Szczecin
Gryf – genius loci pomorskiego grodu
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Dwa pełnoplastyczne gryfy (zdjęcie 1) strzegą wejścia do ukończonego w 1901 r. budynku zaprojektowanego przez znanego szczecińskiego architekta Wilhelma Meyera-Schwartau, przeznaczonego dla Szkoły Budowy Maszyn (Machinbauschule), służącego obecnie wydziałowi elektrycznemu ZUT.
To mityczne zwierzę – na poły lew, na poły orzeł – z korpusem, ogonem i tylnymi łapami lwa, a potężnymi skrzydłami, przednimi szponami i głową orła wywodzi się z wyobrażeń religijnych starożytnych Egipcjan, Chaldejczyków czy Persów. Obecny jest w mitach greckich, jako strażnik złotego skarbu. Jest motywem w sztuce ludów starożytnego Wschodu, w starożytnej sztuce egejskiej pojawia się już w II tysiącleciu p.n.e. Gryf uosabia cechy przypisywane lwu i orłowi – potęgę, siłę, zręczność, a wyposażony w ośle lub końskie uszy – również czujność; cechy pozytywne, ale i negatywne, jak fałsz czy podstęp.
Przywędrował z Zachodniej Europy
Przywędrował prawdopodobnie do Europy Zachodniej wraz z rycerstwem w czasie wypraw krzyżowych. Stał się elementem europejskiej heraldyki, schodząc z tarcz rycerskich, na których był znakiem rozpoznawczym – kto jest kto – zakutych w zbroje po czubek głowy wojów. Godło na tarczy oznaczało przynależność do stanu rycerskiego, szlacheckiego. Wszedł na pieczęcie herbowe miast, znakował własność ziem. Musiało to nastąpić bardzo wcześnie, skoro na Pomorzu gryf pojawia się już w końcu XII wieku na pieczęciach książęcych Kazimierza II dymińskiego i Bogusława II pomorskiego z linii szczecińskiej.
Zrósł się z Pomorzem
Z żadną inną ziemią, tak jak z Pomorzem, gryf nie zrósł się trwalej i wszechstronniej. Używany był na pieczęciach, w herbach księstwa – samodzielnego w sensie terytorialno-politycznym państwa. Używany jedno- lub wielopolowy herb identyfikował składowe terytoria księstwa: kaszubskie, wedyjskie, szczecińskie, pomorskie, ziemie: bardzką i wołogojską (zdjęcie 13). Powstające miasta średniowieczne, zakładane przez zachodniopomorskich książąt legitymują się, w większości zachowanymi do dzisiaj, herbami z elementem graficznym gryfa. Jest to z reguły gryf w pozycji stojącej, kroczący. Gryf dał nazwę dynastii panującej, dynastii Gryfitów. To ewenement w nazewnictwie rodów panujących, przyjmujących z reguły miano od imienia założyciela lub nazwy siedzib czy rodowych ziem.
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz