Litomyšl
Cenne dziedzictwo pijarów  

Pijarzy zbudowali swój pierwszy, nieistniejący już kościół przy klasztorze w połowie XVII wieku. Swoją działalność w Litomyszli rozpoczęli bardzo skromnie. Zamieszkali w jednym z domów w rynku i rozpoczęli nauczanie.
fot: Cezary Rudziński
Litomyšl. Cenne dziedzictwo pijarów  
Ciekawostkę stanowi, umieszczona na posadzce nawy świątyni w miejscu skrzyżowania ramion krzyża, na planie którego zbudowano kościół, instalacja umieszczona w roku 2014 przez artystów Václava Ciglera i Michala Motyčkę. Wykonali ją ze szkła optycznego, załamującego światło wpadające do krypty.
  • Litomyšl. Cenne dziedzictwo pijarów  
  • Litomyšl. Cenne dziedzictwo pijarów  
  • Litomyšl. Cenne dziedzictwo pijarów  
  • Litomyšl. Cenne dziedzictwo pijarów  
  • Litomyšl. Cenne dziedzictwo pijarów  
  • Litomyšl. Cenne dziedzictwo pijarów  
  • Litomyšl. Cenne dziedzictwo pijarów  
  • Litomyšl. Cenne dziedzictwo pijarów  
  • Litomyšl. Cenne dziedzictwo pijarów  
  • Litomyšl. Cenne dziedzictwo pijarów  
  • Litomyšl. Cenne dziedzictwo pijarów  
  • Litomyšl. Cenne dziedzictwo pijarów  
  • Litomyšl. Cenne dziedzictwo pijarów  
  • Litomyšl. Cenne dziedzictwo pijarów  
  • Litomyšl. Cenne dziedzictwo pijarów  
  • Litomyšl. Cenne dziedzictwo pijarów  
Uwaga! Materiał został zamieszczony w naszym portalu już ponad rok temu.
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!

Dominantą Wzgórza Zamkowego oraz całego, 10-tysięcznego miasta Litomyszl (Litomyšl) we wschodnich Czechach, są dwie wieże barokowego kościoła pijarów p.w. Odnalezienia Świętego Krzyża.

To najcenniejszy, chociaż nie najstarszy, tutejszy zabytek sakralny o bardzo ciekawej historii i współczesności.

Najstarsze zabytki sakralne

Pijarów sprowadziła do Litomyszli w roku 1640 Frebonia Euzebia z Pernštejnu, ostatnia z tego rodu właścicieli, przez ponad 80 lat (1567-1649), tutejszego zamku, miasta i okolicznych dóbr. Po to, aby założyli dobrą szkołę z internatem dla chłopców, bo z tego byli znani najlepiej. Okazali się tu kolejnym zakonem, który odegrał w mieście znaczącą rolę i pozostawił bogate dziedzictwo. Pierwszy, benedyktynów, sprowadził do ówczesnego pogranicznego, z Morawami, grodu nad rzeką Loučną, w XI wieku, książę Brzetysław (Břetislav II, ok. 1060-1100).

Drugimi byli norbertanie (premonstratensi) zaproszeni w XII wieku przez ołomunieckiego biskupa Jidřicha Zdika (1063-1150). Działali tu również, od XIV wieku, augustianie. Również z trzech najstarszych zachowanych w mieście kościołów, pijarski jest najmłodszym. Starszy od niego, zbudowany w II połowie XIV w, jest kościół p.w. Podwyższenia św. Krzyża, obecnie „proboszczowskiej” fary i dziekański, wcześniej klasztorny augustianów. A także mały, niegdyś przyszpitalny, kościółek p.w. Rozesłania św. Apostołów, wymieniony w dokumentach już w roku 1407, ale gruntownie przebudowany w XIX w.

Skromne początki

Pijarzy zbudowali swój pierwszy, nieistniejący już kościół, o którym niewiele wiadomo, przy klasztorze w połowie XVII wieku. Swoją działalność w Litomyszli rozpoczęli bardzo skromnie. Najpierw, na mocy umowy z Frebonią, przybyło ich tu, w 1640 roku z Mikulova w pobliżu obecnej granicy z Austrią, tylko trzech. Zamieszkali w jednym z domów w rynku, obecnie placu Smetany i w nim rozpoczęli nauczanie, Do budowy późniejszego zespołu klasztornego z pierwszym skromnym kościołem, przystąpili w maju 1641 r. Fundatorka niezadowolona z projektu budowniczego zakonu, powierzyła to zadanie znanemu wówczas włoskiemu architektowi Šimonovi z Pragi.

Budowę pierwszego skrzydła internatu dla zakonnych „ojców” – nauczycieli i ich uczniów, ukończono w 1643 roku, dzięki czemu liczba zakonników wzrosła do 20. W latach następnych dobudowano dwa kolejne skrzydła, a po odkupieniu, przeszkadzającego w pełnej realizacji projektu, domu hetmana Kúnika, także czwarte. Zamykając w ten sposób w roku 1685 wznoszenie czworoboku budynków z wewnętrznym dziedzińcem otoczonym otwartymi arkadami. Natomiast gmach gimnazjum zbudowano w latach 1714-19, według projektu włoskiego architekta Giovanniego Battisty Alliprandiego.

Barokowa świątynia

On też wygrał konkurs na budowę nowego klasztornego kościoła na miejscu dotychczasowego. Wzniesiono go w latach 1716-26, a jego fundatorem był ówczesny właściciel litomyszlskiego „państwa”, jak nazywano magnackie dobra, František Václav z Trauttmansdorfu. Od roku 1719 pracę Włocha kontynuował czeski budowniczy František Maximilian Kaňka. Kościół poświęcono w roku 1722, jeszcze przed zakończeniem prac, zwłaszcza przy portalu. Jednonawowa barokowa świątynia na planie łacińskiego krzyża z półokrągłą kaplicą, została bogato ozdobiona i wyposażona.

Czytaj dalej - strony: 1 2 3

Poczytaj więcej o okolicy:

Dodano: 19 października 2020; Aktualizacja 6 listopada 2020;
 
Dodaj komentarz
(Dozwolone typy plików: jpg, gif, png, maksymalny waga pliku: 4MB.)
(wymagany, niepublikowany)
Wszystkie materiały zamieszczone na naszym portalu chronione są prawem autorskim. Możesz skopiować je na własny użytek.
Jeśli chcesz rozpowszechniać je dla zysku bez zgody redakcji i autora – szukaj adwokata!
Zamknij