Cetinje
Dawna stolica Czarnogóry
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Niewiele ponad 30 km od Adriatyku, w górach, na wysokości około 650 m n.p.m., u stóp masywu Lovćena i nad przepływającą przez dolinę rzeką Cetina od której wzięła nazwę, leży kilkunastotysięczne miasteczko Cetynia (Cetinje).
Na przełomie XIX i XX wieku było ono stolicą jednego z najmniejszych krajów europejskich, królestwa Czarnogóry. Nadal zresztą, mimo przeniesienia po II wojnie światowej stolicy republiki w ramach federacyjnej Jugosławii do Titogradu ? obecnie Podgoricy, jest to honorowa ?Prijestolnica Crne Gore? ? Stolica Czarnogóry i siedziba jej prezydenta.
Po prostu małe miasteczko
Chodząc po tym sennym, ale sympatycznym miasteczku nietrudno uwierzyć, że jeszcze na początku XIX w. było ono przyklasztorną wioską. Nawet obecnie ma bowiem, łącznie z obrzeżami, chyba niespełna 10 km? powierzchni. I rozciąga się z południowego wschodu, gdzie znajduje się miejski park, na północny zachód, który zamyka budynek dawnej ambasady Austro-Węgier, na nieco ponad 3 km. A z południowego zachodu, ze wzgórza Orlov Krš (Skała Orła) z grobem księcia Daniły I, na północny wschód do miejskiego stadionu, chyba na niespełna 2 km.
Górska siedziba władyków
Dzieje miasta zaczęły się w roku 1482. Wówczas to Ivan Crnojević (1465-90), władca średniowiecznego słowiańskiego księstwa Zety przeniósł tu stolicę. Miejsce uznał za bezpieczniejsze, bo znajdujące się w górach, na stolicę kraju podbijanego przez tureckich Osmanów. Nie na puste miejsce zresztą, gdyż już w 1450 roku stała w nim, i stoi nadal, chociaż przebudowana w roku 1864 po zniszczeniach dokonanych przez islamskich najeźdźców, cerkiew wołoska ? Vlašska Crkva zbudowana przez okolicznych pasterzy. Książę wybudował tu swój dwór oraz monaster p.w. Narodzenia Matki Bożej, który został siedzibą prawosławnej metropolii. A z czasem stał się też centrum duchowym Czarnogórców, którego władycy ? zwierzchnicy religijni ? byli zarazem jego władcami. Bo chociaż formalnie Turcy podbili Czarnogórę w 1499 roku, to w Cetyni pojawiali się rzadko. W gruncie rzeczy wieś stojąca koło klasztoru i składająca się z kilkudziesięciu kamiennych chat krytych strzechami nie budziła ich zainteresowania.
Stolica bałkańskiego królestwa
Jako ciekawostkę mogę przytoczyć, że siedziba władców, w odróżnieniu od klasztoru, nie była otoczona murami obronnymi. Z innych faktów z przeszłości Cetyni wspomnę jeszcze, że od 1514 roku wchodziła ona w skład sandżaku ? tureckiej jednostki administracyjnej ? Czarnogóry. A następnie stała się częścią teokratycznego księstwa biskupiego rządzonego przez władyków. W trakcie najazdów tureckich oraz Wenecjan, bo i oni mieli tu swoje interesy, zarówno dwór Crnojeviciów jak i monaster zostały zburzone. Odbudowano je dopiero pod rządami władyki Czarnogóry Danyła I Petrovicia, założyciela dynastii Njegošów. Zaś Petar II Petrović ? Njegoš wybudował w 1838 roku nową siedzibę władyków, pałac, a raczej większy dworek, zwany Bilardówką. W rezultacie przegranej przez Turcję wojny bałkańskiej, która w 1878 roku przyniosła wolność Bułgarii, powstało także niepodległe Królestwo Czarnogóry. Z władcą ? księciem, a od 1910 roku królem Nikołą I Petrovićem ? Niegošem. 40-letnia stołeczność miasteczka (1878-1918) spowodowała, że kilka krajów europejskich, m.in. wspomniane już Austro-Węgry, a także Francja, Rosja, Turcja i Wielka Brytania, wybudowały w nim swoje ambasady. Niewielkie, najwyżej jednopiętrowe, należą one do nadal ciekawych i oryginalnych budynków Cetyni.
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz