Jilemnice
Domy konserwowane byczą krwią
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Jako ciekawostkę wspomnę, że w tutejszym Muzeum Karkonoskim, które mieści się w jilemnickim zamku, znajdują się próbki wyrabianej tu wówczas przędzy. Jej 296 metrów waży tylko jeden gram! Nadal jest to jedna z najdelikatniejszych przędz lnianych na świecie. Tkaniny wyrabiano zarówno w manufakturach hrabiowskich, jak i warsztatach rzemieślniczych.
Ratusz i unikalny zegar
Dzięki zamożności, murowane domy zastępowały drewniane. W rynku wzniesiono kilka pięknych barokowych rzeźb kamiennych, wspaniale ozdobiono barokowy kościół św. Wawrzyńca. Wart odnotowania jest jeszcze jeden fakt. Jilemnice od początku istnienia zasiedlano ludnością etnicznie czeską, a nie niemiecką, co zwłaszcza w XX w. stało się problemem Sudetenlandu – Kraju Sudeckiego.
Mimo braku historycznych dokumentów, zachowany kształt rynku świadczy, że miasteczko powstawało planowo, a nie żywiołowo. Klasycystyczny ratusz odbudowany po pożarze 1789 r., a rozbudowany w 1851 r., stoi w narożniku jednej pierzei rynku. Ma charakterystyczne podcienia na wieży jest unikatowy zegar. Każdy kwadrans wybija tak, że na podstawie liczby uderzeń i ich tonu można rozpoznać także godzinę. O każdej pełnej godzinie ich liczbę wybija po raz drugi innym tonem, uderzając młotkami w różne dzwony. Obliczono, że w ciągu doby można usłyszeć 1020 uderzeń.
Kościół, zamek i park zamkowy
Z końca XVIII w. w rynku zachowały się tylko trzy kamieniczki, reszta jest późniejsza. Stoją w nim jednak dwie barokowy grupy rzeźbiarskie: Ukrzyżowania i Najświętszej Marii Panny. Ponadto empirowa fontanna z roku 1836 oraz w przylegającym narożniku budynek kasy miejskiej z lat 1910-11. Kościół św. Wawrzyńca znajduje się między rynkiem i zamkiem. Ta barokowa budowla wzniesiona w latach 1729-36 zaprojektowana została przez J.J. Aichbauera.
W jej wnętrzu jest gotycka figurka Matki Boskiej z początku XV w., cynowa chrzcielnica z 1545 roku, piękna droga krzyżowa oraz ambona. Ponadto kilka ciekawych figur i innych rzeźb, a także monumentalne organy z końca XVIII w. Po drugiej stronie ulicy mieści się rozległy, gdyż na początku XX w. powiększony do 4 ha, park zamkowy. Zaniedbany w latach powojennych, ale współcześnie odzyskał świetność. Rosną w nim m.in. 300-letnie lipy oraz ponad stuletnie modrzewie, zaliczane do najstarszych i najpiękniejszych w Karkonoszach.
Muzeum Karkonoskie…
Na miejscu rozebranej dworskiej bednarni, która była także domem rodzinnym przyszłego geologa światowej sławy Franciszka Poszepnego (František Pošepný, 1836-1895), stoi jego pomnik – dzieło rzeźbiarza Bohumila Kafki. Jednopiętrowy, z XVI w. później rozbudowywany i przebudowywany, zamek z dwoma skrzydłami oraz dwiema narożnymi wieżami „od tyłu”, mieści obecnie Muzeum Karkonoskie. Są w nim bardzo bogate zbiory przedstawiające historię, kulturę ludową w zachodnich Karkonoszach, a także początki narciarstwa na ziemiach czeskich.
Mieści się w nim również galeria obrazów wybitnego czeskiego pejzażysty Františka Kavána. Zabytkowy jest też barokowy budynek zarządu dóbr Harrachów z początku XVIII w., empirowa plebania oraz neorenesansowy gmach byłej szkoły żeńskiej.
…i „Niepokalana”
Warto wspomnieć o jeszcze jednej tutejszej ciekawostce, której poświecono nawet osobną tablicę informacyjną „Immaculata” w trzech językach. Jest to historia rzeźby Františka Trojana z roku 1899 „Niepokalana Panna Maria”. Po sprzedaży sąsiedniego domu, przeniesiono ją, w pozycji leżącej, na miejsce koło kościoła. Wychodzący „na papierosa” gimnazjaliści siadali na niej, ulegała stopniowemu zniszczeniu tak dalece, że pozostała z niej tylko głowa. Okazało się jednak, że jej autorzy, Nožička i Zuzanek, wykonali w roku 1904 jej replikę dla cmentarza w Hornach Štĕpanicech. I na jej podstawie odtworzono „Niepokalaną” dla Jilemnic.
Dodaj komentarz