Pińsk
Pałac zwany Murem
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Ze świeckich budowli w poleskim mieście Pińsk najsłynniejszy jest Pałac Butrymowicza. Kamień węgielny pod jego budowę położył król Stanisław August Poniatowski w 1784 roku w trakcie podróży statkiem do Pińska.
Ukończony w 1793 roku jako jedyny wówczas murowany świecki budynek w mieście i nazywany z tego tytułu „Murem”, przechodził różne koleje losu. Ród Butrymowiczów skoligacony był z Ordami i Skirmuntami. Kilkoro z nich mieszkało lub przebywało w tym pałacu, m.in. wnuk pierwszego właściciela – rysownik, muzyk i kompozytor Napoleon Orda, prawnuczka – rzeźbiarka Helena Skirmunt i jej córka – powieściopisarka Konstancja Skirmunt. W latach radzieckich mieścił się w tu Pałac Pionierów.
Podczas budowy sąsiedniego, wielopiętrowego hotelu „Prypeć”, uszkodzono jednak system irygacyjny tego bagiennego niegdyś terenu i budynek zaczęła podmywać woda. Przez bodajże 20 lat stał opuszczony i niszczał. Kilka lat temu, po osuszeniu gruntu, podjęto jego kompleksową rewaloryzację. Gdy oglądałem go 2,5 roku temu, remont był już zaawansowany, ale na frontonie od strony rzeki nadal znajdowała się płaskorzeźba z odznaką pionierską. Oprowadzająca mnie wówczas, podobnie jak ostatnio, przewodniczka Tatiana Chwagina na moje pytanie zapewniła, że wkrótce on zniknie. I rzeczywiście – na miejscu tym obecnie jest herb miasta. Może lepiej pasowałby herb Topór pierwszego właściciela, ale skoro jest to Pałac Ślubów, to i napięty łuk ze strzałą też pasuje.
Warto, sądzę, parę słów poświęcić Mateuszowi Butrymowiczowi, który zbudował ten pałac. Ze względu na zasługi dla Pińska i Polesia zaliczany jest do najznamienitszych jego historycznych obywateli. Po odbyciu służby wojskowej, w stopniu porucznika petyhorskiego, osiedlił się na Pińszczyźnie w 1770 roku oddając się służbie publicznej. W 1780 r. został miecznikiem, w 1783 sędzią grodzkim, w 1785 r., już jako szambelan królewski, podstarościm pińskim. Za ukoronowanie przedrozbiorowej działalności Butrymowicza uważane jest wybudowanie, ukończonej w 1783 roku, grobli łączącej „głąb Pińszczyzny z Pińskiem”.
W roku następnym, po jej poświęceniu z udziałem króla, Butrymowicz odbył podróż wodą z Pińska do Gdańska aby potwierdzić przydatność tego rodzaju komunikacji. Był też inicjatorem budowy Kanału Królewskiego, który połączył Bug z Dnieprem i Bałtyk z Morzem Czarnym. A także posłem na Sejm Rzeczypospolitej, jednym z konfederatów 3 Maja oraz współpomysłodawcą ustanowienia orderu Virtuti Militari. No i kawalerem orderów Św. Stanisława i Orła Białego.
Dodaj komentarz