Neapol
Od Wielkiej Grecji po Obie Sycylie
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Południowowłoski Neapol, duchowe serce tak Meridione jak Mezzogiorno to obecnie, przy blisko milionie mieszkańców, trzecie po Rzymie i Mediolanie pod względem wielkości miasto Włoch.
Być może żadna inna wielka metropolia Europy, nie wzbudza odczuć jednocześnie tak gwałtownych i tak przeciwstawnych, od skrajnej miłości po skrajną niechęć, co w dużej mierze wynika właśnie ze stanowienia przezeń istnej egzemplifikacji i kwintesencji wszystkiego tego, z czym przywykło się kojarzyć południe Włoch.
Pierwsze zatem wrażenia po zetknięciu się z Neapolem nie są na ogół zbyt pozytywne. Niewyobrażalny i zdawać się może chaotyczny ruch samochodowy, towarzyszący mu ogłuszający hałas i zgiełk, wszechobecny uliczny kurz i duchota, uliczny ludek z południowej swej natury gorący i namiętny, a namiętność ową dodatkowo po stokroć potęgujący wrzaskliwością, oto skojarzenia chyba najczęstsze. Jednakże przed zanurzeniem się w ten bez wątpienia wyjątkowy organizm dobrze popatrzeć na Neapol z góry. Na mrowie domów mieszkalnych rozciągniętych po podnóże dwugarbnego Wezuwiusza. Na Spaccanapoli, arterię przerzynającą ze wschodu na zachód historyczne centrum, gęsto pobudowane i równie gęsto zaludnione. Na kopuły i wieże setek intensywnie katolickich kościołów. Na olbrzymi port morski, jeden z kluczowych dla Śródziemnomorza, punkt wyjścia pasażerskich promów i wodolotów między innymi na sąsiednie wyspy Procida, Ischia i Capri, a także w rozmaitych dalszych destynacjach, przykładowo na Wyspy Liparyjskie, lecz nade wszystko główne miejsce przeładunków towarowych dla całych południowych Włoch. Wreszcie na samą morską zatokę o wodach barwy jakby delikatnej, jaśniejszej, nie tak wyrazistej jak u brzegów Sycylii.
Stolica królestwa
Od XIV do XIX wieku miasto było stolicą królestwa (Regno di Napoli). Państwa nie tylko zdecydowanie najrozleglejszego i najludniejszego we Włoszech, plus minus korespondującego z całym dzisiejszym kontynentalnym Mezzogiorno, na północy sięgającym po Molizję i Abruzję oraz fragmenty Lacjum, ale w relacji do innych włoskich wręcz gigantycznego. Choćby już ze względu na swe rozmiary, jak też usytuowanie w sercu Śródziemnomorza, żyło ono nie tylko własnym rytmem, lecz zupełnie własnym życiem, bez specjalnie intensywnych związków z resztą Włoch. Było też zazwyczaj odrębnie traktowane od całej padańskiej mozaiki rozmaitego typu mniejszych lub większych państw i państewek.
Zawiadywane z Neapolu włoskie południe funkcjonowało więc w warunkach zgoła odmiennych od włoskiej północy. Ale z tego absolutnie i bynajmniej nie wynika, iżby historia Neapolu i jego królestwa, historia nie miejsko-komunalna, uznawana za postępową, lecz by tak rzec feudalna, miała w czymkolwiek ustępować dziejom Włoch nadpadańskich. Zarazem bardzo wysoko notowane w monarchicznej hierarchii Europy stanowiło Regno di Napoli na każdym etapie swych dziejów jedno z naprawdę najważniejszych jej królestw. Rangą na głowę biło ono dla przykładu blisko dziesięć razy terytorialnie rozleglejszą polsko-litewską Rzeczpospolitą Obojga Narodów (jeśli w ogóle można kusić się o odnośne porównania). Stąd też sam Neapol jako stolica tak zacnego królestwa plasował się przez stulecia w najściślejszym gronie dosłownie paru największych miast Europy obok Paryża czy Londynu.
Palaepolis i Neapolis
Przed kolonizacją grecką obszary te zamieszkane były przez italskie ludy Osków (Kampanów) i Samnitów, a także przez Etrusków po ich ekspansji na południe. Najstarsze greckie osiedle w Kampanii powstało ok. 770 r. na wyspie Ischia, założone przez kolonistów z greckiej Eubei. Niebawem, mniej więcej ok.740 r., osiadli na Ischii eubejscy Grecy dali początek pierwszej greckiej kolonii na włoskim stałym lądzie, czyli Cumae. Z kolei Grecy z Kume, nb. kolonii w dalszych stuleciach przeżywającej wspaniały rozkwit, jednego z naczelnych ośrodków całego świata greckiego, założyli gdzieś koło 700 roku, w cyklu helleńskiej kolonizacji, następne w tym rejonie osiedle, o nazwie Parthenope, leżące już na terenie obecnego miasta. Na północny-wschód odeń zaczęło jakieś dwieście lat później wyrastać drugie na obszarze dzisiejszej starówki miasto, któremu nadano miano Neapolis (tym samym wzmiankowane starsze jęto zwać Palaepolis).
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Pisz razem z nami
Dlaczego otwarty? Bo jego pisanie nigdy się nie kończy... Bo może go pisać każdy, także Ty...
przyślij swój tekst i zdjęcia
Dodaj komentarz