Kijów
Miasto pamięta o Waregach

Według legendy Kijów założyć miała czwórka rodzeństwa. Najstarszy Kyj (Kij), od którego miasto otrzymało nazwę, Szczek (Smok), Choriw (znaczenie tego imienia nie jest znane) i siostra Łybid' – (Łabędź). Kim byli, nie wiadomo.
fot: Cezary Rudziński
Kijów. Miasto pamięta o Waregach
Kyja i jego rodzeństwo na łodzi, którą mieli przybić do brzegu Dniepru u stóp jego wysokiej skarpy, przedstawiono na pomniku poświęconym założycielom miasta. Pomnik ten, wzniesiony został przed ponad 30 laty na brzegu Dniepru.
To już 10 lat! Materiał został zamieszczony w naszym portalu ponad dekadę temu.
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!

Ludzie żyli w tym miejscu, na wysokim brzegu Dniepru poprzecinanym licznymi jarami, wąwozami oraz korytami rzeki Łybid’ i strumieni, już co najmniej przed 25 tysiącami lat. Świadczą o tym niezbicie wykopaliska archeologiczne.

Największe obecnie i najsławniejsze miasto Ukrainy i jej stolica, a w średniowieczu drugie po Bizancjum-Konstantynopolu najwspanialsze na wschodzie  Europy – Kijów – ma jednak „zaledwie” ponad 15-wiekową historię, oficjalnie liczoną od roku 482.

Czwórka legendarnych założycieli

Według legendy założyć go miała czwórka rodzeństwa. Najstarszy Kyj (Kij), od którego miasto otrzymało nazwę, Szczek (Smok), Choriw (pochodzenie i znaczenie tego imienia nie jest znane) i siostra Łybid’ (Łabędź). Kim byli, nie wiadomo. Podobnie jak nie wiadomo, czy poza Kyjem, bo co do niego wątpliwości raczej nie ma, istnieli jako rodzeństwo, czy też w powstałej później legendzie nadano im imiona tożsame z nazwami geograficznymi. Bo np. obecna rzeczka, bardziej strumyk – Łybid’, była jeszcze w XVII w. dużą rzeką, prawym dopływem Dniepru.

Wikingowie, zwani na Rusi Waregami

Słowianie, a było to później terytorium plemienia wschodnich Polan, tj. mieszkańców pól czyli terenów niezalesionych, pojawili się tu, przynajmniej w większej liczbie, dopiero w wieku VI. Wcześniej zamieszkiwali je Scytowie i Sarmaci, a znaczącą rolę odgrywali także normańscy Wikingowie, zwani na Rusi Waregami – kupcami, przypływający z północy łodziami po liczącym ponad 2200 km długości Dnieprze i zakładający handlowe faktorie dla handlu ze Wschodem, przede wszystkim z Bizancjum. Skoro o Waregach mowa, warto przypomnieć, że byli nimi pierwsi książęta ruscy. A do dziś na wysokiej naddnieprzańskiej skarpie, w miejscu zwanym Uroczyskiem Uherskim, znajduje się Mogiła Askolda, skandynawskiego wodza, który wraz z bratem Direm władał Kijowem w latach 862-882 i według historycznych przekazów został w tym miejscu pochowany. Kyja i jego rodzeństwo na łodzi, którą mieli przybić do brzegu Dniepru u stóp jego wysokiej skarpy, przedstawiono na pomniku poświęconym  założycielom miasta.

Pomnik założycieli na brzegu Dniepru

Pomnik ten, wzniesiony przed ponad 30 laty na brzegu rzeki w Parku Nawodnytskim w pobliżu Mostu Pattona – nazwanym tak od nazwiska jego konstruktora i budowniczego, też ma ciekawą historię. Wykonany z betonu pokrytego blachą miedzianą uległ częściowej korozji i zaczął się po prostu sypać, zagrażając bezpieczeństwu ludzi korzystających z tego parku oraz chętnie fotografujących się na jego tle. Bo pomnik ten jest tak znanym symbolem Kijowa, jak Warszawy Syrenka, Paryża Wieża Eiffla czy Nowego Jorku Statua Wolności.

Szybki remont na Dni Kijowa

Gdy w ubiegłym roku zapadła decyzja o kapitalnym remoncie tego pomnika, trudno było znaleźć chętnych. Odstraszał ich krótki termin – zakończenie przed obchodzonymi co rok w ostatni weekend maja Dniami Kijowa. A także ryzyko związane z pracą na sporej wysokości, na grożącym zawaleniem obiekcie. Podjął się jej, wraz z gronem współpracowników, artysta rzeźbiarz Wiaczesław Didkiwśkyj, o którym pisałem już szerzej w poprzednim reportażu z Kijowa. I podczas ubiegłorocznego święta miasta mogłem obejrzeć odnowiony pomnik, a w archiwum artysty serię zdjęć dokumentujących przeprowadzone prace rewaloryzacyjne.

Warto wiedzieć

Pomnik Założycieli nad Dnieprem był pierwszym wzniesionym im w stolicy, ale nie jest jedynym. Podczas całkowitej przebudowy parę lat temu sławnego Majdanu Nezałeżnosci, w jego południowej części powstał drugi pomnik. Z brązu, otoczony strumieniami wody bijącymi z fontanny. Zaś sam Kyj ma duży, indywidualny pomnik przy Złotej Bramie, od strony otaczającego go skweru. Siedząc, trzyma on w dłoniach makietę staroruskiego grodu.

Poczytaj więcej o okolicy:

Dodano: 18 września 2011; Aktualizacja 26 stycznia 2021;
 
Dodaj komentarz
(Dozwolone typy plików: jpg, gif, png, maksymalny waga pliku: 4MB.)
(wymagany, niepublikowany)
Wszystkie materiały zamieszczone na naszym portalu chronione są prawem autorskim. Możesz skopiować je na własny użytek.
Jeśli chcesz rozpowszechniać je dla zysku bez zgody redakcji i autora – szukaj adwokata!
Zamknij