Darłowo
Gotycka kaplica św. Gertrudy

W 1989 roku, decyzją władz miejskich została przekazana miejscowej parafii na cele sakralne. Teraz zabytkową kaplicę cmentarną nazywa się kościołem. Przed nim jest drewniana figura św. Gertrudy.
fot: Barbara Górecka
Darłowo. Gotycka kaplica św. Gertrudy
Jako kaplica cmentarna jest rzadkim przykładem gotyckiej architektury na Pomorzu. Podobne są tylko kaplica pod tym samym wezwaniem w Koszalinie i kaplica św. Jerzego w Słupsku.
To już 10 lat! Materiał został zamieszczony w naszym portalu ponad dekadę temu.
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!

Kaplica św. Gertrudy usytuowana jest na cmentarzu komunalnym na skraju miasta Darłowo, przy drodze Ustka-Słupsk. Wzniesiono ją w drugiej połowie XIV wieku lub na początku XV wieku.

Pierwsza wzmianka o kaplicy pochodzi z 1497 roku, a kolejne z 1539 roku i 1620 roku. Przypisuje się budowę kaplicy Erykowi Pomorskiemu, władcy darłowskiego zamku. Jako kaplica cmentarna jest rzadkim przykładem gotyckiej architektury na Pomorzu. Podobne są tylko kaplica pod tym samym wezwaniem w Koszalinie i  kaplica św. Jerzego w Słupsku.

Gotycka konstrukcja

Kaplica jest budowlą centralną, na planie dwunastoboku, zbudowana z cegły i omurowana. Wzmacniają ją schodkowate szkarpy. Została wzniesiona na fundamencie kamienno-ceglanym. Okna są półkoliste. Przykrywa ją dach namiotowy, stromy i kryty dachówką. W centralnej części dachu jest sześcioboczna wieżyczka z bardzo wysokim, ostrołukowym hełmem pokrytym gontem. Jest ona zwieńczona żelazną iglicą z kulą, krzyżem i kurkiem. Kaplica ma trzy profilowane portale, oraz dwie prostokątne przybudówki z dachami pulpitowymi krytymi dachówkami. Część środkowa kaplicy przykryta jest sklepieniem gwiaździstym o profilowanych żebrach opartych na sześciu filarach.

We wnętrzu

Wnętrze kaplicy pierwotnie zdobiły polichromie, ale w czasie licznych remontów, a szczególnie tego w 1912 roku, całe wnętrze kaplicy zostało zatarte i pobielone. Wtedy też zamalowano polichromię gotycką, a zostawiono jedynie przy ołtarzu fragment malowideł z XVII wieku. Wewnątrz jest barokowy ołtarz i ambona, która została tutaj przyniesiona w XIX wieku ze zniszczonej i zlikwidowanej kaplicy zamku darłowskiego. Ambona powstała w 1639 roku z fundacji ostatniej księżnej zachodniopomorskiej, Elżbiety.

Ławy i balkony

Po II wojnie światowej kaplica św. Gertrudy pełniła funkcję domu pogrzebowego. Przestała więc pełnić funkcje sakralne. Usunięto wtedy ołtarz, ambonę, konfesjonały i część ław. Pozostawiono tylko pięć balkonów – empor, organy z XIX wieku z neobarokowym, bogato zdobionym prospektem organowym, oraz część renesansowych i barokowych ław.  Balustrady empor, czyli balkony zdobią malowidła mówiące o cechu szewskim. Przedstawiają anioły z butami, same buty i napisy ewangeliczne i fundacyjne. Balustrady są też zdobione gałązkami winogron i ornamentyką roślinną. Na jednej z nich jest malowidło przedstawiające czterech ewangelistów: św. Mateusza, Marka, Łukasza i Jana. Renesansowo-barokowe ławy mają malowane przedpiersia.

Czytaj dalej - strony: 1 2

Poczytaj więcej o okolicy:

Dodano: 26 kwietnia 2013; Aktualizacja 28 lutego 2020;

Komentarze: 2

    reciak, 18 lipca 2014 @ 18:24

    W 1989 roku, decyzją władz miejskich została przekazana miejscowej parafii na cele sakralne, a 26 lipca 1990 roku poświęcono ją????????
    Od tego czasu zabytkową kaplicę cmentarną nazywa się kościołem???????
    Leżą też kamienie młyńskie, które zwyczajowo na Pomorzu kładziono przy kościołach. Na cmentarzu, przy kaplicy??? jest dzwonnica. Jest też piękna rzeźba Piety i jest to fundacja rodziny Fasiuków??? z 1980 roku.

    Ile zdań, tyle błędów. Jeżeli coś się podaje, to wypadałoby najpierw sprawdzić fakty i nazewnictwo, choćby u miescowego proboszcza, który tworzył parafię i zajmował sie temontami kościoła.

    ZP, 10 kwietnia 2021 @ 16:26

    Droga to droga z Ustki do Darłowa, Słupsk jest tu niewłaścizy

Dodaj komentarz
(Dozwolone typy plików: jpg, gif, png, maksymalny waga pliku: 4MB.)
(wymagany, niepublikowany)
Wszystkie materiały zamieszczone na naszym portalu chronione są prawem autorskim. Możesz skopiować je na własny użytek.
Jeśli chcesz rozpowszechniać je dla zysku bez zgody redakcji i autora – szukaj adwokata!
Zamknij