Berat
Miasto tysiąca okien

A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
W masywie góry Tomorr, w większości przekraczającym wysokość dwu tysięcy metrów i z najwyższym szczytem Cuke e Partizanit ? 2414 m n.p.m., nad rzeką Osum, która w ciągu milionów lat wypłukała w nim głęboki kanion, leży najstarsze w Albanii, a zarazem niezwykle ciekawe, około 70-tysięczne miasto Berat.
Wpisane jest na Listę Dziedzictwa UNESCO i nazywane ?Miastem Tysiąca Okien?, gdyż domy zbudowane jeden nad drugim na wysokiej skarpie Podzamcza, oglądane z drugiego brzegu rzeki wyglądają jak gdyby patrzyły swymi niezliczonymi oknami, a wieczorami migają setkami świateł.
Dzieje tej, najpierw osady zamieszkanej już w VI w p.n.e., później twierdzy, a następnie miasta, które w 1976 roku uzyskało status muzeum, dzięki czemu zdołało zachować historyczną zabudowę, są długie, burzliwe i niezwykłe. Cytadelę zbudowało w tym miejscu już w IV w p.n.e. iliryjskie plemię Dasaretów. W II w p.n.e. zdobyli ją Rzymianie i nazwali Antipatrea. Bizancjum zmieniło ją na Pulcheriopolis, a miasto było siedzibą biskupa.
Później, od IX w., władali nim jako Beligradem ? Białym Miastem ? Bułgarzy. W wieku XIII podlegało władcy Epiru ? Michałowi Angelosowi Komnenowi. Zaś w połowie wieku XIV weszło w skład królestwa Serbii cara Stefana Dušana, następnie zaś zostało stolicą albańskiego księstwa rodu Muzaka. Zdobyte w 1450 r. przez Turków, nazywane było przez nich Arnavud Belgrad ? Belgradem Albańskim, aby odróżnić je od Belgradu serbskiego. I od niej wywodzi się jego współczesna nazwa.
Dziś monumentalne mury twierdzy górują nad miastem, ale trzeba dopiero znaleźć się na górze, aby zobaczyć jak była ona ogromna. W szczytowym okresie rozwoju cytadeli i miasta na górze ? bo później powstało dolne, obecnie z dwiema częściami na obu brzegach rzeki Osum ? było w nim podobno 20 cerkwi. Ogromną większość mieszkańców stanowili bowiem chrześcijanie. Ze świątyń tych zachowało się tylko osiem i to otwieranych, poza jedną zamienioną w muzeum, tylko w święta. I dwa, uważane za najstarsze w Albanii (z XV w.), meczety: czerwony (pozostały po nim ruiny i fragment minaretu) dla żołnierzy tureckiego garnizonu i biały ? dla ludności cywilnej.
Berat początkowo pod władzą, chociaż tylko nominalną, sułtanów tureckich, na ponad wiek podupadł. Według zachowanych danych, pod koniec XVI w. liczył tylko 710 domów. Dopiero w połowie XVII w. nastąpiło ponowne jego ożywienie. Miasto stało się ważnym ośrodkiem rzemieślniczym i gospodarczym. W 1750 r. działały w nim 22 cechy: garbarzy, szewców, kowali, obróbki metalu, jubilerów itp. Słynne było zwłaszcza tamtejsze snycerstwo. Berat odegrał też znaczącą rolę w albańskim odrodzeniu narodowym w XIX w. Zaś w październiku 1944 roku na II sesji Rady Wyzwolenia Narodowego Albanii powołano w nim Rząd Tymczasowy z komunistycznym premierem Enverem Hodżą.
Dodaj komentarz