Pilzno
Spacerkiem po starym mieście
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Pilzno, miasto nad rzeką Berounką i kilkoma wpadającymi do niej w nim potokami, nie należy do szczególnie popularnych celów podróży turystycznych Polaków. A zasługuje na to, co postaram się udowodnić.
Najciekawsze, przynajmniej dla mnie, jest Stare Miasto na obszarze niegdyś otoczonym murami obronnymi oraz jego najbliższe otoczenie.
Katedra, ratusz, muzea
Dominantą centrum jest gotycka katolicka katedra św. Bartłomieja, z najwyższą w Czechach (102,3 m) wieżą kościelną, do niedawna także najwyższą w ogóle budowlą w Republice Czeskiej. Stoi ona w północnej części rozległego rynku – Placu Republiki. Jej budowę rozpoczęto w roku 1295 i trwała blisko trzy wieki.
Kilka kroków na północny zachód od katedry wznosi się barokowa kolumna morowa z roku 1681, dzieło architekta Krystiana Widmanna. A plac otaczają budowle z różnych epok, stanowiąc jednak dosyć zgraną całość. Najstarszym, na pierzei północnej, jest renesansowy budynek ratusza. Obok niego stoi dawna czasowa (1599-1600) siedziba cesarza Rudolfa II, nazywana Cesarskim Domem, wówczas należąca do Šebestiána Pechovského z Turnštejna. Obecnie na jego parterze mieści się turystyczne centrum informacji.
W Rynku, lub jego pobliżu, są również muzea: Kukiełek (Loutek), Etnograficzne (Národopisne) i Straszydeł. Ciekawym zespołem architektonicznym jest również barokowy klasztor franciszkanów, w którym mieści się Muzeum Sztuki Kościelnej (Muzeum cirkevniho umĕni). W północno wschodniej części starówki, w dawnych gotyckich Kramach Mięsnych, jest obecnie Galeria Zachodnioczeska. Sąsiaduje ona z Wieżą Wodną (Vodárenska vĕž) w której znajduje się muzeum rodziny Škodů. O jedną przecznicę dalej na północ – dwa ciekawe obiekty: Pilzneńskie Historyczne Podziemia i Muzeum Browarnictwa (Pivovarské muzeum).
Planty i Wielka Synagoga
Na miejscu dawnych murów obronnych urządzono planty – ogrody (Sady). Od północnego wschodu niewielkie, ale urocze miejsce spacerów i relaksu Mlýnská strouha nad potokiem poruszającym niegdyś młyńskie koło i dalej, także od południa dosyć szerokie ogrody: Křižkovy, Šafařikovy, Kopeckého i Smetanovy. Od zachodu i północy wąskie, tylko w postaci zielonej alei wzdłuż szerokiej ulicy Sady Pĕtatřitácniků i 5 kvĕtna (5 maja). W południowych narożnikach historycznego Starego Miasta stoją dwie duże i ważne budowle warte bliższego poznania.
Na wschodnim Muzeum Zachodnioczeskie, na zachodnim neorenesansowy teatr Josefa Kajetana Tyla. W jego pobliżu, ale już po drugiej stronie szerokiej ulicy wytyczonej na miejscu dawnych murów obronnych, stoi wspaniała Wielka Synagoga. Jest drugą, po budapeszteńskiej, w Europie i trzecią, po nowojorskiej, w świecie. Zbudowała ją w latach 1890-93 liczna wówczas – ponad 5 tys. osób – gmina żydowska. W stylu mauretańsko – romańskim, z dwiema wysokimi wieżami z cebulastymi hełmami zwieńczonymi iglicami z gwiazdami Dawida. Przetrwała II wojnę światową, chociaż w fatalnym stanie. Po niej około 300 osobowa społeczność żydowska nie była w stanie jej odnowić i utrzymać, popadała więc w ruinę. Gruntowną renowację przeprowadzono dopiero w latach 90. XX wieku. Obecnie wykorzystywana jest przede wszystkim jako sala koncertowa i wystawowa. W jej wnętrzu najważniejszy jest, bogato zdobiony, Aron ha-kodesz, szafa ołtarzowa w której przechowywane są zwoje Tory. Niedawno otwarta została po kolejnej rewaloryzacji.
Modernizm i wdzięczność Ameryce
W pobliżu synagogi, niemal vis a vis innego zabytkowego obiektu, domu z modernistycznymi wnętrzami arch. Adolfa Loosa z lat 20. XX w., stoi Pomnik wdzięczności dla USA – „Dziękujemy Ameryko!”.
Z innych ciekawych budowli i miejsc wspomnę jeszcze Gmach Sportowy Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, zbudowany na przełomie XIX i XX w. W stylu przypominającym Teatr Słowackiego w Krakowie i Operę we Lwowie. Stoi on na terenie zielonym w pobliżu stadionu sportowego.
Dodaj komentarz