Nitra
Katedra i zamek na skalnym wzgórzu
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Najciekawszym zabytkiem starego miasta Nitra, ale też i całej Słowacji, jest zabytkowy kompleks na skalistym wzgórzu Zobor – dawny zamek, katedra i inne budowle Górnego Miasta.
Zamek wybudowany na miejscu ogromnego słowiańskiego grodziska, dawna siedziba książąt, jest od kilku wieków rezydencją nitrzańskiego biskupstwa.
Katedra św. Emmermana
Najstarszą zachowaną częścią katedry św. Emmerama, jest romański kościół pod wezwaniem tegoż świętego, zbudowany w XI-XII wiekach. Po pożarze i zniszczeniach dokonanych w roku 1317 przez wojska Mateusza Czaka z Trenczyna (1260-1321), węgierskiego możnowładcę, „Pana Wagu i Tatr”), w latach 1328-55 został połączony z budowanym wówczas Górnym kościołem gotyckim. Wzniesiono go z inicjatywy biskupa Mieszka Bytomskiego, jednego z Piastów Śląskich. Stara część romańska została tzw. wiarygodnym miejscem kapituły oraz katedralnym skarbcem.
Na początku XVIII w. wzniesiono i dołączono do Kościoła Górnego szerokimi schodami barokowy kościół Dolny. Przebudowano równocześnie w latach 1710-36 całość katedry według projektu włoskiego architekta Domenica Martinellego. Z tamtego okresu pochodzi również cenne wyposażenie wnętrza. W przepięknym ołtarzu głównym dominuje duża kompozycja rzeźbiarska z białego marmuru, z Marią i Chrystusem, aniołami w centrum oraz polichromowaną i złoconą figurą patrona świątyni nad nimi. Po bokach ołtarza, na dwu poziomach, stoją rzeźby czterech świętych.
W kościołach: Górnym i Dolnym
Do cennych obiektów w kościele Górnym należy również, stojąca przed ołtarzem głównym, po prawej stronie nawy, vis a vis tronu biskupiego, rzeźba Ukrzyżowanego. Katedra szczyci się też posiadaniem relikwii św. Cyryla. Ciekawe są również ołtarze boczne w marmurowych wnękach, a także dwupoziomowy chór wsparty na arkadach, z organami na szczycie. Do tego trzeba dodać jeszcze przynajmniej bogactwo złoconych sztukaturek oraz malowideł ściennych i stropowych. Warte uwagi są XX-wieczne witraże okienne z postaciami św. Andrzeja i św. Benedykta.
Wykonano je według projektu wybitnego słowackiego artysty malarza XX wieku Ľudovita Fulla (1902-80). Sporo pięknych i szczególnie cennych elementów wyposażenia jest też w kościele Dolnym. Przede wszystkim w ołtarzu głównym najcenniejszy obiekt całej katedry: plastyczna płaskorzeźba w onyksie sceny Zdjęcia Jezusa z Krzyża, a pod nią Składanie do grobu.
Jan Paweł II oraz święci Cyryl i Metody
Katedra jest dominantą wzgórza. Oprócz niedostępnego dla zwiedzających pałacu biskupiego, są na nim także inne budynki oraz średniowieczne mury obronne, przejścia i bramy w nich. Trudno nie zwrócić uwagi na ogromy, stojący na placu obok pałacu biskupiego, wielki pomnik papieża Jana Pawła II, który odwiedził katedrę w roku 1995, a roku 1988 przywrócił jej tytuł bazyliki, który posiadała w średniowieczu. Natomiast na platformie widokowej na zboczu, nieco poniżej głównej bramy w murach obronnych, stoi przepiękna barokowa kolumna maryjna z rzeźbami królów i biskupów u jej stóp. Na balustradach po obu stronach drogi wjazdowej przez most nad fosą, stoją kamienne, również barokowe, figury świętych. Niżej zaś, pod murem obronnym zamku, współczesna duża rzeźba świętych Cyryla i Metodego. Jest to pamiątka po zorganizowanych w latach 2007-13 obchodach 1150 rocznicy przybycia tych świętych na Wielkie Morawy w 963 roku.
Z katedralnego wzgórza roztaczają się piękne i szerokie widoki na leżące u jego stóp miasto, z drugiej zaś strony na przedmieścia i rozległe tereny sportowe. Dodam, że w ważnych miejscach kompleksu zamkowo-katedralnego stoją tablice z informacjami o nich, a także historycznych postaciach związanych z tymi miejscami, lub całym wzgórzem.
Poczytaj więcej o okolicy:
Szlakami Jana Pawła II
Wędrował jako ksiądz, biskup, pielgrzymował jako papież. Teraz my podążamy papieskimi ścieżkami zgodnie z zaleceniem: "...pilnujcie mi tych szlaków..."
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz