Litomyšl
Od łowców mamutów do dziś
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Gdy biskupstwo praskie podniesiono w roku 1344 do rangi arcybiskupstwa, musiały mu podlegać przynajmniej dwa biskupstwa. Wybór Litomyszli wyprosił u papieża Klemensa II (1005-47) wówczas jeszcze książę, późniejszy jeden z najwybitniejszych władców Europy i król Czech i cesarz rzymski Karol IV (Luksemburski, 1316-76). Miał on z tym biskupem Rzymu świetne stosunki, gdyż wcześniej był on wychowawcą czeskiego królewicza na dworze francuskim. Nie bez znaczenia był zapewne też fakt, że klasztor w Litomyszli był bogaty, a jego dobra, w tym miasto, przejęło biskupstwo.
„Pali się jak Litomyszl”
Rządy biskupów, to jeden z ważnych i ciekawych okresów w jego dziejach. Zakończyły go wojny husyckie i wypędzenie biskupa. Wcześniej, bo w roku 1418, tutejsi mieszczanie zbudowali kamienny ratusz z wieżą, które stoją, z późniejszymi przebudowami po pożarach i wojnach, po dziś dzień. A niszczących pożarów najpierw drewniane, a następnie murowane miasto, przeżyło kilka. Tak wielkich i głośnych, że w XVIII w. mówiono: „pali się jak Litomyszl”. Ale to było później. Husyci zdobyli miasto w roku 1421 i Czescy Bracia rządzili w nim nieco ponad 10 lat. W tym czasie, w rezultacie walk, zniszczona została katedra, klasztor augustianów oraz wiele innych budowli.
W roku 1432 w Litomyszli rozpoczęły się rządy nowych właścicieli – rodów magnackich. Najpierw Kostka z Postupic, który przebudował rezydencję biskupią w szlachecki zamek. A obok niego założył Górne Miasto z własnym samorządem i umocnieniami. Ród ten rządził do roku 1547, w którym dobra zostały im odebrane za udział w mieszczańskim powstaniu. W 10 lat później, za wierną służbę cesarzowi, Litomyszl otrzymał Jaroslav z Pernsztejnu. A po nim Vratislav z tego rodu. To on na miejscu zamku Kostki wybudował w 1568 r. wspaniały zamek renesansowy. Podziwiamy go obecnie jako obiekt z listy UNESCO.
Trudne wieki XVII i XVIII
Sprowadził też do miasta jezuitów. Po jego śmierci miastem rządziła wdowa Maria Manrique, z którą miał 20 dzieci. XVI wiek był szczytowym okresem rozwoju Litomyszli. XVII. rozpoczął się pożarem w 1601 r., który pochłonął część miasta z kościołami. Później była wojna 30-letnia (1618-1648) i tragiczna w dziejach Czech bitwa pod Białą Górą (1620, obecnie na obrzeżach Pragi). Rządy dowódcy wojsk szwedzkich Lenarta Trautennsona. Pisząc w ogromnym skrócie, można stwierdzić, że chyba jedynym plusem tamtego stulecia w Litomyszli było przybycie do miasta zakonu pijarów i ich działalność oświatowa.
Dodaj komentarz