Sławków
Zamek biskupów i szerokie tory
W rzeczywistości powstał tylko zamek typu kasztelowego, z otoczoną częstokołem z basztą bramną i fosą dwupiętrową wieżą mieszkalno-obronną. Rozbudowywaną później, z wykutym w skałach tajemnym tunelem, aby w przypadku poważnego zagrożenia można było uciec. Nad tym tunelem umieszczono, aby go lepiej zamaskować, kanał latryny. Co ujawniono dopiero podczas współczesnych prac wykopaliskowych. Ostatnia rozbudowa zamku miała miejsce na początku wieku XVI. Ale zamek stracił wkrótce znaczenie i został w włączony do nowej linii obronnej miasta. A funkcje reprezentacyjne biskupów krakowskich przejął dwór zbudowany w pobliżu.
Rynek i jego okolice
Nieużywany zamek popadł w ruinę, rozebrano go w I połowie XVIII w. Ale pozostały jego dolne kamienne partie na wzgórzu, odsłonięte w trakcie prac archeologicznych. Zakonserwowane stanowią obecnie jedną z tutejszych atrakcji turystycznych. Inną jest wspomniane już historyczne centrum z rynkiem oraz ratuszem. Wiadomo, że wcześniejszy spłonął około 1600 roku. Nowy, parterowy, murowany, otoczony 18. kolumnami, został przebudowany na początku XX w. na piętrowy z łamanym dachem i wieżą zegarową.
Przy jednej z pierzei Rynku stoi, niedawno odrestaurowana, Austeria – drewniana karczma z podcieniami wspartymi na 6 kolumnach, z roku 1781. Przy sąsiedniej pierzei, w starym, parterowym domu z roku 1870, mieści się obecnie Centrum Edukacji Ekologicznej i Kulturowej, o którym za chwilę. Poza Rynkiem, wznosi się kościół pw. Św. Mikołaja i Podwyższenia Krzyża Świętego z połowy XIII w.
Wnętrze najstarszej świątyni
Przy jego ceglanym prezbiterium odkryto podczas pras archeologicznych cmentarzysko z pochówkami od XII w. Kamienna nawa główna pochodzi z XIV w., późniejsza jest wieża, zaś wnętrze świątyni ma wystrój barokowy z elementami rokokowymi i klasycystycznymi. Najcenniejsze są XVIII-wieczne ołtarze i ambona. Na szczególną uwagę zasługuje wmurowana w południową ścianę prezbiterium płyta nagrobna sławkowskiego starosty Sebastiana Nieszkowskiego, zmarłego w 1603 r. A także przyścienny, wiszący pomnik biskupa Kajetana Ignacego Sołtyka z końca XVIII w. na północnej ścianie nawy.
Obok kościoła stoi plebania z roku 1783 przypominająca polski dwór szlachecki. Pozostałe zabytki, to kaplica św. Jakuba z roku 1827, do zobaczenia tylko z zewnątrz, gdyż obecnie jest własnością prywatną. Są jeszcze dawny dwór biskupów krakowskich nazywany Lamusem oraz dawny szpital, obecnie Miejski Ośrodek Opieki Społecznej oraz fragment fortyfikacji miejskich w paku, obok ruin zamku.
Dodam jeszcze dwór z podcieniami wspartymi na sześciu kamiennych kolumnach, z końca XVIII w., stojący przy Małym Rynku. Zabytkowe są także dawne stodoły sławkowskie. Ładnie prezentują się zrekonstruowane niedawno drewniane kramy kryte gontem, tworzące ciąg budowli. Parę godnych uwagi obiektów znajduje się też na obrzeżach miasta. Łączą je cztery oznakowane szlaki turystyczne, z których dwa prowadzą przez rynek. Są to: czerwony 33-kilometrowy Szlak Szwajcarii Zagłębiowskiej i niebieski – 29 km – Szlak Powstańców 1863 r. Pozostałe to 62-kilometrowy żółty Szlak Pustynny i czarny, – 3,5 km – łącznikowy Sławków-Przymiarki. Przez Sławków przechodzą też szlaki: Architektury Drewnianej woj., śląskiego i międzynarodowy pielgrzymkowy św. Jakuba Via Regia.
Centrum Edukacji Ekologicznej i Kulturowej
Jest ono placówką Miejskiego Ośrodka Kultury, mieści się w rynku, w dawnym domu Piekoszewskich z roku 1870, od 1874 r. należącym do rodziny Kuców. Znajduje się tu punkt informacji turystycznej oraz ciekawe, stałe ekspozycje:
* Przyroda i ekologia – z nowocześnie wyposażoną pracownią,
* Historia i kultura – z ekspozycją zabytków wydobytych podczas prac archeologicznych,
* Sławkowskie górnictwo, rzemiosło i handel – z ciekawymi przedmiotami
* W lamusie Zygmunta Glogera – wystawa etnograficzna, narzędzi rolniczych i codziennego użytku,
* Fragment historii Żydów Sławkowa – zdjęcia i ocalone pamiątki dawnej tutejszej Gminy Wyznaniowej Żydowskiej
* Republika Sławkowska 1905 r,
* Legiony Polskie w Sławkowie – w 1915 r. działał tu Departament Wojskowy Naczelnego Komitetu Narodowego
* Sławków w latach okupacji hitlerowskiej,
* Sławkowskie kapliczki i krzyże przydrożne.
Centrum prowadzi dosyć ożywioną działalność edukacyjną. Jedną z jej form jest cykl gier terenowych, tzw. questy – wyprawy odkrywców popularyzujących miasto, jego historię, przyrodę i inne atrakcje. Uczestnicy otrzymują bezpłatne foldery tematyczne z proponowanymi trasami prowadzącymi do poszukiwanego „skarbu” oraz mnóstwem pytań, na które trzeba odpowiedzieć.
Dodaj komentarz