Litomyšl
Cenne dziedzictwo pijarów

A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Poświecona kultowi śmierci i zbawienia, używana w przeszłości głównie jako przedpogrzebowa. Jej wnętrze ma dekoracje stiukowe, ale przede wszystkim malowidła ścienne o tematyce śmierci, dusz w czyśćcu i zmartwychwstaniu. Obecnie w dawnym klasztorze i internacie mieści się Instytut restaurowania i technik konserwacyjnych Uniwersytetu Pardubickiego. Gmach dawnego gimnazjum pijarów w roku 1926 kupiło miasto i otworzyło w nim, czynne również współcześnie, po rekonstrukcji w latach 2012-2014, Muzeum Regionalne. Z ciekawa stałą ekspozycją Odrodzenia narodowego i historii Litomyszli oraz wystawami okolicznościowymi.
Niezwykła historia kościelnych dzwonów
Pierwsze, w prawej wieży, zawieszono w roku 1722. Ale już w 13 lat później, podczas pożaru, dwa roztopiły się, ocalał tylko jeden. Z metalu jednego z roztopionych odlano nowy dzwon w 1766 r. i kupiono trzy nowe. Historia, identycznie, powtórzyła się podczas pożarów w latach 1755 i 1814. Ulegały stopieniu, zdołano uratować tylko po jednym. Odlane ze stopionych nowe, z datami 1818 i 1819, Austriacy zarekwirowali z 1917 r. i rozbili.
Kolejne, poświęcone w 1932 r. św. Wacławowi o wadze 773 kg, Pannie Marii (453 kg) i św. Józefowi (3-3 kg) skonfiskowali w 1942 niemieccy okupanci i zniszczyli. Obecne, odlane w Brodku pod Przerowem, wciągnięto na wieżę w roku 2016. „Św. Wacław” waży 750 kg. „Panna Marie” 380 kg, a „Svaty Josef” 320 kg. Dawny ogród klasztorny, po przebudowie, stal się pięknym otwartym parkiem w centrum miasta, z dekoracyjnym basenem i rzeźbami nad nim B. Zubka. Natomiast kościół, który służy nie tylko celom religijnym, ale organizowane są w nim koncerty i wystawy.
Cenne zabytki
Stał się także jednym z najważniejszych w mieście zabytków i atrakcji turystycznych. Z miejsca widokowego na górze roztacza się piękny widok na zamek, czworobok dawnego pijarskiego klasztoru i internatu oraz położone nieco niżej stare centrum miasta oraz jego okolice. W pomieszczeniach na górnym poziomie świątyni, do którego wchodzi się po krętych, drewnianych schodach, znajduje się ekspozycja „Anioły w niebie”. Są to cenne zabytki sakralne ze zbiorów diecezji kralowohradeckiej. O wnętrzu kościoła nie zamierzam pisać bardziej szczegółowo, bo warto je zobaczyć osobiście.
Wspomnę tylko, że w ołtarzu głównym znajduje się, namalowana w 1778 r. przez profesora wiedeńskiej Akademii Sztuki Vincenze Fischera kopia obrazu pędzla znakomitego włoskiego malarza Francesca Trevisaniego. Oryginał, niestety, spłonął w pożarze. Bogato zdobione rzeźbami i obrazami są ołtarze boczne. Ambona pochodzi z roku 1842, a organy na chórze z 1821 r. Do starych zabytków należą też dwa rzędy późno barokowych, dębowych ław z roku 1752. Natomiast w zakrystii wystawione są m.in. w gablotach naczynia liturgiczne z metali szlachetnych: kielichy, monstrancje itp.
Nowoczesna instalacja
W starej skrzyni zaś inne zabytkowe artefakty. W kościele pochowani są członkowie hrabiowskich rodów Trauttmansdorfow i Waldsteinów-Wartenbergów, dawnych właścicieli zamku, miasta i włości. Ciekawostkę stanowi, umieszczona na posadzce nawy świątyni w miejscu skrzyżowania ramion krzyża, na planie którego zbudowano kościół, instalacja umieszczona w roku 2014 przez artystów Václava Ciglera i Michala Motyčkę. Wykonali ją ze szkła optycznego, załamującego światło wpadające do krypty.
Ma ona przedstawiać Boga, jako Ducha wznoszącego się nad wodami według księgi Genesis. W roku 2015 uzupełnili tę instalację „Świetlnym krzyżem” w postaci szklanego kwadratu oświetlanego z zewnątrz, z którego wychodzące dwa strumienie światła laserowego przecinają nawę i transept kościoła. Jest to więc dosyć nietypowa, bardzo ciekawa świątynia, którą, będąc w Litomyszli, koniecznie trzeba zobaczyć. Jako ciekawostkę wspomnę, że obecnie dawny kościół pijarów stanowi własność państwa, a zarząd nad nim sprawuje Pámatkový ústav (zarząd zabytków) w Pardubicach.
Dodaj komentarz