Ołomuniec
Kolebka dawnej stolicy Moraw
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
To tu, na łagodnym, skalistym wzgórzu nad rzeką Morawą, dopływem Dunaju, była kolebka ponad tysiącletniego i stutysięcznego dziś miasta Ołomuniec, kulturalnego centrum Moraw i najbogatszego w zabytki, po Pradze, miasta Republiki Czeskiej.
Źródła Morawy wypływają na południowych stokach Śnieżnika (Králický Sněžnik) w pobliżu granicy z Polską, a rzeka docierając w to miejsce jest jeszcze niewielka. Ale od wieków było to ważne miejsce koło brodu. Ze wzgórza nazywanego od 10 wieków Svatováclavské návrši ? św. Wacława, prowadziła do niego dosyć stroma droga. Także dwa pobliskie wywyższenia terenu: Svatopetrské návrši ? św. Piotra i Svatomichalské návrši ? św. Michała, przed wiekami prawdopodobnie miejsce pogańskiego kultu, i ich najbliższe okolice, stały się późniejszym miastem, a od dawna już jego starówką.
Od epoki kamiennej
Ludzie mieszkali tu od bardzo dawna. Najstarsze udokumentowane przez archeologów osady istniały już w młodszej epoce kamiennej, około 4 tys. lat przed naszą erą. Znaleziono ślady m.in. Gotów i Rzymian, a od VIII wieku swoje lokalne centrum władzy mieli tu Słowianie. Na wzgórzu św. Wacława na początku XI w. stał zamek pierwszego, od roku 1055, udzielnego księcia ołomunieckiego Wratysława (Vratislav). Na pobliskim wzgórzu św. Piotra zaś kościółek pod wezwaniem tego świętego apostoła, w którym w roku 1063 odnowiono biskupstwo morawskie.
Zameczek do początku XII w. drewniany, otoczony był drewniano ? glinianymi obwałowaniami z kamiennymi parawanami, palisadą i fosą. Na jego miejscu wybudowano bazylikę św. Wacława, późniejszą katedrę biskupią. Warto dodać, że książę Czech Wenceslaus I, czyli Wacław I Święty (907-936) z dynastii Przemyślidów był i jest jednym z najważniejszych czeskich świętych katolickich. Nie tylko zresztą czeskich, gdyż w roku 1436 biskup krakowski, kardynał Zbigniew Oleśnicki ustanowił go także jednym z czterech głównych patronów Królestwa Polskiego.
Centrum władzy świeckiej i kościelnej
Tutejsze wzgórze świętowacławskie było centrum władzy zarówno świeckiej, jak i kościelnej. Z upływem czasu przede wszystkim tej drugiej. Jego współczesny nam widok bardzo odbiega od tamtego sprzed wieków. Mimo iż najmłodszą na nim budowlę ? przy placu katedralnym (Václavské námesti) ? kaplicę Marii Panny Obrończyni (Panny Marie Ochranitelky) wzniesiono dopiero przed rokiem 1860. Dominantę na tym placu o nieregularnym kształcie stanowi stojąca na jego wschodnim krańcu, w pobliżu urwistego brzegu wzgórza, katedra. O ciekawej, jak zwykle w przypadku podobnych budowli, przeszłości.
Trzeba podkreślić, że tutaj ? dotyczy to zresztą chyba wszystkich, a przynajmniej ogromnej większości zabytkowych budowli w Czechach ? bardzo dba się o informacje dla mieszkańców i turystów. Znajdują się one na ścianach lub ogrodzeniach, dostępne są też, przeważnie w kilku językach, często także polskim, bezpłatne foldery i informatory itp. Nie mówiąc już o poważniejszych i znacznie obszerniejszychpublikacjach. W przypadku Ołomuńca m.in. o ponad 300-stronicowym, bogato ilustrowanym przewodniku po nim, wydanym również w języku polskim. Pisząc tę relację korzystałem oczywiście z wielu zawartych w tych publikacjach faktów, dat i ciekawostek.
Doskonała informacja
Poznawanie dziejów oraz zwiedzanie katedry ułatwia zarówno informacja o niej na tabliczce w 3 językach. Czy osobna o środkach z grantu norweskiego na renowację wnętrz w latach 2008-2010. Ale zwłaszcza z dosyć skomplikowanym jej planem i przylegającego do niej kościoła św. Anny oraz pozostałych budowli tego kompleksu świątynno-pałacowego i muzealnego. Najstarszym w nim miejscem jest pierwsza romańska bazylika z częściowo zasypaną trzynawową i dwupoziomową kryptą. Budowę tej świątyni rozpoczął na początku XII w. udzielny książę ołomuniecki Svatopluk (Świętopełk, panował w latach 1099-1107).
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz