Ołomuniec
Skarby narodowej duchowości

A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Na progu wita mnie pracownik wręczając bezpłatny bilet. Ołomuniec, jest minuta po godzinie 10, właśnie otwarto Arcidiécezni Muzeum ? Muzeum Archidiecezjalne.
W niedziele wstęp jest bezpłatny, bilety wydaje się w celach statystycznych, a ja jestem pierwszym gościem. Ale już po chwili pojawia się pierwsza grupa zwiedzających. Muzeum to powstało w 1997 roku jako część ołomunieckiego Muzeum Sztuki. I jest pierwszym w kraju poświęconym dziejom duchowości na terenie Republiki Czeskiej. Na jego potrzeby dostosowano północną część dawnego zamku ? budynek dziekanatu katedralnej kapituły i sąsiednich budowli. W tym Pałac Zdika ? biskupów morawskich ? zbudowany w latach 1139-1141 w sąsiedztwie bazyliki, później katedry św. Wacława, częściowo na fundamentach zniszczonego w trakcie wojen zameczku. Cały ten zespół architektoniczny, pierwotnie romański i gotycki, był w przeszłości kilkakrotnie przebudowywany i rozbudowywany, także w okresie renesansu i baroku. Pozostałości najstarszych budowli można też zwiedzać. A są wśród nich m.in. przepiękne romańskie okna i kolumny oraz inne zachowane elementy pałacu, uważane za jedne z najwspanialszych dzieł romańskiej architektury mieszkalnej. Odkryte przypadkowo w roku 1867.
Barokowa, złocona karoca i zbiory archeologiczne
Muzeum prezentuje znaleziska archeologiczne oraz sztukę romańską i gotycką. Znaleziska mieszczą się w zabytkowych pomieszczeniach piwnicznych, do których schodzi się po pochyłej rampie wygodnej także dla osób niepełnosprawnych poruszających się na wózkach inwalidzkich. Wszyscy zwiedzający tę część muzeum muszą jednak najpierw przeżyć ?mocne uderzenie?. Przejść i dokładnie obejrzeć, bo warto, złoconą, bogato zdobioną barokową karetę biskupa Ferdynanda Juliusza Troyera z Troyersteinu, z początki XVIII wieku. Podobno tylko raz przez niego użytą. Tak jak i inni zwiedzający fotografuje ją ze wszystkich stron. Bo jednak żaden, nawet szczegółowy opis nie zastąpi możliwości obejrzenia jej chociażby tylko na zdjęciu.
Zasługi biskupa Zdika
Każdy z eksponatów jest opisany po czesku i angielsku. Można też wypożyczyć audiobook w innych językach, także polskim. Ponadto nie brak obszerniejszych, dwujęzycznych informacji na ścianach o tym muzeum, wystawianych w nim znaleziskach archeologicznych oraz historii budowli, które stały się muzeum. Jak również osobno o pałacu biskupa Jindřicha Zdika (1126-50). Znalazłem m.in. informację, że biskup ten, który odegrał kluczowa rolę w budowie romańskiej bazyliki, pałacu i domu dla kapituły, założył też na potrzeby biskupstwa oraz kapituły pracownie: pisarską i iluminatorską. Powstało w nich m.in. ozdobnych kodeksów.
Świadectwa kultury i kontaktów ze światem
Do najcenniejszych zachowanych należy m.in. Ołomuniecki kolektarz ? księga liturgiczna z modlitwami kapłańskimi. Zdobnictwo tego rękopisu było dziełem dwu iluminatorów, pierwszych artystów tej specjalności w dziejach czeskiej sztuki, znanych z imienia: Hildebert i Everwin. Ten zabytek piśmiennictwa przechowywany jest w Bibliotece Królewskiej w Sztokholmie. Bo Szwedzi rabowali co się dało w trakcie wojen i najazdów nie tylko w Polsce?
Podstawę ekspozycji stanowi zbiór gromadzony od połowy XX wieku. Najstarsze eksponaty liczą około 6 tys. lat. Szczególnie cenne są z wieków IX-XII. M.in. unikalna miniatura woja wykonana na rękojeści z kości goleniowej prawdopodobnie tura. Co może świadczyć o kontaktach z? hordami mongolskimi. Za dowód rozwiniętych umiejętności czytania i pisana uważany jest natomiast zbiór wczesnośredniowiecznych przyborów do pisania. Zaś handlu z odległymi stronami ? surowe bursztyny, znaleziska grobowe czy odłamki witraży z I połowy X wieku.
Dodaj komentarz