Lewocza
Krótki kurs dziejów spiskiego miasta
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Niespełna 15-tysięczna obecnie Lewocza ma długą i ciekawą historię. Ludzie mieszkali tu już w młodszej epoce kamiennej. Najstarsze zabytki pochodzą z IX wieku. Miasto założyli jednak dopiero w 1241 roku sascy osadnicy.
Zaprosił ich tu król Węgier Bela IV aby chociaż częściowo zaludnić tereny, które spustoszył najazd tatarsko-mongolski. Ten sam, który zatrzymało dopiero pod Legnicą rycerstwo polskie i zachodnie. Najeźdźcy wymordowali mieszkającą tu ludność słowiańską, część zabrali w niewolę, a reszta zmarła z głodu. Zachowała się jednak stara nazwa tej osady pochodząca od pobliskiej rzeki Levočský potok, dopływu Hornadu. Osadnicy ? rzemieślnicy, rolnicy i kupcy, szybko zbudowali miasto, które w dokumencie króla Stefana V z 1271 r. określone zostało jako główne w Związku Sasów Spiskich.
Pod opieką królów
Władcy szczodrze obdarzali je przywilejami, które miały ogromny na rozwój ?Lewtsch?, a później ?Leuchy?, jak jego nazwę pisali niemieccy osadnicy. I późniejszą zamożność oraz bogactwo. Przede wszystkim prawo składu otrzymane w 1321 r. od króla Karola Roberta z dynastii andegaweńskiej oraz przywilej króla Zygmunta Luksemburskiego z 1406 r. dzięki któremu tutejsi kupcy mogli sprzedawać swoje towary na terenie innych miast ówczesnego królestwa Węgier. I to bez ceł granicznych. Handlowali więc korzystnie, zwłaszcza z Polską.
Ważne centrum handlowe
Kupcy z innych miast musieli natomiast zatrzymywać się w Lewoczy i sprzedawać w niej swoje towary. Co również przynosiło korzyści miastu i jego mieszkańcom, a nie tylko oberżystom i właścicielom składów. W średniowieczu było więc ono ważnym ośrodkiem gospodarczym, politycznym i religijnym królestwa. Wraz z Ostrzyhomiem i Białogrodem Stołecznym ? obecnie Székesfehévar ? w sprawach sądowych podlegało osobistemu przedstawicielowi władcy. W kodeksie Tripartitum z 1514 roku zajmowało miejsce po Koszycach i Bratysławie.
Złoty wiek dawniej i… dziś
Lewocza należała w tymże XVI wieku do związku pięciu wolnych miast królewskich (była nim już od 1317 r.) Pentapolitana odgrywającym znaczącą rolę w handlu tranzytowym. I to z tamtego okresu ? wieków od XIV do XVI ? pochodzą najcenniejsze zabytki w mieście. Jego patrycjat i mieszkańcy (w XVI w. istniało w nim m.in. 40 cechów, z których najważniejszymi i najzamożniejszymi były miedziowników, złotników i cynowników) potrafili nie tylko przejadać i wydawać na siebie bogactwo, ale i pozostawić następcom prawdziwe skarby. Dzięki czemu wieloma tak wspaniałymi możemy zachwycać się także współcześnie. W wiekach późniejszych ta spiska perła nie odgrywała już tak znaczącej roli, chociaż kroniki nie odnotowują również jej upadku. Obecnie jako niewielkie, ale przepiękne miasto, żyje głównie z turystyki.
Dodaj komentarz