Vis
Malutka wysepka w Dalmacji
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Wyspa Vis jest jedną z mniejszych w Dalmacji środkowej, na Adriatyku. Jej powierzchnia wynosi około 90 kilometrów kwadratowych. Leży między wyspami Hvar, Korczula (Korčula) i Lastovo.
Vis jest najbardziej wysunięta w morze. Wzdłuż lądu rozciągają się trzy łańcuchy górskie. Ich najwyższymi szczytami są: Hum (587 m n.p.m), Sveti Duh ( 563 m n.p.m.) i Mali Hum (514 m n.p.m.).
Historia wyspy jest bogata
W VI i V wieku p.n.e. Ilirowie założyli tu swoje państwo. W IV wieku p.n.e. Dionizos Starszy założył na wyspie kolonię Issa. Mieszkańcy rozszerzyli swoje wpływy na sąsiednie wyspy i ustanowili tam kolejne kolonie: Lumbarda na Korczuli, Trogir i Strobec. W 219 roku p.n.e. Issa została pokonana przez Rzymian. Po upadku Cesarstwa Rzymskiego w 476 roku, Vis przez jakiś czas uznawał władzę Gotów i następnie Bizancjum. W VII wieku zaczęli się tu osiedlać Chorwaci. W 997 roku wyspa została zajęta i spustoszona przez Wenecjan. Od 1420 roku zapanowała na wyspie Republika Wenecka, kolejno Austria, a w 1802 roku zapanowali tu Francuzi. W październiku 1806 roku wyspę zdobyli Brytyjczycy. Zrobili tu centrum przemytu na Adriatyku i schronienie dla piratów. Spokój trwał krótko bo do 1810 roku. Francuzi i Wenecjanie zaatakowali port św. Jerzego i wywołali pożar statków handlowych. 13 marca 1811 roku rozgorzała ostra walka. Cztery lata później decyzją Kongresu Wiedeńskiego, wyspa wróciła pod panowanie Austriaków. Ci ukończyli budowę fortec rozpoczętą przez Anglików. 1866 rok to kolejny atak floty włoskiej. Zaatakowali Komižę, Vis i Milnę. Tą walkę jednak przegrali.
W stronę Chorwacji
W 1918 roku wyspą zawładnęli Włosi. Trzy lata później Vis przypadł Królestwu Serbii, Chorwacji i Słowenii. Stosunki Chorwatów i Serbów były niepokojące przed drugą wojną światową. Większość mieszkańców to Chorwaci, a byli oni dyskryminowani ekonomicznie. W latach trzydziestych XX wieku kilku mieszkańców zostało uwięzionych za ?zbrodnie polityczne? przeciwko królestwu. W 1941 roku Vis zajęły włoskie wojska. Chociaż Włosi dobrze traktowali mieszkańców, to miejscowi komuniści zorganizowali powstanie. Nie byli jednak przygotowani zbrojnie, więc nie mieli szans na zwycięstwo. Pogorszyło to tylko sytuację mieszkańców. Rok później partyzanci z wyspy zostali przerzuceni na ląd i dołączyli do oddziałów Josipa Broz Tito. Przyjmowani byli Chorwaci i Serbowie. W czasie bitwy nad Neretwą w marcu 1943 roku, życie straciło kilkudziesięciu mieszkańców wyspy. Z kolei Włosi skazali dziesięciu mieszkańców i rozstrzelali ich koło Komižy. Te wydarzenia są upamiętnione na wyspie. Działania partyzantów jugosłowiańskich to ogromny temat? Tu w skrócie? Partyzanci stracili kilka sąsiednich wysp, ale utrzymali Vis. Wcielili do oddziałów wszystkich mężczyzn w wieku od 15 do 50 lat. Pozostali mieszkańcy zostali przetransportowani przez Aliantów do obozu uchodźców w Aleksandrii. Na wyspie powstała duża baza wojskowa. W czasach socjalistycznej Jugosławii Wyspa została zamknięta dla obcokrajowców. Cała ta sytuacja była bardzo trudna dla żyjących tu wyspiarzy. Zakaz ten zlikwidowano dopiero w 1989 roku. Mieszkańcy odradzają turystom penetrowania byłych baz wojskowych bo ciągle można natknąć się na miny.
Spokojne dziś
Obecnie Vis jest jednym z ulubionych miejsc wypoczynkowych. Tradycyjne budownictwo, przepiękna nie naruszona przyroda i ekologiczne rolnictwo to atuty tej wyspy. Mieszkańcy zajmują się rolnictwem, rybołówstwem i turystyką. Uprawiane są liczne winnice. Uprawa winorośli i winiarstwo oraz rybołówstwo są od wieków i do dnia dzisiejszego podstawą gospodarki na wyspie. Minęło ponad dwadzieścia wieków od pierwszej pisanej informacji o višskim winie. Najbardziej znane to te ze szczepu vugava i plavac mali. Oprócz wina polecane są specjały lokalne: placek z mąki pszennej (komišska pogaca), sardele z grilla? Mieszkańcy wyspy rozwijają agroturystykę. Turyści mogą wybierać różne formy wypoczynku: żeglowanie, nurkowanie, jazda konna, wędrówki piesze. Wokół wyspy jest kilkanaście podwodnych ?muzeów? z zatopionymi łodziami, statkami wojennymi, łodziami, żaglówkami, samolotami. Kto szuka ciszy i piękna przyrody to znajdzie je na Visie.
Poczytaj więcej o okolicy:
Zajrzyj na te strony:
- film autorki
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz