Piotrków Trybunalski
Dwie historie trybunalskiego grodu
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Piotrków, po II wojnie światowej otrzymał drugi człon nazwy ?Trybunalski? . To po to, aby go odróżnić od Kujawskiego, ale przede wszystkim upamiętnić jego rolę w historii Polski, naszego parlamentaryzmu i sądownictwa.
Bo to w Piotrkowie siedzibę miał (od 1578 r. do rozbiorów) Trybunał Koronny, odbywały się sejmy i miały miejsce wydarzenia ważne dla całego kraju. Niewielu chyba rodaków wie, że to nie sławny Hołd Pruski w 1525 roku na rynku w Krakowie, który Jan Matejko namalował na ogromnym płótnie, był pierwszym złożonym przez wielkiego mistrza krzyżaków polskiemu królowi. Miejscem dwu pierwszych był bowiem Piotrków.
Hołdy lenne wielkich mistrzów
Pierwszy hołd lenny złożył tu Kazimierzowi Jagiellończykowi 1 grudnia 1469 roku wielki mistrz Henryk VI Reuss von Plauen. Zmarł on nagle w drodze powrotnej ? część ówczesnych kronikarzy uważała, że ?pękło mu serce?, gdy jako pierwszy z Zakonu musiał uklęknąć przed polskim królem i przysięgać wierność Królestwu Polskiemu. Jego następca, Henryk VII Reffle von Richtenberg, powtórzył hołd lenny 29 listopada 1470 r. To tylko wybrane wydarzenia z już ponad 800-letniej historii miasta. Ten jubileusz Trybunalski gród nad rzeką Strawą obchodził w ub. roku. A w br. 550-lecie polskiego parlamentaryzmu liczonego od 8 grudnia 1438 r., początku pierwszego zjazdu określonego jako parlamentum generale.
Nazwa miasta wywodzona jest w legendzie od imienia założyciela, w I połowie XII w., możnowładcy Piotra Włostowica. Po raz pierwszy wymieniona została w znanych dokumentach, przez Leszka Białego w przywileju z 1217 r. dla opactwa cystersów w pobliskim Sulejowie nad Pilicą. W przeszłości, do której jeszcze wrócę, miasto nazywano także Petricovia ? tę łacińską nazwę stosowano m.in. na stemplach poczty stanisławowskiej w końcu XVIII w. W zaborze rosyjskim ? od 1867 r. do I wojny światowej miasto, jako Pietrakow (pisany Petrokow), było siedzibą władz gubierni. Zaś podczas okupacji niemieckiej w latach I i II wojny światowej ? Petrikau.
Rodzinne miasto?
Dzieje i życie tego miasta przeplatają się, bo jest ono moim rodzinnym, chociaż na stałe opuściłem je, jako 15-latek, w 1946 roku, ze wspomnieniami osobistymi oraz ? także dokumentami ? historiami rodzinnymi. Protoplasta naszej ?piotrkowskiej gałęzi? rodu przybył bowiem do Piotrkowa podczas, lub po Powstaniu Styczniowym, z pogranicza Podlasia i Litwy. A pierwszym dokumentem dotyczącym go jest zapis w Księdze Urodzonych parafii św. Jakuba (fary). Pierwszy z Rudzińskich, Marcin, ochrzcił w nim bowiem 25 lutego 1832 r. swojego syna Juliana Marcina urodzonego 17 lutego tegoż roku.
W księgach parafialnych: urodzin, ślubów i zgonów, odnalazłem przed laty całą naszą linię genealogiczną okresu piotrkowskiego, będąc w niej ostatnim ?po mieczu?. Po wyjeździe na stałe z rodzinnego miasta, przez pewien czas przyjeżdżałem do nich z krótkimi wizytami. Później nastąpiła wieloletnia przerwa. Nie udało mi się tu przyjechać w roku obchodów 800-lecia Piotrkowa. Zachęcił mnie do tego dopiero tegoroczny jubileusz 550-lecia polskiego parlamentaryzmu oraz piękna październikowa pogoda ?złotej jesieni?.
? odkrywane na nowo
Postanowiłem po latach ponownie ?obwąchać? stare kąty w mieście które w przeszłości znałem ? tak mi się przynajmniej wydawało ?jak własną kieszeń. Od Szczekanicy na jego zachodzie, gdzie w pobliżu ówczesnych koszar 25 pułku piechoty mieszkał jeden z moich przyjaciół ? po Bugaj i Wierzeje oraz tamtejsze stawy, w których kąpaliśmy się, na wschodzie. Na północy zaś od dawnego cyklodromu na Budkach i cmentarzy, a są w Piotrkowie trzy katolickie: Stary, Nowy i Wojskowy, prawosławny, ewangelicki i żydowski kikrut ? po położoną na południu miasta Krakówkę, park miejski i tereny wyścigów, później także lotniska sportowego. I okolice miasta.
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz