Stambuł
Metropolia na dwóch kontynentach
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Stambuł, jedyne na świecie miasto położone jest na dwóch kontynentach – w Europie i Azji, które dzieli Cieśnina Bosfor. Część europejska, która skupia większość zabytków i instytucji, zajmuje powierzchnię 975 km kw. Część azjatycka, mająca charakter rezydencjalny, ma powierzchnię 856 km kw.
Najludniejsze miasto Europy jest rozwiniętym ośrodkiem przemysłowym wytwarzającym około ¼ produkcji kraju. Nie dziwi, że na redzie stoi wiele statków w dwóch rzędach jak auta na autostradzie. Nigdzie nie widziałem ich tylu. Miasto jest też głównym centrum finansowym Turcji, siedzibą kilkudziesięciu banków, giełdy papierów wartościowych i pięciu uniwersytetów.
Ogromna aglomeracja
Z populacją przekraczającą 15,2 mln (31 grudnia 2019 r.) jest największym ośrodkiem Turcji i największą aglomeracją Europy. Wielki Stambuł ciągnie się przez wiele kilometrów od Tekirdag nad morzem Marmara i Rumelihisari nad Bosforem po Gebze na skraju Anatolii. Jest gigantyczną metropolią składającą się z wielu osad, wsi i miasteczek przyłączonych do historycznego Stambułu. Od granicy miasta do centrum (od strony Bułgarii) jechaliśmy jeszcze godzinę. Przewodniczka mówiła że nigdy nie umawia się co do minuty, bo nie wie kiedy dojedzie poprzez korki na sześciopasmowej jezdni w jednym kierunku.
Miasto jest podzielone na 39 dzielnic. Każda z nich zachowała odmienny styl i charakter. Niektóre mają charakter grecki a inne bizantyjski czy osmański. W Stambule jest około 2690 czynnych meczetów i 123 czynne kościoły katolickie. W całej Turcji żyje 75,5 miliona muzułmanów, katolicy to 38,7 tysięcy a około 5 tys. katolików mieszka w Stambule.
Na pierwszym zdjęciu jest tablica z napisem TOKI. Ale ona nie oznacza nazwy dzielnicy. TOKI to jest Administracja Budownictwa Mieszkaniowego Turcji, która wykupuje tereny taniej niż cena rynkowa i buduje na nich bloki mieszkalne.
Pierwsze doświadczenie
Na wycieczkę do Stambułu zdecydowaliśmy się będąc na wczasach w Bułgarii. Autokar i kierowca był bułgarski, a w autobusie Rosjanie i Polacy. Na parkingu byli młodzi chłopacy, około trzydziestki. Podeszli z drukowanymi przewodnikami po Stambule. Szybko zorientowali się, że nie jesteśmy Bułgarami i szybko jak z podziemi wyrósł młody Turek mówiący po polsku z przewodnikiem po polsku. Żona popełniła błąd i wzięła od niego przewodnik do obejrzenia. I już nie mogliśmy się od niego odczepić. Nawet przewodnik nam dawał za darmo, a wcześniej drogo chciał sprzedać. Nie pytałem, jak to widzi, może do przewodnika dołożyłby jakiś gadżet i za całość trzeba by było zapłacić. Dobrze że nasza wycieczka daleko odeszła to mu się urwaliśmy. To była dla nas nauczka: jak wchodzisz coś kupić to nie okazuj zainteresowania jakimś towarem, kupisz taniej.
W Błękitnym Meczecie
Błękitny Meczet zbudowano w latach 1609-16 a fundatorem był dziewiętnastoletni Sułtan Ahmed. Chciał aby Błękitny Meczet był najważniejszą świątynią muzułmańską w Imperium Osmańskim. Meczet ma aż sześć minaretów (strzelista wieża), a raczej spotykane są maksymalnie cztery. W tamtych czasach tyle minaretów miał też meczet w Mekce, dziś ma on siedem minaretów. Podobno sułtan Ahmed zafundował siódmy minaret.
Błękitny Meczet zawdzięcza nazwę ozdobieniu wnętrza za pomocą 20 tysięcy ceramicznych płytek z ornamentami roślinnymi utrzymanymi w błękitnej tonacji. Wnętrze świątyni stanowi ogromna i jasna sala modlitw, jej podłogę pokrywają czerwone dywany. Z kopuły zwisają spore okrągłe żyrandole a dzienne światło jest dostarczane przez 260 okien wypełnionych witrażami. W islamie w świątyniach nie ma obrazów tylko są zwroty z Koranu oprawione w ramy. Zwiedzających Błękitny Meczet obowiązuje specjalny strój. Panowie muszą mieć długie spodnie lub zasłonięte chustą gołe nogi a panie osłaniają sobie chustą gole ramiona i nogi. Jest też strój obowiązujący muzułmanki na ulicy. Muszą nosić chusty. A widać to na moich zdjęciach. Ta muzułmanka ubrana cała na czarno ze szparką na oczy pochodzi z Afryki. Nie zdziwiło mnie też, że osobno siedziała grupka samych mężczyzn a gdzie indziej siedziały same dziewczyny.
Poczytaj więcej o okolicy:
Zajrzyj na te strony:
- filmik autora
Stambuł na liście UNESCO .
Stambuł, strategicznie zlokalizowany na półwyspie Bosfor między Bałkanami i Anatolią , Morzem Czarnym i Morzem Śródziemnym , sukcesywnie był stolicą Wschodniego Cesarstwa Rzymskiego i Imperium Osmańskiego .
Miasto leży na półwyspie otoczonym Złotym Rogiem , naturalnym portem na północy , Bosfor na wschodzie i Morzem Marmara na południu.
Stambuł był związany z ważnymi wydarzeniami z historii politycznej , historii religii i sztuki od ponad 2000 lat . Historyczny półwysep , na którym rozwijały się dawne Bizancjum i Konstantynopol , został otoczony starożytnymi murami , zbudowanymi początkowo przez Teodozjusza na początku piątego wieku . Do arcydzieł Stambułu zaliczają się dawny hippodrom Konstantyna , pochodząca z VI w. bazylika Hagia Sophia i Błękitny Meczet z XVII w .
Na liscie UNESCO zabytkowe dzielnice Stambułu zostały wymienione wg kryteriów obiektu K I, II, III, IV.
Wpisano na listę UNESCO nr 356 w roku 1985
Obecnie, zabytki Stambułu są coraz bardziej zagrożone przeludnieniem , zanieczyszczeniem
przemysłowym i niekontrolowaną urbanizacją .
Więcej na stronie :
http://whc.unesco.org/en/list/356