Gorzów Wielkopolski
Fontanna Pauckscha na Starym Rynku
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Silna kobieta kroczy dziarskim krokiem. Na ramionach ma koromysła, na nich zawieszone wiadra z wodą. Jest z brązu. To centralna postać Fontanny Pauckscha.
Stoi ona w Gorzowie Wielkopolskim przy Starym Rynku obok katedry Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Dokładnie na tle ściany hipermarketu Tesco?
Siła życia
Postać symbolizuje pracowitość mieszkańców miasta, woda ? życiodajne siły płynącej przez nie rzeki ? Warty. U stóp kobiety siedzi trójka dzieci, które trzymają symbole najważniejszych dziedzin życia dawnego Landsbergu: chłopiec z młotem i kołem zębatym symbolizuje przemysł, dziewczynka z wędką rybołówstwo, a inna ze statkiem ? żeglugę. Fontannę ufundował w 1897 roku, w swoje 80. urodziny miejscowy przedsiębiorca Hermann Paucksch, właściciel fabryki specjalizującej się w budowie maszyn i kotłów parowych. Autorem rzeźby był niemiecki artysta Cuno von Uechtritz-Steinkirch. W 1936 roku pod fontanną zbudowano szalet miejski.
Na armaty
Fontanna Pauckscha nie przetrwała II wojny światowej ? rzeźby zniknęły, pozostał tylko kamienny cokół. Dawni mieszkańcy Landsbergu utrzymywali, że figury zagrabili żołnierze radzieccy po zajęciu miasta. Nie jest to jednak prawdą, fontannę rozebrali sami Niemcy już w 1942 roku i przetopili metal na cele wojenne.
Powrót instalacji
Przez 40 lat na placu przed katedrą stał tylko cokół. W drugiej połowie lat 80. ubiegłego wieku zasiedliły go Prządki ? rzeźba gorzowskiej artystki Zofii Bilińskiej ? w peerelu Gorzów rozwijał się jako znaczący ośrodek włókienniczy. W połowie lat 90. byli mieszkańcy Landsbergu zaproponowali sfinansowanie rekonstrukcji dawnej fontanny. Pracę powierzono znów Zofii Bilińskiej, a jej dzieło zaakceptowała powołana w tym celu komisja, składająca się z dawnych i obecnych mieszkańców miasta oraz rzeczoznawców Ministerstwa Kultury i Sztuki. Kobieta z wiadrami powtórnie stanęła na cokole w 1997 roku, w stulecie odsłonięcia oryginału i w 740-lecie lokacji miasta. W uroczystości wzięli udział Eberhard ? wnuk i Wolfhart Paucksch ? prawnuk fundatora fontanny.
Ostatni remont
W 2010 roku instalację znów zdemontowano. Ujawniła się wada konstrukcyjna; ponoć już w latach 30. często przeciekała, zalewając rynek. Od chwili jej rekonstrukcji też była stale naprawiana, aż rozebrano ją po raz kolejny. I znów wróciła, po remoncie, w 2011 roku.
Warto wiedzieć
* Jednym z ciekawszych zabytków Gorzowa Wlkp. Jest willa Paukscha ? eklektyczny pałacyk zbudowany w 1875 roku przez fundatora fontanny. Po wojnie mieściła się tu Dyrekcja Dróg Wodnych i Przedsiębiorstwo Budownictwa Wodnego. Obecnie to Grodzki Dom Kultury.
* Cuno von Uechtritz-Steinkirch był też autorem pomnika Hermanna Pauckscha, który w 1901 roku odsłonięto obok mostu na lewym brzegu Warty. Pomnik, podobnie jak fontnna, został usunięty w 1941 roku. Ten sam artysta wykonał grobowiec rodziny Pauckschów, który stał na cmentarzu ewangelickim. Nagrobek został zniszczony podczas likwidacji cmentarza w latach 1972-74. Odnaleziono tylko fragment rzeźby lwa, można go zobaczyć w lapidarium na terenie tego cmentarza.
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz