Vychylovka
Leśna kolejka i bryndzowe haluszki

A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Podwójny skansen – Muzeum Wsi Kisuckiej – Vychylovka w osadzie Chmúra w Nowej Bystrzycy (Nová Bystrica), okazał się bardzo interesujący.
Jedną z jego części stanowi zabytkowa leśna kolejka trawersowa, dawniej Kisucko-Orawska, którą zwożono drewno z okolicznych lasów. W miejscu tym, na górze Beskid, z braku miejsca, nie można wybudować serpentyn ani łuków torów. Aby pokonywać różnice wysokości, zbudowano od stacji Kubátkovia do przełęczy Beskid, wąskotorową linię kolejową z systemem trawersów o długości ok. 8 km.
Kolejka trawersowa i budownictwo ludowe
System trawersowy znany jest m.in. ze słynnej linii kolejowej w peruwiańskich Andach z Cusco, a prowadzącej do jednego z „cudów świata” – Machu Picchu. Lokomotywy ciągną wagony pod górę do rozjazdu, po czym zmieniają kierunek jazdy jak gdyby do tyłu, pokonując kolejną wysokość i tak do kolejnego rozjazdu aż do przełęczy. Obecnie, wobec problemów z torami, kolejka jeździ tylko na odcinku 2300 m, ale i tak jest to spora atrakcja turystyczna. My mieliśmy dodatkową: ulewny deszcz, a jedyny wagonik pasażerski nie ma ścian bocznych. Zabytkowe są też budynki stacyjne oraz stojąca na bocznicy stara lokomotywka.
Wewnątrz jednego z budynków skansenu warta zobaczenia jest ekspozycja czterech zminiaturyzowanych odcinków tras kolejowych. Już normalnych, a nie trawersowych, z kursującymi po nich elektrycznymi kolejkami. Natomiast etnograficzna część skansenu założonego w 1974 roku znajduje się obok stacji, w malowniczym terenie ze strumykami i zielenią. Przeniesiono tam zabytki ludowego budownictwa z wsi zatopionych podczas budowy zapory wodnej, przede wszystkim ciekawe przykłady osadnictwa i kultury wołoskiej (valašskej) i kopaniczarskiej (kopaničarskiej) na Kisucach w II połowie XIX i I połowie XX w.
Koncert dla gości i przysmaki w karczmie
Zabytki pochodzą głównie z nieistniejących już wsi Riečnica i Harvelka. Są też w skansenie drewniane domy zrębowe, budynki gospodarskie z osad Rybovnia i Do Potoka, wodny Młyn Ragana z Harvelki, a także budynki z innych wiosek. Można również obejrzeć były dom robotników leśnych, sezonowe budynki pasterskie, kaplicę Marii Panny Różańcowej, kamienny krzyż przydrożny zdobiony figurami i inne zabytki. W skansenie tym odbywają się imprezy folklorystyczne. Na nas czekały i dały wspólny koncert dwa zespoły ludowe. Orkiestra „Starejši” oraz żeński „Dolinki”, a także młodzieżowy duet harmonistów.
Wewnątrz domu, na którego przyzbie koncentrowali, znajduje się wyposażenie chłopskiej chaty ze sprzętami domowymi oraz warsztatem tkackim. Na kuchennym blacie kobiety w strojach ludowych upiekły dla nas podpłomyki, a jedna z nich demonstrowała robienie popularnego słowackiego sera przypominającego makaron. W „Karczmie z Korne”, też zabytkowym budynku w skansenie, jest niewielka restauracja z regionalnymi daniami, w której zjedliśmy smaczny obiad. Pyszną, chociaż bardzo kwaśną kvasenicę z kiszonej kapusty oraz bryndzowe haluszki.
Dodaj komentarz