Stambuł
Milion eksponatów archeologicznych
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Stambulskie Muzeum Archeologiczne jest stosunkowo młode ? roku przyszłym obchodzić będzie 125-lecie udostępnienia zbiorów publiczności. Ale posiada przeszło milion eksponatów z ponad pięciu tysiącleci.
Pochodzą one z ogromnego terytorium dawnego imperium otomańskiego obejmującego obszary od Bliskiego i Środkowego Wschodu, po Egipt i Bałkany. W zbiorach są zarówno eksponaty niesłychanie cenne historycznie, jak np. jedna z dwu (druga jest w Egipcie, oryginał spisany na srebrnej tablicy zaginął) antycznych hetyckich kamiennych kopii z tekstem najstarszego zachowanego na świecie Traktatu z Kadesz ? przymierza zawartego w 1269 r. p.n.e. między Egipcjanami i Hetytami. Chociaż równocześnie raczej mało atrakcyjne wizualnie dla zwykłego turysty. Czy ? podobnie ? wykopaliska z detalami architektonicznymi, najstarszymi przykładami pisma klinowego, hieroglifów, również najstarszą zachowaną inskrypcją hebrajską i wieloma innymi. Ale równocześnie zachwycające ze względu na artyzm wykonania jak i stan zachowania, antyczne marmurowe i kamienne sarkofagi, mozaikowe wizerunki zwierząt z bramy Isztar w Babilonie, czy posągi starożytnych bóstw, antyczne rzeźby greckie i rzymskie, bizantyjskie mozaiki, anatolijska ceramika itp.
Dzieło Osmana Hamdi Beya
Wspomniałem w sarkofagach. To od nich rozpoczęła się historia stambulskiego muzeum, chociaż wiele z jego eksponatów już wcześniej było w zbiorach tureckich sułtanów. A w połowie XIX wieku zarządcy prowincji imperium otrzymali polecenie, i realizowali je gorliwie, przysyłania do Konstantynopola ciekawych antycznych znalezisk.
W latach 1887-88 turecki uczony, archeolog ? wówczas już dyrektor utworzonego w 1881 roku Muzeum Imperialnego (Műze-i-Hűmayun) i artysta malarz Osman Hamdi Bey (1842-1910) prowadząc, jako pierwszy, prace wykopaliskowe w królewskiej nekropolii w Sydonie (obecnie Sajda w Libanie) odkrył wspaniałe sarkofagi. Wśród nich pochodzący z IV w p.n.e. przepiękny marmurowy grobowiec nazwany sarkofagiem Aleksandra Wielkiego. Nie dlatego, że rzeczywiście wykonany został dla tego najsławniejszego władcy antycznej Grecji, gdyż wykuto go dla króla Abdalonymosa z Sydonu. Ale jego głębokie płaskorzeźby przedstawiają m.in. zwycięstwo Aleksandra nad Persami oraz scenę z jego polowania. I kilka innych wspaniałych sarkofagów oraz kamiennych artefaktów. Powstał więc problem: jak je pokazać publiczności? Z inicjatywy odkrywcy skarbów Sydonu, który dyrektorem tego muzeum był w sumie przez 30 lat, aż do śmierci, wybitny francuski architekt tamtych czasów, Alexandre Vallaury zaprojektował oraz wybudował dwupiętrowy i trzypoziomowy wielki gmach muzeum z klasycystycznym portalem.
Wcześniej, od 1880 roku, muzealne zbiory, niedostępne dla szerszej publiczności, gromadzone były w przepięknym pawilonie, nazywanym też Fajansowym Pałacem ze względu na znajdującą się w nim ceramikę. Ten trzypoziomowy pawilon z arkadami i kolumnami od frontu zbudowano w roku 1472 za panowania Fatim Sultan Mehmeda (1451-1481) w lasku Sarayburnu w obrębie murów sułtańskiego pałacu Topkapi. Muzeum Archeologiczne przylega bowiem do tego pałacu, od kilkudziesięciu lat także, i jest to jedno z najliczniej odwiedzanych w Turcji muzeum, chociaż wejście do niego jest z innej strony.
Perła architektury seldżuckiej
Dodam, że Fajansowy Pawilon jest jedyną zachowaną w Stambule świecką budowlą w stylu architektury seldżuckiej. Ekspozycja w nowym gmachu muzeum otwarta została dla zwiedzających 13 czerwca 1891 roku. I od tej daty liczy się jego historia. Ponieważ zbiory powiększały się, w latach 1903 i 1907 do gmachu głównego dobudowano dwa skrzydła. Prawe z nich zostało połączone ze wzniesionym wcześniej, w roku 1883, również z inicjatywy Osmana Mahdi Beya, przez Alexandre Vallaury, budynkiem Akademii Sztuk Pięknych (Sanami-i Nefise Mekteb-i Ălisi). W latach 1917-1919 został on dołączony do muzeum.
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz