Bańska Bystrzyca
Tu wydobywano miedź, srebro i złoto

Dzisiejszym centrum miasta jest średniowieczny rynek otoczony okazałymi kamienicami z różnych okresów. To dobrze zachowane gotyckie, renesansowe i barokowe dwory szlacheckie oraz zamożne mieszczańskie rezydencje.
fot: Grzegorz Micuła
Bańska Bystrzyca. Tu wydobywano miedź, srebro i złoto
W najwyższym punkcie rynku stoi wieża zegarowa z 1552 roku z galeryjką z której strażnicy miejscy wypatrywali pożaru.
  • Bańska Bystrzyca. Tu wydobywano miedź, srebro i złoto
  • Bańska Bystrzyca. Tu wydobywano miedź, srebro i złoto
  • Bańska Bystrzyca. Tu wydobywano miedź, srebro i złoto
  • Bańska Bystrzyca. Tu wydobywano miedź, srebro i złoto

Bańska Bystrzyca, główne miasto Słowacji centralnej – stolica kraju (województwa) bańskobystrzyckiego – położona jest w dolinie otoczonej Rudawami Słowackimi, Niżnymi Tatrami i  Górami Kremnickimi w widłach rzek Bystrzyca i Hron. To jedno z najstarszych miast słowackich, w średniowieczu było ważnym ośrodkiem wydobycia miedzi, srebra i złota.

W 1255 roku węgierski król Bela IV nadał osadzie nazywanej wówczas Neosolium prawa miejskie, zaś sprowadzonym z Saksonii górnikom przywilej wydobycia złota i srebra w okolicy miasta.

W XIX wieku Bańska Bystrzyca (Banská Bystrica) była jednym z najważniejszych ośrodków słowackiego ruchu narodowego, a pod koniec II wojny światowej miasto stało się centrum Słowackiego Powstania Narodowego – we wrześniu i październiku w górach wokół miasta toczyły się najcięższe walki z Niemcami.

Najstarszą częścią Bańskiej Bystrzycy jest Zamek Miejski na skraju placu SNP. Tą nazwą określa się średniowieczne zabudowania wokół kościoła farnego Wniebowzięcia NMP, na wzgórzu przy Placu Moyzesa, wzniesionych przez królów węgierskich dla zarządców majątków koronnych i kopalni rud metali szlachetnych w okolicy. Zamek otoczony jest pozostałościami dawnych miejskich fortyfikacji – barbakanu z wieżą, głównej bramy, trzech bastionów i częścią murów. Pełnił funkcję centrum administracyjnego miasta, a także chronił królewski skarbiec. W kaplicy św. Barbary kościoła zamkowego znajduje się wspaniały gotycki ołtarz wyrzeźbiony przez mistrza Pawła z Lewoczy.

Dzisiejszym centrum miasta jest średniowieczny rynek, podłużny plac otoczony okazałymi kamienicami z różnych okresów. Większość  z nich to dobrze zachowane gotyckie, renesansowe i barokowe dwory szlacheckie oraz zamożne mieszczańskie rezydencje. Najciekawsze to domy Benickiego i  Thurzonów – z drewnianymi stropami i niezwykłymi gotyckimi freskami. W tym ostatnim znajduje się Muzeum Środkowosłowackie, z regionalną kolekcją archeologiczną i górniczą.

W najwyższym punkcie rynku stoi wieża zegarowa z 1552 roku z galeryjką z której strażnicy miejscy wypatrywali pożaru. Obok barokowy kościół św. Franciszka Ksawerego (Jezuitów), będący kopią jezuickiego kościoła Il Gesú w Rzymie, obecnie bazylika katedralna, siedziba rzymskokatolickiej diecezji bańskobystrzyckiej.

Warto wiedzieć

Zimą Bańska Bystrzyca przyciąga miłośników narciarstwa biegowego i zjazdowego. W pobliżu miasta znajduje się wiele ośrodków narciarskich, jak Skalka czy Donovaly słynące z wyścigów psich zaprzęgów.

Poczytaj więcej o okolicy:

Dodano: 2 lutego 2025; Aktualizacja 2 lutego 2025;
 
Dodaj komentarz
(Dozwolone typy plików: jpg, gif, png, maksymalny waga pliku: 4MB.)
(wymagany, niepublikowany)
Wszystkie materiały zamieszczone na naszym portalu chronione są prawem autorskim. Możesz skopiować je na własny użytek.
Jeśli chcesz rozpowszechniać je dla zysku bez zgody redakcji i autora – szukaj adwokata!
Zamknij