Ołomuniec
Rezydencje morawskich kanoników

W miarę bogacenia się tutejszego kościoła, a także pojawienia się wśród kanoników członków zamożnych rodów szlacheckich czy nawet książęcych, zaczęli oni budować dla siebie osobne rezydencje.
fot: Cezary Rudziński
Ołomuniec. Rezydencje morawskich kanoników
Ołomunieckie rezydencje kanoników warte są poznania, nawet jeżeli w większości tylko z zewnątrz. A ten fragment Starówki zapewnia przy okazji miły spacer.
  • Ołomuniec. Rezydencje morawskich kanoników
  • Ołomuniec. Rezydencje morawskich kanoników
  • Ołomuniec. Rezydencje morawskich kanoników
  • Ołomuniec. Rezydencje morawskich kanoników
  • Ołomuniec. Rezydencje morawskich kanoników
  • Ołomuniec. Rezydencje morawskich kanoników
  • Ołomuniec. Rezydencje morawskich kanoników
  • Ołomuniec. Rezydencje morawskich kanoników
Uwaga! Materiał został zamieszczony w naszym portalu już ponad rok temu.
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!

Obecnie gmachy te służą już innym celom. W jednej z tych rezydencji mieści się np. rektorat i pomieszczenia Uniwersytetu Palackiego. I innej Wyższa Zawodowa Szkoła Socjalna Caritasu. A obok jest siedziba archidiecezjalnego Caritasu i innych organizacji przykościelnych. Ale również mieszczą się instytucje czy placówki kulturalne, służby zdrowia itp. Większość tych rezydencji nosi historyczne nazwy, a podstawowe informacje o nich umieszczone są na tabliczkach obok bram. Szersze natomiast, z których korzystałem pisząc tę relacje, w ponad 300-stronicowym, bogato ilustrowanym przewodniku po Ołomuńcu wydanym kilka lat temu przez miasto z dofinansowaniem z funduszy Unii Europejskiej.

Residentia Orlickiana i Dom Braida

Jest w nim mnóstwo bardzo ciekawych faktów, historie budowy, opisy detali zdobnictwa, nazwiska ważniejszych właścicieli itp. W pobliżu Pałacu Arcybiskupów stoi jednopiętrowa, ale częściowo nadbudowana dwoma dodatkowymi piętrami, Residentia Orlickiana. Trzyskrzydłowa, z których jedno jest gotyckie i renesansowe jeszcze z XV wieku. Wybudowano je przy murze obronnym miasta, a częściowo nawet na nim. Z trzema późnogotyckimi oknami i kolebkowymi piwnicami. Ale i z przebudowami z XIX i XX w. ? ostatnią w 1948 r. W przeszłości na parterze północnego, niewidocznego z ulicy skrzydła, była wozownia i stajnie.

Swoją obecną nazwę rezydencja ta zawdzięcza wczesnobarokowym inwestorom, którymi byli:  Karel Julius Orlik z Laziska i kardynał, ołomuniecki biskup i jeden z najważniejszych  polityków XVI w., Franz von Dietrichstein. Od strony zachodniej dziedziniec zamyka ściana fortyfikacji miejskich z kamiennym portalem. Nad bramą wjazdową do rezydencji od strony ulicy znajduje się, wykuta w piaskowcu, tarcza herbowa kardynała. Sąsiadujący z tą rezydencją Dom Braida (1654-1729) bardziej przypomina dwupiętrowy pałac o dosyć długiej fasadzie.

Schrőffeliana i Pavlovskiana

I on postawiony został przy murze miejskim, przebudowany zaś w stylu baroku przez ołomunieckiego prałata, później biskupa pomocniczego, któremu zawdzięcza nazwę. Reprezentacyjną fasadę skrzydła od strony ulicy zdobi wysoka attyka z dziesięcioma kamiennymi popiersiami cesarzy. Poniżej zaś herb ówczesnego właściciela. Za czasów jednego z następnych, kanonika Leopolda Bedřicha Egckha (mieszkał tu w latach 1745-1752), jedno z pomieszczeń na piętrze przebudowano na jego prywatną, bogato zdobioną kaplicę. Zdobienie rezydencji kontynuował również kolejny właściciel, Jan Václav Xaver z Freidenfelsu (1705-1775).

Ostatnią rezydencją kanoników przy tej ulicy, Residentia Schrőffeliana, jest zespół kilku piętrowych budynków. Jeden z nich jest jeszcze późnogotycki. Mieszkali w nim biskupi i kanonicy, budowla była kilkakrotnie przebudowywana. A współczesny wygląd otrzymała w końcu XVII w. za czasów kanonika, później biskupa Ferdynanda Schrőffela von Schrőffenheim (1645-1702). Od niego rezydencja otrzymała też obecną nazwę. Następcy wzbogacali ją o kolejne ozdoby wnętrz. Z tą rezydencją sąsiaduje, ale już pod kątem prostym, z frontonem od strony ulicy Křižkovskeho, Residentia Pavlovskiana.

Pałac prepozyta

Ma nieregularny, trójskrzydłowy rozkład i zachowane elementu renesansowe, chociaż większość barokową. Za pomysłodawcę tej renesansowej budowli uważany jest Stanisław z Pawlowic, ołomuniecki kanonik, później też biskup. Również ona była przebudowywana, zdobiona i ma ciekawe wnętrza. Sąsiednia, wspaniała barokowa rezydencja swój wygląd zawdzięcza kanonikowi Janowi Felixowi Želeckiemu, a autorstwo przebudowy wcześniejszego budynku renesansowego, wiedeńskiemu architektowi Christianowi Aleksandrowi Oedtlovi.

Czytaj dalej - strony: 1 2 3

Poczytaj więcej o okolicy:

Dodano: 16 stycznia 2019; Aktualizacja 29 stycznia 2019;
 
Dodaj komentarz
(Dozwolone typy plików: jpg, gif, png, maksymalny waga pliku: 4MB.)
(wymagany, niepublikowany)
Wszystkie materiały zamieszczone na naszym portalu chronione są prawem autorskim. Możesz skopiować je na własny użytek.
Jeśli chcesz rozpowszechniać je dla zysku bez zgody redakcji i autora – szukaj adwokata!
Zamknij