Ołomuniec
Tajemnice pałacu arcybiskupów
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Długi, trzyczęściowy i dwupiętrowy fronton pałacu ołomunieckich arcybiskupów (Arcibiskupský palác) wciśnięty jest we wschodnią pierzeję krótkiej, staromiejskiej ulicy Wurma (Wurmova). Na pierwszy rzut oka nie robi wrażenia, że stanowi zaledwie fragment największego w mieście gmachu.
Ma on aż siedem skrzydeł, przed nim zaś znajduje się niewielki plac Arcybiskupi na planie trapezu oraz częściowo gmach biblioteki Uniwersytetu Palackiego. Świadczy nie tylko o dawnym znaczeniu i bogactwie tutejszej archidiecezji oraz jej włodarzy, ale jest miejscem, z którym związane były ważne wydarzenia w historii. Jest to czwarta, a właściwie piąta w kolejności, siedziba biskupstwa w morawskim mieście Ołomuniec, od roku 1777 arcybiskupstwa.
Historyczni poprzednicy
Pierwsze morawskie biskupstwo powstało, jeszcze w obrządku wschodnim, w roku 869 za czasów Apostoła Słowian św. Metodego. Odnowione zostało, już jako rzymskokatolickie, w roku 1063. W drugiej połowie XI wieku wybudowano w Ołomuńcu (Olomouc), w pobliżu ówczesnej katedry św. Piotra, pierwszy dom biskupi. W latach 30. XII w. biskup Jindřich Zdik (1126-50) przeniósł swoją siedzibę do nowowybudowanego pałacu romańskiego. Przebudowany na początku XIII w. w stylu gotyku przez biskupa Roberta stał się trzecim biskupim. Jego zachowane fragmenty stanowią część kompleksu katedry św. Wacława. Czwartą rezydencję, renesansową, rozpoczął budować na początku XVI w. w obecnym miejscu, oddalonym od katedry o kilkaset metrów, biskup Stanisław Thurzo. Dokończył zaś biskup Jan XIII Dubravius.
Trzykrotnie większy
Uszkodzony podczas wojny trzydziestoletniej (1618-48), a następnie zniszczony podczas pożaru w 1661 roku pałac został odbudowany i rozbudowany na trzykrotnie większej powierzchni, także sąsiednich parcelach, przez biskupa Karola II Lichtenstein-Castelcorna w latach 1664-69. Według planów cesarskiego architekta Filiberto Luchese?go, który też nadzorował budowę. Po jego śmierci dokończył ją arch. Giovanni Pietro Tencalla, a całość otrzymała postać wczesnobarokową, zachowaną w większości do naszych czasów. Po pożarze w roku 1904 zmieniła się przede wszystkim fasada.
Prowadzący wówczas odbudowę Vladimir Fišer zwiększył jej środkową część z zegarem i posągiem św. Wacława oraz małą wieżyczką na dachu. Pałac jest nadal oficjalną rezydencją ołomunieckich arcybiskupów, chociaż obecny, msg. Jan Graubner w niej nie mieszka. We wschodnim skrzydle ma jednak biuro i salę przyjęć. W gmachu mieszczą się też biura kurii, mieszkania dla księży oraz księgarnia. Zaś w części budynku klasztor Kongregacji Miłosiernych Sióstr św. Krzyża. Siedem reprezentacyjnych sal na I piętrze skrzydła zachodniego oraz prowadzące do nich schody, stanowią obecnie muzeum wnętrz, jedyne miejsca dostępne dla zwiedzających.
Co można zwiedzać
Pałac ten jest jedną z trzech budowli tzw. Duchowej Osi Moraw. Dwie pozostałe, to ołomunieckie Muzeum Archidiecezjalne oraz Pałac Arcybiskupi w Kromierzyżu (Kroměřyž). Zwiedzanie możliwe jest wyłącznie z przewodnikiem. Dostępne są jednak również audiobooki w kilku językach, również polskim, a także papierowy opis poszczególnych sal, ich wyposażenia oraz związanych z nimi historii i ciekawostek. Z niektórych z nich korzystam pisząc tę relację.
Dodaj komentarz