Soroca
Dawna twierdza nad Dniestrem
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Z galeryjki po wewnętrznej stronie murów oglądam przez otwory strzelnicze przepływający obok twierdzy Dniestr oraz miasto rozłożone na wzgórzach i opadające do nurtu rzeki. Jestem w Sorokach (Soroca), w jednej z czterech najważniejszych dawnych fortec nad tą rzeką.
Stanowiła ona w czasach antycznych rubież Imperium Romanum. W przeszłości tereny zamieszkiwane przez plemiona Traków, Daków, Sarmatów, Gotów, Awarów, Hunów i Pieczyngów. A w czasach nam bliższych przez Genueńczyków. To właśnie tu znajdowała się ich kolonia Olchionia założona w XII lub XIII wieku, a upadła po zajęciu w XV wieku Konstantynopola przez Turków.
Sorok znaczy ?sierota?
Po rumuńsku sorok znaczy sierota lub ubogi. Dlaczego taką nazwę otrzymała twierdza i osada, później zaś miasto, nie udało mi się ustalić. Wiadomo, że po raz pierwszy w dokumencie pisanym pojawiła się w 1499 roku. Było to porozumienie pokojowe zawarte przez mołdawskiego hospodara Stefana III Cel Mare ? Wielkiego z polskim królem Janem Olbrachtem. Który, przypomnę, trafił do naszej historii jako przede wszystkim znany z powiedzenia: ?Za króla Olbrachta wyginęła szlachta?. Właśnie podczas jednej z wypraw w te strony.
Początki twierdzy
Na podstawie tego dokumentu wiadomo, że w miejscu, w którym stoję, znajdowała się wówczas kamienno ? ziemna budowla obronna koło brodu przez Dniestr. Wybudowana została prawdopodobnie w 1489 roku aby chronić tej przeprawy przed najazdami krymskich Tatarów. W połowie XVI wieku syn Stefana Wielkiego, Petru Rareş przebudował ten gródek w twierdzę i umocnił fortyfikacje. Soroki stały się ośrodkiem gospodarczym, handlowym i administracyjnym regionu. Najeżdżanym w ciągu następnych dziesięcioleci przez sąsiadów: Wołochów, Kozaków, Tatarów i Polaków.
W granicach Rzeczypospolitej
Przez 13 lat, między 1686 i 1699 rokiem twierdza oraz otaczający ją obszar znalazła się we władaniu Polski. Umocniona została wówczas, rozbudowana i uzyskała zachowany dotychczas kształt. W naszych dziejach zapisała się sześciotygodniową obroną w roku1691, awięc już po Wiktorii Wiedeńskiej, dwutysięcznej polskiej załogi przed 55-tysięczną armią wojsk tureckich i mołdawskich pod dowództwem Mustafy Paszy. Na początku XVIII w stacjonował w niej krótko garnizon wojsk rosyjskich cara Piotra I. W połowie tegoż wieku twierdza Soroki została ponownie zdobyta przez Polaków. Spalona, nigdy już nie odzyskała znaczenia obronnego. W 1812 roku, wraz z Besarabią, miasto zagarnęła Rosja.
„9225 mieszkańców, w tym 4500 żydów”
Soroki stały się prowincjonalnym, ale rozwijającym się powiatowym ośrodkiem gospodarczym. Ciekawy opis miasta w końcu XIX wieku znalazłem w ?Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich? (muszę w tym miejscu dodać, w ten sposób określano w nim m.in. wszystkie ziemie Imperium Romanowów niezależnie od ich składu etnicznego):
Dodaj komentarz