Zator
Księstwo? Stolica Doliny Karpia
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
To niewielkie dziś małopolskie miasteczko. Senne i spokojne. Aż trudno uwierzyć, że było kiedyś stolicą państewka – Księstwa Zatorskiego. A później współstolicą Księstwa Oświęcimsko-Zatorskiego.
O dawnych dziejach przypomina Zamek książęcy z 1445 r., przebudowany na rezydencję magnacką przez Potockich w 1836 r. według projektu Franciszka Marii Lanciego. Obecnie ogrodzony płotem, najwyraźniej w remoncie, niedostępny do zwiedzania. Świetność Zatoru przypominają także nieliczne pozostałości murów w zachodniej części miasta. I tyle. Może jeszcze gotycki kościół parafialny pw. św. Wojciecha i Jerzego z 1393 r.
Tymczasem metryka Zatora jest imponująca. W 1179 roku powstał tu gródek strzegący szlaku handlowego z Krakowa na Śląsk. Z 1228 r. pochodzą pierwsze wzmianki o wsi Zator, która w 1292 r. uzyskała prawa miejskie i prawo składu. Stolicą księstwa był Zator w latach 1445-1564. W roku 1513 księstwo włączono do Korony. W jej granicach pozostawało do I rozbioru w 1772. Zajęła je Austria.
Kilka słów o nazwie
Nazwa miasta pochodzi od wyrazu zator oznaczającego zablokowanie toru – zwężenie drogi lub nurtu rzeki. I rzeczywiście: naturalny zator znajdziemy na północ od miasta, gdzie Skawa ostro skręca na zachód.
Dolina Karpia
Współcześnie Zator jest stolicą Doliny Karpia – projektu o charakterze turystycznym, skupiającym wokół idei okoliczne gminy. Bo też hodowla karpia w okolicy wzięła początek za panowania Bolesława Krzywoustego. Dziś stawy hodowlane zajmują setki hektarów. I są siedliskiem ogromnej liczby ptaków. Lęgną się tutaj między innymi: podgorzałka, ślepowron, mewa czarnogłowa i rybitwa białowąsa.
O stołeczności Zatora w Dolinie Karpia przypomina płaskorzeźba „Panorama gminy Zator – stolicy Doliny Karpia” umieszczona na ścianie ratusza. To dzieło artystów z ASP w Krakowie pod wodzą prof. Mieszka Tylki. Ratusz wybudowano na przełomie XIX i XX w. a sto lat z górką po tym, czyli całkiem niedawno, gruntownie wyremontowano.
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz