Genua
Dumna i wspaniała republika morska
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
W bitwie morskiej nieopodal wyspy Korčula w południowej Dalmacji, będącej częścią drugiej z tych wojen, rozgrywanej w latach 1293-99, flota genueńska zdołała pokonać flotę wenecką (Battaglia di Curzola 8. września 1298 r.). Decydująca dla genueńsko-weneckich zapasów była dopiero Czwarta Wojna, inaczej Guerra di Chioggia w latach 1378-81, a w jej ramach walki koło tytułowego miasta Chioggia na południu Laguny Weneckiej. Wprzódy zostało ono zajęte w 1379 r. przez Genueńczyków, następnie zaś odbite przez Wenecjan po wielomiesięcznym oblężeniu 24 czerwca 1380 r. Przy mediacji hrabiego Sabaudii doszło do finalizującego wojnę, zasadniczo przegraną dla Genui, układu pokojowego w Turynie (Pace di Torino 1381 r.). La Superba nie została wprawdzie już wtedy całkowicie wypchnięta z chóru potencji morskich, jak wcześniej Amalfi i Piza, musiała atoli uznać wyższość Królowej Adriatyku. Zwłaszcza na wschodzie Śródziemnomorza.
Terraferma i Kraje Zamorskie
Przez długie stulecia pod bezpośrednim panowaniem bądź różnej odmiany zwierzchnictwem Rzeczpospolitej Genueńskiej znajdowały się ciągle lub periodycznie najrozmaitsze rozproszone po basenie śródziemnomorskim ziemie. Podobnie jak w przypadku Wenecji można je generalnie rozczłonkować pomiędzy Stały Ląd (Terraferma) oraz Kraje Zamorskie (Paesi d’Oltremare). Obok Ligurii plus kilku stref jej przyległych, tutaj głównie Oltregiogo, obszaru jakby przejściowego z Ligurii do Piemontu, były wśród nich wyspy Gorgona i Capraia w Archipelagu Toskańskim, z dużych zaś Korsyka i Cypr, nadto greckie Chios i Samos, następnie konstantynopolitańska dzielnica Galata, także Sewastopol i Teodozja (Kaffa) na Krymie, Azow (Tana) nad Donem, wreszcie Tabarka w Tunezji jak również inne obszary na wybrzeżu północnoafrykańskim i andaluzyjskim.
Tylko przedmiot rywalizacji
Schyłkiem XIV wieku polityczna potęga Genui uległa więc jeśli nie złamaniu, to z całą pewnością istotnemu osłabieniu. Drążące ją ponadto waśnie i spory wewnętrzne niebawem doprowadziły to arystokratyczne czy chyba lepiej oligarchiczne państwo do czasowej utraty niezależności i rządów obcych władców (m.in. diuków Mediolanu). W kolejnych dwóch stuleciach Respublica Ianuensis, od 1580 roku Serenissima Repubblica di Genova, stanowiła analogicznie do innych organizmów włoskich jeno obiekt rywalizacji sąsiednich mocarstw, Francji i Hiszpanii, walczących o wpływy na Półwyspie Apenińskim (głośny akord tych długotrwałych i wielowątkowych zmagań to francuska demonstracja siły w postaci bombardowania miasta 1684 przez morską eskadrę wojenną). Z drugiej strony okres ten uchodzi za Golden Age sławetnego genueńskiego bankierstwa, na rzecz którego miejscowa oligarchia porzuciła handel. Postępującego upadku politycznego nie zdołały oczywiście na dalszą metę powstrzymać XVI-wieczne reformy państwa (w latach 1528, 1547, 1576).
Strata dla całych Włoch
Krok po kroku gubiła Dumna i Wspaniała swe zamorskie dependencje. W 1742 roku stracona została Tabarka, twierdza na przybrzeżnej wysepce naprzeciwko tego miasta, anektowana przez beja Tunisu. Zaś jako ostatnia od Genui odpadła Korsyka, scedowana na rzecz Francji w 1768 roku. Nieporadzenie sobie z wybuchającymi od 1729 roku rebeliami na Korsyce, czymś w rodzaju ówczesnego separatyzmu korsykańskiego, to chyba najlepsza miara politycznej słabości osiemnastowiecznej Genui. Oddzielenie od Italii tej najszczerzej włoskiej wyspy, mówiącej na dodatek dialektem toskańskim, czyli tym, na którym oparto nowoczesny standardowy język włoski, miało się z czasem pogłębić i ostatecznie przybrać cech trwałości. Fakt ów istotnie zaciążył na kształcie terytorialnym ukonstytuowanych w kolejnym stuleciu zjednoczonych Włoch. Frymarka schedą genueńską była bowiem tożsama z uszczuplaniem stanu posiadania całej Italii.
Dodaj komentarz