Wiele wątków w dawnych wierzeniach na terenie Niemiec, Anglii czy Skandynawii wskazuje germańskie pochodzenie krasnoludków. Były one popularne także na ziemiach zamieszkiwanych przez Słowian Zachodnich.

Zwykle krasnale były stworkami opiekuńczymi dbającymi o dobro gospodarstwa i człowieka. Ale zdarzały się i wyjątki które psociły. Kościół walcząc z demonami, krasnoludki zesłał do bajek, gdzie pozostają do teraz. Krasnale we Wrocławiu są wszędzie. Cieszą dzieci i starszych, są atrakcją która zabija nudę na spacerze. Zastanawiałem się skąd one się wzięły, kto wpadł na pomysł żeby te różne figurki ustawiać w różnych miejscach. W różnych bo widziałem je i na słupie od lampy, na parapecie okna, na schodach, a jedna krasnalka w ciąży stała przed naszym hotelem. I jak to bywa w miejscach turystycznych, często legenda miesza się z prawdą. Istnieją trzy wersje mówiące o pierwszych skrzatach we Wrocławiu. Dwie pierwsze możesz włożyć między bajki. Trzecia może być prawdziwa

O Chochliku Odrzańskim

Pierwsza wersja opowiada o nieznośnym chochliku który na tratwie dopłynął Odrą do Wrocławia. Wrocławianie nazwali go Chochlikiem Odrzańskim. Drażnił się z mieszkańcami miasta. Rozwiązywał im sznurowadła w butach gdy czekali na autobus, barwił wodę w miejskich fontannach albo dosypywał soli do cukierniczek w restauracjach. Wkrótce mieszkańcy mieli dosyć zgrywusa. Ponieważ urwis był zbyt mały żeby go złapać, poproszono o pomoc równe mu wzrostem i sprytniejsze krasnale.

Początkowo Chochlik i krasnalom psocił. Więziennika zamknął w lochu a Pracza wrzucił do Odry. W końcu krasnale pod wodzą Życzliwka pojmały złośnika i przekonały go żeby na zawsze opuścił Wrocław. Odpłynął na tratwie. Z wdzięczności władze i mieszkańcy Wrocławia zezwoliły krasnalom przebywać na chodnikach, gdzie pilnują, żeby nikomu nic złego się nie stało. Tak powstał Wielki Podziemny Świat Krasnali w którym urzędują. Żyją wśród życzliwych mieszkańców i turystów, na ulicach ciągle ich przybywa.

Pierwszy był Papa Krasnal

Druga historia mówi że krasnale żyją we Wrocławiu jak tylko pamięć sięga. Pierwszym skrzatem, który pojawił się w osadzie, był Papa Krasnal. Ze swoimi towarzyszami pomagał mieszkańcom osady w codziennych czynnościach. Krasnale pracowały w polu, naprawiały przedmioty codziennego użytku, pomagały w wychowaniu dzieci. Otrzymały w zamian bezpieczeństwo i dach nad głową. Od tamtej pory krasnale zalicza się do dobrych duszków a ich figury mają o tym przypominać.

Początek w Pomarańczowej Alternatywie

Trzecia historia opowiada o wydarzeniach z lat 80. XX w. Wyrażając niezadowolenie z panującego ustroju politycznego mieszkańcy Wrocławia postanowili zamanifestować swoje poglądy. Ruch ten nazwano pomarańczową alternatywą. Kolor pomarańczowy miał być odpowiedzią na czerwień symbolizującą ustrój komunistyczny. Zorganizowano wiele happeningów, w czasie których uczestnicy nosili spiczaste czapki.

W nocy z 30 na 31 sierpnia na transformatorze w dzielnicy Sępolno i na jednym z budynków w dzielnicy Biskupin pojawiły się dwa krasnale. Od tego momentu skrzat w pomarańczowej czapce był symbolem wrocławskich protestów i walki z ustrojem komunistycznym.

Ile ich jest?

Pierwszym pomnik krasnala stanął we Wrocławiu przy ulicy Świdnickiej w czerwcu roku 2001. Przedstawiał Papę Krasnala i miał być upamiętnieniem Pomarańczowej Alternatywy. Następne powstały dopiero w roku 2005. Było ich kilka: Pracz Odrzański, Szermierz Rzeźnik i dwa Syzyfki. Setnego krasnala postawiono 19 listopada 2008 roku, dwusetnego 20 listopada  roku 2011 a z kolei krasnal nr 300 pojawił się 25 sierpnia 2014 roku. Ile ich jest dziś? Wikipedia podaje że było ich 426 ale wiele zaginęło. Specjalna strona poświęcona krasnalom wrocławskim mówi o zarejestrowanych dziś 382 krasnalach.

Wrocławskie krasnale stały się bardzo popularne nie tylko w tym mieście. Kopie krasnala Życzliwka stoją w Dreźnie (Niemcy), Reykjaviku (Islandia), Wilnie (Litwa), Guadadalajarze (Meksyk), Hradec Kralove (Czechy), Lwowie (Ukraina). W  Waszyngtonie (USA) stoi krasnal Kościuszko.

Warto wiedzieć

Na stronie o krasnalach wyczytasz o nich wszystko, dowiesz się jak postawić swojego krasnala. Są bajki dla dzieci, kolorowanki do wydrukowania, jest i gra krasnalowa. Jest też mapa, na której zaznaczono wszystkie krasnale, działa wyszukiwarka. Organizowane są specjalne gry plenerowe. Opiekunami krasnali są instytucje miejskie, partie polityczne, przedsiębiorstwa i osoby prywatne. Umieszczane są w celach promocji miasta i w celu ozdoby prywatnych domów (Miłostek i Prywatek). Najczęściej krasnale przedstawiają zawody w których pracują.

Przeczytaj także...

Wrocław. Kilka nieoczywistych faktów o mieście

autor: Waldemar Rusek

Wrocław jest wysoko klasyfikowany w różnych rankingach. Jest w pierwszej setce na świecie w kategorii „Najlepsze miasto do życia”. W roku 2016 był Europejską Stolicą Kultury a od roku 2019 jest Miastem Literatury UNESCO.

Wrocław. Krasnoludki są w całym mieście

autor: Barbara Górecka

Na ul. Świdnickiej spotkamy dwóch Syzyfków przetaczających kulę. Na placu Uniwersyteckim stoi sobie szermierz, a na Jatkach rzeźnik. Przy Moście Piaskowym – Pracz Odrzański wykonuje swoją czynność. Na ulicy Oławskiej całą gromadą fikają po latarniach...

Wrocław. Stare Jatki służą dziś sztuce

autor: Barbara Górecka

Kiedyś jatki były kramami, na których sprzedawano od średniowiecza mięso. Z czasem zaczęły spełniać funkcję domów mieszkalnych. Teraz po dawnej działalności rzeźniczej w tym malowniczym zakątku Starego Miasta pozostały tylko drobne ślady.