La Valletta
Europejska Stolica Kultury 2018
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Valletta, stolica Malty, będzie Europejską Stolicą Kultury 2018. W maju br. Komisja Europejska na posiedzeniu w Brukseli zatwierdziła tę kandydaturę.
Valletta jest zabytkowym zespołem miejskim, które posiada wiele pięknych, historycznych budowli. Ich unikatowy charakter sprawił, że miasto umieszczono na Liście Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO.
Miasto wybudowane przez joanitów
Vallettę, późniejszą stolicę Malty wybudował Suwerenny Rycerski Zakon Szpitalników św. Jana z Jerozolimy i z Rodos zwany też Zakonem Joannitów lub Kawalerów Maltańskich. W 1530 r. cesarz Karol V Habsburg przekazał Maltę jako lenno Zakonowi Joannitów. Po przybyciu na Maltę obrali oni za swoją siedzibę miejscowość Birgu, położoną nad zatoką Grand Harbour (Wielki Port). Jednak w przypadku oblężenia ich twierdza Sant Angelo w Birgu była zagrożona możliwością ostrzału artyleryjskiego z górującego po drugiej stronie zatoki półwyspu Sciberras. W 1565 r. Turcy próbowali podbić Maltę, ale po trwającym cztery miesiące Wielkim Oblężeniu obrońcom udało się odeprzeć ich atak. Najazd Turków skłonił rok później Jeana de la Vallette, Wielkiego Mistrza Zakonu Joannitów do zwiększenia możliwości obronnych wyspy przez budowę nowego miasta na półwyspie Sciberras. Od nazwiska mistrza miastu nadano nazwę Valletta. Pięć lat później przeniesiono siedzibę Zakonu z Birgu do Valletty. Budowniczym miasta o nowoczesnym planie, prostopadłych ulic został papieski architekt Francesco Laparelli. Ze względów bezpieczeństwa siedzibę zakonu otoczono licznymi bastionami, a od strony lądu głęboką fosą.
Schody zamiast ulic
Valletta wygląda niezwykle malowniczo, gdyż poszczególne jej części leżą na różnych wysokościach. Z tego powodu w wielu miejscach ulice zastąpiono schodami, o niskich i długich stopniach, aby mogli się po nich poruszać rycerze na koniach. Budowę miasta rozpoczęto od wzniesienia w jego centrum kościoła pod wezwaniem Matki Boskiej Zwycięskiej, a następnie powstało siedem ?Oberży Języków?, czyli Domy Rycerzy zamieszkiwanych przez rycerzy z poszczególnych regionów Europy, Pałac Wielkich Mistrzów, konkatedrę św. Jana oraz wiele innych kościołów, Szpital, Pałac Sprawiedliwości, a także pałace bogatszych członków Zakonu Joannitów. W dalszych częściach miasta swoje domy budowali urzędnicy Zakonu i rzemieślnicy.
Jedno z piękniejszych miast w Europie
Niewiele jest miast, takich jak stolica Malty, w których można zakochać się od pierwszego wejrzenia. Vallettę zbudowano jako twierdzę, żeby odstraszała wrogów. Dziś jednak jest postrzegana jako jedno z piękniejszych miast w Europie. Należy pamiętać, że Valletta to niewielki, historyczny zespół miejski, skupiający na swoim terenie większość zabytkowych budowli, urzędów państwowych oraz centrum handlowe. Zamieszkuje ją zaledwie ok. 7100 osób. Vallettę należy odróżniać od aglomeracji Valletta składającej się z kilku mniejszych, satelitarnych miast-dzielnic jak Floriana, Sliema, St.Julians, Paceville, Żabbar, Hal Qormi, Hamrun i Birkirkara powstałych w późniejszym czasie, w których obecnie zlokalizowane są osiedla mieszkaniowe, hotele, centra handlowo-rozrywkowe, żeglarskie mariny i cała infrastruktura miejska.
Nie można mówić, że dopiero po Wielkim Oblężeniu zauważono potrzebę umocnienia półwysepu Sciberras o tym wiedziano już wcześniej, nawet tworzono plany nowego miasta, ale kawalerowie maltańscy nie mieli wtedy na to funduszy. Poza tym autorem głównego ołtarza w konkatedrze św. Jana jest Melchiorre Caf? (po, którego śmierci był kończony przez jego ucznia). Prace Caravaggia to Ścięcie św. Jana i św. Hieronim ale obydwa obrazy zdaje się znajdują się obecnie w oratorium (kiedyś św. Hieronim znajdował się w jednej z kaplic).