Kuks
Szpital weteranów, inwalidów, ubogich?

Szpital założony przez Šporka czynny był do roku 1938. Niemcy, po zajęciu Sudetów zlikwidowali go, a zakonników przegonili. Stworzyli dla Hitlerjugend dom poprawczy. Od 1945 r. działał tu ponownie szpital, a po rewaloryzacji jest muzeum.
fot: Cezary Rudziński
Kuks. Szpital weteranów, inwalidów, ubogich?
Trafiłem na moment, gdy w kościele, przed głównym ołtarzem, niewielki koncert na instrumentach wykonanych przede wszystkim z rogów różnych zwierząt, dali dwaj mnisi. Demonstrowali oni również poszczególne instrumenty oraz ich dźwięk.
  • Kuks. Szpital weteranów, inwalidów, ubogich?
  • Kuks. Szpital weteranów, inwalidów, ubogich?
  • Kuks. Szpital weteranów, inwalidów, ubogich?
  • Kuks. Szpital weteranów, inwalidów, ubogich?
  • Kuks. Szpital weteranów, inwalidów, ubogich?
  • Kuks. Szpital weteranów, inwalidów, ubogich?
  • Kuks. Szpital weteranów, inwalidów, ubogich?
  • Kuks. Szpital weteranów, inwalidów, ubogich?
  • Kuks. Szpital weteranów, inwalidów, ubogich?
  • Kuks. Szpital weteranów, inwalidów, ubogich?
  • Kuks. Szpital weteranów, inwalidów, ubogich?
  • Kuks. Szpital weteranów, inwalidów, ubogich?
  • Kuks. Szpital weteranów, inwalidów, ubogich?
  • Kuks. Szpital weteranów, inwalidów, ubogich?
Uwaga! Materiał został zamieszczony w naszym portalu już ponad rok temu.
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!

Na wyższym, prawym brzegu Łaby, w uzdrowisku Kuks w Czechach, hrabia Franciszek AntoniŠpork (Sporck) w 1707 roku polecił zbudować wielki szpital dla weteranów wojen, inwalidów wojennych i biedaków oraz przytułek dla samotnych żołnierzy.

Opiekowali się nimi mnisi Bractwa Miłosierdzia, dla których powstały pomieszczenia klasztorne. Autorem projektu był włoski architekt Giovanni B. Alliprandi. Budowę całego kompleksu na planie czworoboku zakończono w roku 1743, w pięć lat po śmierci fundatora,), oraz trzy po tragicznej powodzi, która jednak aż tak wysoko nie sięgnęła. Są w nim niewielkie skrzydła tworzące dziedziniec. A za nim ogród w stylu francuskim, z fontannami i rzeźbami, do którego prowadzi ozdobna brama. Natomiast od strony rzeki, na skarpie, zbudowano piękne, rozległe tarasy.

Wspaniałe rzeźby

Momentem szczególnym w życiu hrabiego Franciszka, a także dziejach Kuksu, stało się poznanie przez niego w Tyrolu młodego, niezwykle utalentowanego rzeźbiarza Matthiasa (Matyáša) Bernarda Brauna (1684-1738) nazwanego później ?Czeskim Michałem Aniołem?. W 1710 roku, jako nieznany 26-letni artysta wykuł on dla Mostu Karola w Pradze ?Wizję św. Ludgardy?. Swoje umiejętności doskonalił studiując we Włoszech. Do Kuksu sprowadził go, wraz z całym warsztatem, właściciel tego uzdrowiska w roku 1715. I artysta pozostał w nim niemal do samej śmierci. Dopiero pod koniec życia, gdy ciężko chory na gruźlicę nie mógł już pracować, przekazał warsztat kuzynowi. Stworzył ogromną galerię barokowych rzeźb. Przede wszystkim nadnaturalnej wielkości personifikację ludzkich Cnót i Występków (?Ctnosti a Neřesti?). Wykute zostały one w piaskowcu w latach 1712-31 i składają się z 24 postaci kobiecych z symbolizującymi te ludzkie cechy twarzami i gestami. Cnoty to: Wiara, Nadzieja, Miłość, Cierpliwość, Mądrość, Odwaga, Niewinność, Pracowitość, Umiarkowanie, Szczerość, Sprawiedliwość i Wstrzemięźliwość. Natomiast Występki: Pycha, Łakomstwo, Zawiść, Rozwiązłość, Obżarstwo, Gniew, Lenistwo, Rozpacz, Lekkomyślność, Obelga i Oszustwo. Stały one pierwotnie wzdłuż szpitalnych skrzydeł. Zaś przed kościołem rzeźby ośmiu błogosławieństw, a także figury przedstawiające Religię oraz anioły szczęśliwej i żałosnej śmierci. Zastąpiono je wiernymi kopiami, a oryginały, ze względu na niszczący wpływ wilgoci oraz różnice temperatur na piaskowiec, przeniesiono do galerii w dawnej głównej sali szpitalnej.

Apteka z XVIII wieku

Hrabia stworzył też ogromną bibliotekę około 40 tys. Dzieł, z których wiele, jako ?bluźnierczych? skonfiskowali, a nawet spalili funkcjonariusze Kościoła katolickiego. Z którym, pozostając katolikiem, graf Špork miał poważne konflikty. Na potrzeby szpitala powstała także, w 1711 roku, wielka apteka ?Pod Granatem? (U granátového jabłka). O czym przypomina tekst na starej, drewnianej tablicy. Jest to drugi pod względem wieku, a zarazem najcenniejszy zabytek tego typu w całym kraju. Apteka jest niemal kompletnie wyposażona w oryginalne sprzęty i akcesoria z połowy XVIII w., m.in. bogato zdobione regały. Na aptecznych półkach stoją drewniane, z drewna lipowego moczonego w byczej krwi, oraz porcelanowe i szklane pojemniki na leki.

Czytaj dalej - strony: 1 2

Poczytaj więcej o okolicy:

Dodano: 14 stycznia 2016; Aktualizacja 22 stycznia 2016;
 
Dodaj komentarz
(Dozwolone typy plików: jpg, gif, png, maksymalny waga pliku: 4MB.)
(wymagany, niepublikowany)
Wszystkie materiały zamieszczone na naszym portalu chronione są prawem autorskim. Możesz skopiować je na własny użytek.
Jeśli chcesz rozpowszechniać je dla zysku bez zgody redakcji i autora – szukaj adwokata!
Zamknij