Ołomuniec
Fontanny barokowe i jedna nowa
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Zespół sześciu barokowych fontann i jedna współczesna zachwycają w morawskim mieście Ołomuniec (Olomouc) od wiosny do jesieni, gdy tryska z nich woda.
Ale dokładniej ich rzeźby i detale można obejrzeć w okresie zimowym, gdy wody nie ma. Wszystkie wymienione fontanny znajdują się na tutejszym Starym Mieście. Po dwie na obu historycznych, sąsiadujących ze sobą rynkach: Górnym i Dolnym. I po jednej na placu Republiki oraz ul. 8 května (8. maja), w pobliżu kościoła św. Maurycego.
Neptun, Herkules i Jan III Sobieski
Każda ma swoją, nierzadko bardzo ciekawą historię. Jako pierwszą zbudowano, w roku 1683, na Rynku Dolnym, fontannę Neptuna. Nazywaną początkowo też żółwiową, gdyż bezpośrednio w wodzie dookoła tego antycznego boga wód i mórz znajdowały się cztery kamienne żółwie. Usunięte prawdopodobnie w roku 1796 ? datę tę wyryto na piersi konia, podczas naprawy fontanny. Jej zbiornik na planie równoramiennego krzyża wykonał według własnego projektu kamieniarz Václav Schűller.
Figura Neptuna i inne rzeźby, m.in. cztery konie morskie oraz wspomniane żółwie, są natomiast dziełem gdańskiego rzeźbiarza Michaela Mandika (1640-94). Drugą kolejno, zbudowaną w latach 1687-88 na Górnym Rynku (Horní náměsti) po północnej stronie ratusza, fontannę Herkulesa, wykonało dwu ludzi. Zbiornik w kształcie czterolistnej koniczynki wspomniany już kamieniarz Václav Schűller, zaś figurę antycznego siłacza i bohatera, autor także figury Neptuna w fontannie na Dolnym Rynku, Michael Mandik.
Herkules symbolizował wówczas obrońcę Ołomuńca wskrzeszonego po niszczącej wojnie trzydziestoletniej. Zaś pokonana hydra na fontannie żywe jeszcze wówczas zwycięstwo wojsk austriackich i polskich pod Wiedniem w 1683 r. Dodam, że na frontonie pobliskiej kamienicy w północnej pierzei rynku znajduje się tablica upamiętniająca nocowanie w niej króla Jana III Sobieskiego zdążającego na czele wojsk polskich z odsieczą do austriackiej stolicy.
Wspaniała praca kamieniarskiego czeladnika
W blisko 40 lat później w południowo-wschodniej części tego rynku, także koło ratusza, stanęła trzecia z tutejszych barokowych fontann, a zarazem największa i najbardziej dekoracyjna, Cezara. Zbudowano ją w latach 1724-25 na miejscu wcześniejszej rzeźby ?Sprawiedliwość?, która tam stała na pewno jeszcze w roku 1597. Sześciokątny, wpisany w krąg, zbiornik na wodę fontanny, wykonał miejski architekt i mistrz kamieniarski Václav Render (1669-1733).
Natomiast ustawiona w jej środku postać rzymskiego wodza na koniu i inne elementy rzeźbiarskie były pracą dyplomową (Meisterstück) 25-letniego czeladnika Jana Jiřiho Schaubergera (ok. 1700-44), za którą otrzymał, jakże słusznie, patent mistrza rzeźbiarskiego. Warto dodać, że Gajusz Juliusz Cezar (109-44 r. p.n.e.) uważany jest za mitycznego założyciela Ołomuńca. Zaś jego twarz na fontannie-pomniku stanowi wyidealizowany portret panującego wówczas Karola VI (1711-40).
Trytony prawie jak w Rzymie
Za czwartą w kolejności tutejszą barokową uważana jest fontanna Trytonów. Chociaż ta chronologia budzi trochę wątpliwości. Zbudowano ją bowiem w latach 1707-09, początkowo przed apteką ?Pod Złotą Studnią?, u zbiegu trzech ulic, w miejscu nazywanym Targiem Rybnym. Na obecne miejsce, na plac Republiki, przeniesiona została w roku 1890. Uważana jest za najcenniejsze artystycznie dzieło ze wszystkich tutejszych barokowych fontann. Zaprojektował ją, i nadzorował budowę, ołomuniecki architekt i kamieniarz, wspomniany już Václav Render. Nie wiadomo jednak, kto w jego pracowni ją wykonał.
Dodaj komentarz