Kijów
Skarby Barbary i Bohdana Chanenko
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
W centrum Kijowa, przy niewielkiej ul. Tereszczenkiwśkej, w odległości zaledwie kilka minut spaceru od stacji metra „Teatralna” lub „Plac Lwa Tołstoja”, stoi neorenesansowy dom – pałacyk.
A w nim, w Narodowym Muzeum Sztuki im. Barbary i Bohdana Chanenko, znajdują się najwspanialsze w kraju zbiory sztuki antycznej, europejskiej i dalekowschodniej.
Prawnik i córka magnata cukrowego
Ich historia, podobnie jak tego domu oraz kolekcji, jest szalenie ciekawa. Bohdan Chanenko (1849-1917), prawnik petersburski a później warszawski, ze szlacheckimi i kozackimi korzeniami, kolekcjonowaniem dzieł sztuki zajmował się jeszcze przed ożenkiem. A ożenił się w 1874 r. z Barbarą Tereszczenko (1852-1922), córką rosyjskiego magnata cukrowego i jednego z najbardziej wpływowych przedsiębiorców w imperium Romanowych.
Wniosła ona do małżeństwa nie tylko znaczące środki, ale także zamiłowanie do sztuki, dobrą jej znajomość oraz pasję kolekcjonowania. Wiedzę i kontakty małżonków w tych dziedzinach pogłębił wybitny uczony i również kolekcjoner sztuki, Piotr Siemionow Tiań-Szański (1827-1914). Chanenkowie już w Petersburgu zaczęli tworzyć przyszłą kolekcję, kupując dzieła mistrzów włoskich i niderlandzkich, m.in. Petera Breughla Młodszego. Starają się przedstawić w niej ewolucję sztuki w ciągu kilku wieków. Podróżując po Europie – Bohdan Chanenko w końcu lat 80-tych XIX w. zrezygnował z pracy sędziego – wraz z żoną, wiele czasu i środków poświęcali na uzupełnianie kolekcji.
Od zakupów w Europie – do muzeum
Kupowali nie tylko pojedyncze dzieła sztuki, ale także całe zbiory lub ich znaczące fragmenty, znanych kolekcjonerów rosyjskich i europejskich. Szczególnie interesowało ich malarstwo i rzeźba włoska, niderlandzka i holenderska XIV-XVIII w. Ale również rzemiosło artystyczne oraz wyroby z porcelany i szkła. Nabywali już wówczas także cenne obrazy. Jednym z nabytków była „Martwa natura” hiszpańskiego mistrza Juana de Zurbarána (1620-49) z 1640 r. Odwiedzając wystawy, galerie i aukcje, szybko wzbogacali swoje zbiory zakupami. Tylko w stosunkowo krótkim okresie nabyli ponad 100 obrazów, rzeźb i elementów dekoracyjnych w Wiedniu, Madrycie, Paryżu, Berlinie, Rzymie i Florencji.
Równocześnie kompletowali bibliotekę naukową, z cennymi książkami, czasopismami, katalogami, rękopisami itp. Łącznie małżonkowie zebrali około 1250 cennych dzieł sztuki. Ponieśli też z czasem w kolekcji także straty, m.in. w roku 1915 przewieźli ważną jej część do Moskwy. Po śmierci męża w Kijowie w 1917 r., wdowa Barbara „walczyła” o jej zwrot, co udało się w 1919 roku, ale tylko częściowo, bo bez wieści przepadło około 30 płócien. Wcześniej, bo wkrótce po śmierci Bohdana, przekazała bogatą kolekcję dzieł sztuki oraz bibliotekę oraz dom w Kijowie Akademii Nauk, do tworzonego w nim Muzeum Sztuki im. Barbary i Bohdana Chanenko.
Dla bolszewików ważniejsze były pieniądze
W roku 1919 otrzymało ono status muzeum państwowego. Dla bolszewików potrzebujących pieniędzy na zakup żywności, wojnę oraz rozwój gospodarki, nie miało to jednak większego znaczenia. Wśród najcenniejszych, utraconych wówczas dzieł sztuki były ikony bizantyjskie, gobelin „Pokłon Trzech Królów” i obraz Łukasza Cranacha Starszego „Adam i Ewa”. Równocześnie jednak zbiory muzeum imienia twórców kolekcji były uzupełniane przenoszeniem do niego eksponatów z innych muzeów, oraz konfiskowanych zbiorów. M.in. książąt Repnin oraz innych kolekcji prywatnych i z Gabinetu Sztuki Uniwersytetu Kijowskiego.
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz