Dunajská Streda
W stolicy Żytniej Wyspy
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Dunajská Streda, czyli Dunajska Środa, 23-tysięczne miasto powiatowe w żupie trnavskej, leży w północnej części Żytniej Wyspy – Kukkónii, między Dunajem i Małym Dunajem. Jest jej centrum, a zarazem głównym ośrodkiem kulturalnym Węgrów mieszkających na południu Słowacji.
Stanowią oni około 80 proc. tutejszych mieszkańców, informacje i napisy są dwujęzyczne, a na ulicach, w sklepach czy lokalach gastronomicznych, słyszy się niemal wyłącznie język węgierski. Chociaż chyba z każdym można porozumieć się także po słowacku.
Nieliczne, ale ciekawe zabytki
Miejsce to zasiedlone było już w epoce brązu, znane w czasach rzymskich oraz okresie wędrówki ludów. Leży na skrzyżowaniu dróg, przy głównym trakcie lądowym między Bratysławą i Komarnem, z którymi ma również połączenie kolejowe, a po raz pierwszy wspomniane zostało w dokumentach pisanych w roku 1256 pod nazwą Syndahel. A jako miejsce jarmarków – w roku 1324. Później nazywane było Zeredahel i Szerdahely. Po uzyskaniu zaś w roku 1405, za panowania króla Zygmunta, praw miejskich i przywilejów targowych, stało się od dnia tygodnia, w którym odbywały się tu jarmarki, Środą, z dodatkiem Dunajską. Po słowacku Dunajska Streda, zaś węgiersku Dunaszerdahely. Te nazwy stosowane są nadal. Jako ciekawostkę wspomnę, że za datę powstania współczesnego miasta, przyjmuje się dopiero rok 1854, gdy połączone zostały osady: Szerdahely (Streda), Újfalu i Nemesszeg és Elötejed.
Zabytki są tu jednak o wiele starsze. Przede wszystkim rzymskokatolicki kościół św. Juraja (Szent György-templom, czyli św. Jerzego) z roku 1329, którego renowacja dobiega końca. Ponadto żydowski cmentarz – kirkut, tu nazywany cintorinem, istniejący od roku 1740 oraz o 13 lat młodszy Żółty kasztel (Žltý kaštieľ), obecnie siedziba Muzeum Żytniej Wyspy (Žitnoostrovské muzeum). A także kościół ewangelicki z lat 1863-83 i Willa Vermesa (Vermesova vila) z XIX w. przebudowana w latach 1905-09, obecnie Galeria współczesnej sztuki węgierskiej.
Muzeum i sławna kuchnia regionalna
Jest też w mieście kilka innych, wartych uwagi budowli, m.in. dwa współczesne kościoły: Wszystkich Świętych (Všetkých svátych) i protestancki reformowany z 1998 r. Oraz pomniki i miejsca pamięci, m.in. Ofiar dyktatur, Ofiar II Wojny Światowej oraz Romskich ofiar Holokaustu. O ile to, co zobaczyłem w galerii malarstwa węgierskiego i na właśnie otwartej w nim nowej wystawie, nie wzbudziło mojego zachwytu, to ciekawe okazało się wspomniane Muzeum Żytniej Wyspy. Już sam budynek godny jest uwagi. A w ekspozycji znajdują się eksponaty paleontologiczne, archeologiczne oraz dosyć bogate zbiory historyczne, w tym sztuki, i etnograficzne.
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz