymi wąwozami i dolinami, przez które płyną leśne rzeczki i strumienie. Gdziekolwiek wzrok się skieruje szumią dostojne buki. Bo buk zajmuje w Puszczy około 70 proc. powierzchni zalesionej. Pozostałe to: dąb – 10 proc., jesion, olsza, brzoza – po ok. 2 proc. Drzewa iglaste, wśród których dominuje sosna zajmują ok. 16 proc. zalesienia. Dzięki specyficznym i zróżnicowanym warunkom glebowym, wodnym i klimatycznym występuje w Puszczy bogata i zróżnicowana szata roślinna. Podaje się, że rośnie tutaj ok. 1100 gatunków roślin naczyniowych, 280 – mszaków, 300 – grzybów buczyn, 100 – grzybów łęgów i olsów. I jest to ponad 68 proc. całej flory Pomorza i 50 proc. roślin w Polsce.
Warto wiedzieć
* Puszcze Szczecińskie otaczają miasto: Wkrzańska od północy, na lewym brzegu Odry, Bukowa i Goleniowska od wschodu i południa na prawobrzeżu. Ogromne zwarte kompleksy leśne w dużych partiach podlegają ochronie. Po leśnych duktach, ścieżkach, drogach i dróżkach biegną szlaki turystyczne i dla piechurów i dla rowerzystów.
* Stare i nowe opisy puszczańskiej przyrody, liczne przewodniki, mapy szlaków, drogowskazy z kamieni i oznakowania na drzewach, pozwalają dotrzeć do najatrakcyjniejszych miejsc i zjawisk. I oczywiście dzięki nim, szukając puszczańskich „skarbów”, nie można zabłądzić.
Wracam właśnie z wakacji nad Zalewem Szczecińskim; spędziłem mnóstwo czasu przemierzając tamtejsze lasy na rowerze (po 100 km dziennie). Jako mieszkaniec Podkarpacia nigdy bym się nie spodziewał tam aż tak pięknych lasów, i aż tak dorodnych Buków. Buk wydawał mi się karpackim drzewem. Zmieniłem zdanie!