Stambuł
Z przewodnikiem tropem Sinana
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Zwiedzanie zabytków na niej wymaga przemieszczania się transportem publicznym przynajmniej na dwu odcinkach. Wśród 10 znajdujących się na niej budowli warto wymienić meczety: Nişanci Mehmed Pasha (1584-1587), Mesih Mehmed Pasha (1585) oraz stojący w pobliżu, ale po wewnętrznej stronie murów obronnych Bizancjum, duży Mihrimah Sultan (1562-1565). W całej krasie ?z lotu ptaka? obejrzałem go wspinając się na te mury. No i medresę Semiz Ali Pasha (1558). Pozostałe, w dzielnicy Eyűp, to głównie stojące przeważnie blisko obok siebie mauzolea i grobowce. Bardzo ciekawa jest trasa czwarta Fatih ? Haseki, z 9 budowlami, przy czym stojących w dwu, dosyć odległych częściach miasta.
Najważniejsze zabytki
Najważniejsze z nich, to meczety: niewielki, ale z kompleksem innych budowli, Kara Ahmet Pasha (1558), Hadim Ibrahim Pasha (1551) i Hűsrev Çelebi (Ramazan Efendi). Ponadto medresa Sultan Selim (1548-1550) oraz kilka mniejszych obiektów, głównie mauzoleów. Ostatnia, piąta trasa, prowadzi z dzielnicy Haseki do nadbrzeżnej, nad Złotym Rogiem, Eminönű. Też raczej trudna do przejścia pieszo, gdyż rozciąga się na długości, w linii prostej, kilku kilometrów, chociaż znajdują się na niej tylko cztery sinansowskie budowle. Ale jakie! To meczet i kompleks architektoniczny Haseki (1538-1539), pierwszy zbudowany przez Sinana jako głównego sułtańskiego architekta.
Specjaliści zwracają uwagę na eksperymenty, jakich dokonywał architekt w tej budowli, częściowo później wykorzystane w następnych. To od tego kompleksu zaczęły się tak poważne zmiany w tradycyjnej architekturze otomańskiej. Drugim jest również meczet i kompleks Şehzade (1543-1548) składający się także z medresy, kuchni dla ubogich, szpitala oraz mauzoleów wybitnych postaci tamtych czasów. Trzeci kompleks ? Sűleymaniye czyli Sulejmana Wspaniałego, najważniejszy, a co najmniej jeden z dwu najważniejszych w całym dorobku Sinana, zaprezentuję wkrótce osobno.
Architektoniczne perełki
Ostatni na tej trasie, meczet Rűstema Paszy (1561-1562), wielkiego wezyra, zbudowany w pobliżu obecnego mostu galackiego, uważany jest za jeden z najpiękniejszych wybudowanych przez tego architekta. Szczególną uwagę zwraca dekoracja wnętrza słynnymi płytkami ceramicznymi z Izniku. Zobaczenie przynajmniej najcenniejszych budowli ze wszystkich szlaków, co udało mi się z nawiązką, chociaż wymagało sporo czasu i wysiłku, pozwala poznać wspaniałe dzieła ich budowniczego. Ale dysponując wolnym czasem trzeba też wybrać się do odległego o około 300 km Edirne (d. Adrianopola), aby poznać tamtejszy kompleks siedmiu budowli. Z zachwycającym meczetem Selimiye (1567-1575), który jego autor uważał za najwspanialsze dzieło, jakie zbudował. Korzystając nie tylko z tradycji architektury otomańskiej, ale także rzymskiej, bizantyjskiej i irańskiej. Budowla rzeczywiście jest oszołamiająca. Widziałem ją już kilka razy w przeszłości, chociaż podczas tej podróży nie udało mi się to ponownie. W Edirne znajdują się również inne zabytkowe budowle Sinana.
Dwa mosty: Kanuni z 1553-1554 roku, Yalnizgoz z 1567, karawanseraj Rűstema Paszy (1560-1561), łaźnia Sokollu-Mehmet-Paszy (1568-1569) oraz kryty bazar z 126 stoiskami i o długości 300 metrów. Sporo innych ciekawych dzieł tego mistrza, zwłaszcza akwedukty, znajduje się w okolicach Stambułu.
Dodaj komentarz